Hỗ trợ đổi xe cũ lấy xe mới, chủ trương hợp lý, lợi cả đôi đường
Mấy năm gần đây chất lượng không khí ở Hà Nội ngày càng trở nên trầm trọng. Một trong những nguyên nhân gây ra tình trạng trên người ta đã gọi tên xe máy cũ.
Quả thật xe máy cũ hiện nay ở Hà Nội rất nhiều, nó xuất hiện ở Việt Nam nói chung và Hà Nội nói riêng từ những năm 80 của thế kỉ trước. Xe cũ tràn về Việt Nam từ Campuchia, Lào, Thái lan và nhiều nguồn khác trên khắp thế giới. Công bằng mà nói xe máy cũ giá rẻ đã một thời hỗ trợ người dân Việt Nam phương tiện đi lại một cách tích cực. Ngày xưa chỉ cần có giấy bán xe, người ta gọi là “giấy giun” ý ám chỉ giấy chứng nhận bán xe của người Lào, Campuchia hay Thái Lan đều có thể làm các thủ tục đăng kí được. Xe nhập về được các thợ Việt Nam làm lại sẽ trở thành chiếc xe láng cóng làm vừa lòng những khách hàng khó tính nhất. Đây là điều kiện lý tưởng cho xe máy cũ ồ ạt tràn về Việt Nam. Nhà nhà mua xe máy, người người mua xe máy và chỉ trong thời gian ngắn đã đưa Việt Nam trở thành nơi tiêu thụ xe máy cũ vào loại hàng top của thế giới. Việc mua bán những xe máy cũ chỉ dừng lại khi hàng loạt các nhà máy sản xuất và lắp đặt xe máy tại Việt Nam ra đời.
Theo thông kê của Công an thành phố Hà Nội hiện nay trên địa bàn thành phố còn đang tồn tại khoảng 44.000 xe máy niên hạn sử 30 năm, 10.500 xe niên hạn 40 năm và khoảng 480 xe niên hạn 50 năm.
Trong những số xe máy này có rất nhiều xe vẫn đang được người dân sử dụng cho các công việc khác nhau kể cả việc sưu tập xe cũ. Những chủ xe cũ phần lớn là những người dân chạy chợ. Những chiếc xe này thường không được trang bị đầy đủ những thiết bị an toàn và cảnh báo an toàn tối thiểu như đèn pha, đèn xi nhan, gương, thậm chí là phanh. Những chiếc xe này như những chiếc lò than di động nhả khói khắp thành phố góp phần không nhỏ làm ô nhiễm thành phố. Một điều nguy hiểm nữa là những chủ xe nay mỗi khi lên xe là phóng như bay bất chấp luật lệ giao thông thậm chí là đèn đỏ. Mỗi khi bị cảnh sát giao thông tuýt còi dừng xe kiểm tra xử phạt là họ sẵn sàng bỏ cả xe vì giá mua xe quá rẻ 1-2 tr/1 xe.
Do xe cũ trang bị kém nên độ an toàn cũng rất kém, đã có nhiều vụ tai nạn thương tâm xảy ra đối với những xe cũ. Hiện nay số lượng người vẫn còn sử dụng xe cũ làm phương tiện mưu sinh do điều kiện kinh tế chưa cho phép để họ sắm xe mới. Mới đây UBND thành phố Hà Nội có chủ trương hỗ trợ người dân đổi xe cũ lấy xe mới làm dư luận đồng tình và có ý kiến ủng hộ. Nếu làm được như vậy, nhiều người dân có hoàn cảnh khó khăn sẽ có cơ hội sử dụng xe mới. Với những chiếc xe mới được trang bị tốt hơn chắc chắn sẽ góp phần giảm đáng kể tai nạn giao thông. Độ ô nhiễm không khí trong thành phố chắc chắn cũng sẽ giảm xuống.
Dư luận cho rằng việc hỗ trợ đổi xe cũ lấy xe mới nên được tiến hành song song với quy định kiểm soát khí thải của xe máy. Các chủ xe máy có xe không đủ điều kiện về khí thải đều phải buộc dừng sử dụng hoặc tham gia chương trình đổi xe cũ lấy xe mới. Có cái khó là bản tính dân ta là tiết kiệm xe còn dùng được là họ vẫn dùng bất chấp xe có bảo đảm chất lượng khi thải hay không? Vì vậy song song với điều kiện quy định về số năm được phép sử dụng cũng cần có những quy định về chất lượng khí thải. Nên có quy định kiểm tra định kì nhằm duy trì tốt chất luợng của phương tiện lưu hành.
Song song với chương trình hỗ trợ đổi xe cũ lấy xe mới, UBND thành phố cũng nên sớm công khai kế hoạch giảm dần việc sử dụng cho đến khi loại bỏ hoàn toàn xe máy trong thành phố.
Ai cũng biết không khí ô nhiễm không khí là tác nhân gây nên rất nhiều loại bệnh hiểm nghèo như ung thư, các bệnh lý về đường hô hấp vv… vì vậy việc loại bỏ xe máy trong tương lai cần phải được chính quyền và nhân dân đồng lòng quyết tâm thực hiện mới có thể thành công được. Hiện nay việc kiểm định, kiểm soát khí thải định kì và hàng năm đối với phương tiện ô tô chúng ta đã có những quy định và kiểm soát rất tốt. Tuy nhiên dối với xe máy với số lượng lớn hơn rất nhiều thì chúng ta lại đang tỏ ra bất lực. Vấn đề kiểm soát chất lượng xe máy đã được các chuyên gia đưa ra nhiều ý kiến nhưng vì rất nhiều nguyên nhân trong đó có nguyên nhân kiểm soát chặt sẽ ảnh hưởng đến đời sống cộng đồng là nguyên nhân khiến chúng ta thiếu kiên quyết.
Vì vậy chủ trương của UBND thành phố Hà Nội được coi là một cú hích mở màn cho những bước đi tiếp theo góp phần nâng cao chất lượng khí thải môi trường sống chung cho mọi cư dân thủ đô.
Vấn đề còn lại là những quy định chặt chẽ sao cho chương trình được thực hiện một cách công bằng, thuyết phục làm sao dân có lợi và môi trường chung được cải thiện.
Đỗ Mạnh
* Bài viết thể hiện văn phong và quan điểm riêng của tác giả
