Rạng sáng 11/5 (giờ địa phương), chuyên cơ chở Thủ tướng Phạm Minh Chính và Đoàn đại biểu Việt Nam đã hạ cánh xuống sân bay quân sự Andrews ở Thủ đô Washington, Thủ tướng đã có ngày làm việc đầu tiên tại Mỹ với hàng chục hoạt động, trong đó có gặp gỡ nhiều doanh nghiệp, nghị sĩ, và chính giới Mỹ.
Chuyến công tác của Thủ tướng Phạm Minh Chính và Đoàn đại biểu Việt Nam một lần nữa khẳng định quan điểm nhất quán của Việt Nam trong thực hiện đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, vì hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển, đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ đối ngoại; là bạn, là đối tác tin cậy và là thành viên tích cực, có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế; bảo đảm cao nhất lợi ích quốc gia – dân tộc trên cơ sở các nguyên tắc cơ bản của Hiến chương Liên Hợp Quốc và luật pháp quốc tế, bình đẳng, hợp tác, cùng có lợi.
Bên cạnh đó, Chính phủ Việt Nam tiếp tục triển khai công tác người Việt Nam ở nước ngoài, khẳng định người Việt Nam định cư ở nước ngoài, trong đó có Hoa Kỳ là một bộ phận không thể tách rời của cộng đồng các dân tộc Việt Nam.
Tại Washington DC, Thủ tướng Phạm Minh Chính sẽ có cuộc gặp Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden; dự kiến gặp Phó Tổng thống Kamala Harris; Thủ tướng sẽ tiếp song phương lãnh đạo Hoa Kỳ và lãnh đạo một số Bộ, cơ quan, tổ chức quốc tế, doanh nghiệp, chuyên gia, học giả tại Hoa Kỳ; thăm và nói chuyện với cán bộ Đại sứ quán Việt Nam và cộng đồng người Việt Nam tại Hoa Kỳ…
Trong thời gian ở Boston, Thủ tướng sẽ chủ trì một cuộc tọa đàm chính sách với các giáo sư Đại học Harvard; phát biểu trước các giáo sư, sinh viên của trường; thăm di tích dấu ấn Bác Hồ ở Boston.
Ở New York – nơi có trụ sở của Liên Hợp Quốc, Thủ tướng Phạm Minh Chính sẽ gặp gỡ, làm việc với lãnh đạo Liên Hợp Quốc; tiếp, làm việc với lãnh đạo chính quyền thành phố, bạn bè, doanh nghiệp, chuyên gia, học giả tại Hoa Kỳ; thăm, nói chuyện với cán bộ Phái đoàn Việt Nam tại Liên Hợp Quốc và một số người Việt Nam làm việc tại Liên Hợp Quốc.
Kể từ khi Việt Nam gia nhập Liên Hợp Quốc, tháng 9/1977, 45 năm qua, quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và Liên Hợp Quốc phát triển tốt đẹp. Việt Nam luôn là thành viên trách nhiệm, tích cực đóng góp vào các nỗ lực chung của Liên Hợp Quốc, nổi bật là thực hiện các Mục tiêu phát triển bền vững (SDGs), tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình Liên Hợp Quốc, đảm nhiệm thành công vai trò thành viên Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc nhiệm kỳ 2014-2016 và vai trò Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc nhiệm kỳ 2020-2021, qua đó khẳng định vị thế và tầm vóc mới của Việt Nam trên trường quốc tế.
Chuyến công tác lần này của Thủ tướng Phạm Minh Chính có ý nghĩa quan trọng nhằm triển khai đường lối đối ngoại của Đảng, Nhà nước; khẳng định vị thế và trách nhiệm của Việt Nam trong ASEAN, đề cao vị trí và vai trò trung tâm của ASEAN, thúc đẩy hợp tác của ASEAN với Hoa Kỳ, một đối tác quan trọng của ASEAN.
Chuyến thăm được kỳ vọng tạo động lực thúc đẩy quan hệ đối tác toàn diện Việt Nam – Mỹ phát triển, hiệu quả, đi vào chiều sâu, ổn định lâu dài trên tất cả các lĩnh vực chính trị – ngoại giao, kinh tế – thương mại – đầu tư, khoa học – công nghệ, giáo dục – đào tạo, khắc phục hậu quả chiến tranh…
Chuyến thăm, làm việc tại Hoa Kỳ và Liên Hợp Quốc lần này của Thủ tướng sẽ tạo động lực thúc đẩy quan hệ Đối tác toàn diện Việt Nam-Hoa Kỳ phát triển, hiệu quả, đi vào chiều sâu, ổn định lâu dài trên tất cả các lĩnh vực chính trị-ngoại giao, kinh tế-thương mại-đầu tư, khoa học-công nghệ, giáo dục-đào tạo, khắc phục hậu quả chiến tranh.
Chiều ngày 11/5 (theo giờ địa phương), tại Thủ đô Washington của Hoa Kỳ, Thủ tướng Phạm Minh Chính tới thăm và có bài phát biểu quan trọng tại Trung tâm nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế Hoa Kỳ (CSIS), trước thềm Hội nghị Cấp cao đặc biệt ASEAN – Hoa Kỳ.
Phát biểu tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) ở Washington, một trong những cơ quan nghiên cứu hàng đầu của Mỹ về chiến lược, chính sách đối ngoại và các vấn đề quốc tế, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh chân thành, lòng tin và trách nhiệm là nhân tố chủ đạo đưa quan hệ Đối tác Toàn diện Việt – Mỹ lên tầm cao mới, thực chất, hiệu quả hơn trong những năm tới.
Tiếp Bộ trưởng Thương mại Hoa Kỳ Gina Raimondo cùng ngày, Thủ tướng bày tỏ mong muốn quan hệ thương mại hai nước tiếp tục phát triển hài hòa và bền vững, thời gian tới tập trung vào đa dạng hóa cung ứng, chuyển đổi số thương mại trong đầu tư, thúc đẩy khoa học công nghệ và những lĩnh vực mà Hoa Kỳ có thế mạnh và Việt Nam có tiềm năng.
Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định, Việt Nam cam kết tiếp tục tạo môi trường kinh doanh bình đẳng, minh bạch, dựa trên nguyên tắc thị trường, công bằng, lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ, để các doanh nghiệp và nhà đầu tư Hoa Kỳ yên tâm, mở rộng hoạt động kinh doanh tại Việt Nam.
Tiếp Bộ trưởng Tài chính Hoa Kỳ Janet Yellen, Thủ tướng cảm ơn sự hợp tác và hỗ trợ của Hoa Kỳ trong vấn đề quản lý và ổn định thị trường ngoại hối, đóng góp vào ổn định vĩ mô của Việt Nam.
Thủ tướng đề nghị Chính phủ và Bộ Tài chính Hoa Kỳ hỗ trợ và hợp tác chặt chẽ với Việt Nam về phát triển kinh tế, xử lý các thách thức toàn cầu, trong đó có vấn đề chuyển đổi năng lượng và thực hiện cam kết tại COP26, hợp tác để xây dựng các cơ chế kinh tế khu vực, ổn định quan hệ thương mại và chuỗi cung ứng. Thủ tướng bày tỏ mong muốn Hoa Kỳ chia sẻ kinh nghiệm phát triển thị trường tài chính, đặc biệt là thị trường chứng khoán, thị trường bất động sản một cách lành mạnh, an toàn, minh bạch góp phần ổn định kinh tế vĩ mô.
Tiếp Tổng Giám đốc điều hành Ngân hàng Thế giới (WB), ông Axel Van Trotsenburg. Thủ tướng đề nghị thời gian tới, hợp tác giữa hai bên tập trung vào các lĩnh vực chuyển đổi năng lượng, chuyển đổi số; các dự án hạ tầng giao thông lớn như các tuyến cao tốc, đường ven biển; các dự án ứng phó biến đổi khí hậu tại ĐBSCL, miền Trung; xóa đói giảm nghèo; nâng cao năng lực y tế…
Thủ tướng cho biết phía Việt Nam sẽ sớm làm việc với WB tại Việt Nam để triển khai các dự án cụ thể, lựa chọn các dự án có sức lan tỏa, mong muốn các dự án này có ưu đãi phù hợp, linh hoạt, thời hạn vay dài nhất với lãi suất tốt nhất. Việt Nam sẽ hỗ trợ WB để triển khai các thí điểm chính sách tại Việt Nam để bảo đảm các khoản vay có hiệu quả cao nhất có thể. Thủ tướng đề nghị hai bên tiếp tục cải cách thủ tục, chống tiêu cực, tham nhũng trong triển khai các dự án.
Tiếp ông Marc Allen, Giám đốc Chiến lược kiêm Phó Chủ tịch Cấp cao, Chiến lược và Phát triển Doanh nghiệp của Tập đoàn Boeing, Thủ tướng cho biết lĩnh vực hàng không của Việt Nam sẽ phát triển rất mạnh trong thời gian tới và Boeing có thể tham gia phát triển hệ sinh thái hàng không của Việt Nam. Thủ tướng đánh giá cao sự hợp tác và hỗ trợ của Boeing trong quá trình khai thác tàu bay của Boeing tại Việt Nam; hoan nghênh và ủng hộ kế hoạch mở rộng các cơ sở tại Việt Nam để cung cấp nguyên liệu và tìm hiểu cơ hội hợp tác về công nghệ.
Thủ tướng đề nghị Tập đoàn mở cơ sở bảo hành, bảo trì và tiến hành một số công việc khác tại Việt Nam; có chính sách hợp tác lâu dài và có ưu đãi cụ thể để giúp các doanh nghiệp Việt Nam vượt qua khó khăn lúc này; góp phần quan trọng thúc đẩy sự hợp tác giữa Việt Nam và Hoa Kỳ. Thủ tướng cũng mong muốn Tập đoàn hợp tác với phía Việt Nam trên tinh thần “đã nói phải làm”.
Tiếp lãnh đạo Asia Group và các tập đoàn Blackstone, GenX, AES.Thủ tướng cho rằng trong phát triển các dự án năng lượng cần trên trên nguyên tắc lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ, nhất là về vấn đề giá cả để hai bên “cùng thắng”. Trong đó, Thủ tướng đề nghị các nhà đầu tư tập trung nghiên cứu đầu tư vào điện gió, điện mặt trời, điện thủy triều là những nguồn năng lượng rất có tiềm năng phát triển tại Việt Nam; mong các nhà đầu tư triển khai nhanh các dự án theo quy định của pháp luật với sự hỗ trợ của các bộ, ngành, cơ quan, hai bên cùng giải quyết các thủ tục nhanh chóng.
Gặp Chủ tịch thường trực Thượng viện Patrick Leahy và một số thượng nghị sỹ chủ chốt Thượng viện Mỹ. Thủ tướng mong muốn Chủ tịch thường trực Leahy sẽ tiếp tục truyền cảm hứng, động lực để các thế hệ nghị sĩ Mỹ tiếp nối công cuộc khắc phục hậu quả chiến tranh, dành ngân sách xử lý các điểm nóng về dioxin, bom mìn, hỗ trợ nạn nhân chất độc da cam, tìm kiếm, quy tập hài cốt bộ đội Việt Nam hy sinh trong chiến đấu…
Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá cao các thượng nghị sỹ ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN cũng như quan điểm của ASEAN trong các vấn đề khu vực, khẳng định lập trường nhất quán của Việt Nam trong việc giải quyết hòa bình các tranh chấp trên cơ sở luật pháp quốc tế, không sử dụng hoặc đe dọa sử dụng vũ lực, đảm bảo tự do, an toàn hàng hải, hàng không phù hợp với Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS) năm 1982.
Tiếp Thủ tướng Hun Sen, Thủ tướng Phạm Minh Chính giá cao vai trò, đóng góp của Campuchia trên cương vị Chủ tịch ASEAN, trong đó có việc thúc đẩy triển khai thực hiện “Đồng thuận 5 điểm” của ASEAN về Myanmar. Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng chúc mừng những kết quả tích cực Campuchia đạt được trong kiểm soát dịch bệnh và sớm mở cửa toàn diện trở lại; đồng thời bày tỏ tin tưởng Campuchia sẽ tổ chức thành công cuộc bầu cử Hội đồng xã/phường đầu tháng 6/2022 cũng như cuộc bầu cử Quốc hội trong năm 2023.
Giới quan sát nhận định, chuyến thăm và làm việc tại Hoa Kỳ của Thủ tướng Phạm Minh Chính nhân dịp Hội nghị Cấp cao đặc biệt ASEAN-Hoa Kỳ sẽ tạo những xung lực lớn trong thúc đẩy quan hệ tốt đẹp hơn giữa Việt Nam-Hoa Kỳ trong thời gian tới./.
Tùng Lâm