‘Hình hài’ quy hoạch phân khu đô thị sông Hồng
Quy hoạch phân khu đô thị sông Hồng có quy mô diện tích khoảng 11.000 ha, kéo dài 40 km từ cầu Hồng Hà đến cầu Mễ Sở.
Thường vụ Thành ủy Hà Nội vừa thống nhất trình các bộ, ngành liên quan đồ án quy hoạch phân khu đô thị sông Hồng, tỷ lệ 1/5.000, để tiến tới phê duyệt, ban hành quy hoạch này vào tháng 6 tới.
Theo tờ trình đồ án của Ban cán sự đảng UBND thành phố, quy hoạch nằm trên địa giới hành chính 55 phường, xã và 13 quận, huyện của Hà Nội, gồm: Đan Phượng, Bắc Từ Liêm, Tây Hồ, Ba Đình, Hoàn Kiếm, Hai Bà Trưng, Hoàng Mai, Thanh Trì, Thường Tín, Mê Linh, Đông Anh, Long Biên và Gia Lâm.
Phạm vi quy hoạch phía Bắc đến đê tả ngạn và phía Nam đến đê hữu ngạn sông Hồng, chiều dài khoảng 40 km. Trong tổng diện tích nghiên cứu khoảng 11.000 ha, sông Hồng chiếm 3.600 ha (33%), đất bãi sông trên 5.400 ha (50%), phần diện tích còn lại là khu vực đã xây dựng gồm các khu làng xóm có lịch sử hình thành và phát triển từ lâu như xã Bát Tràng, Văn Khê, Tráng Việt; các khu phố ngoài đê như Quảng An, Tứ Liên, Yên Phụ, Phúc Xá…
Dân số liên quan đến quy hoạch từ 280.000 đến 320.000 người.
Tính chất và chức năng chính của quy hoạch phân khu đô thị sông Hồng là trục không gian cây xanh mặt nước, văn hóa lịch sử, cảnh quan chủ đạo của đô thị trung tâm. Điều này nghĩa là quy hoạch định hướng phát triển các công trình công cộng, công viên cây xanh, công trình văn hóa dịch vụ du lịch, giải trí biểu tượng của thủ đô để phục vụ các hoạt động lễ hội, du lịch.
“Hà Nội sẽ thiết lập sông Hồng là trục không gian cảnh quan chủ đạo của thủ đô, gắn với trục Hồ Tây – Cổ Loa, tạo thành trọng tâm bố cục không gian cho đô thị trung tâm, trên đó hình thành hệ thống công viên, công trình mang tính biểu tượng, tính thời đại…”, tờ trình của Ban cán sự Đảng UBND thành phố, nêu thông tin.
Cùng với đó, thành phố sẽ cải tạo, chỉnh trang và tái thiết hệ thống dân cư hiện hữu trong vùng quy hoạch; bảo tồn các công trình di tích, kiến trúc có giá trị lịch sử; đồng thời, khai thác quỹ đất phát triển mới để tạo lập diện mạo đô thị hai bên sông Hồng.
Đồ án quy hoạch cũng đề cập đến việc xây dựng cầu, hầm kết nối đô thị hai bên sông, kết nối giao thông đô thị và đường thủy; phát triển hệ thống đường trục và hệ thống mạng lưới đường ven sông, đường dành cho người đi bộ, đi xe đạp…
Đối với bờ đê hai bên sông Hồng, đồ án quy hoạch nêu rõ “bất khả xâm phạm”. Theo đó, các tuyến đê đoạn qua nội đô được giữ nguyên trạng, đoạn còn lại nâng cấp thành đường chính khu vực với bốn làn xe; quy hoạch hai tuyến đường sáu làn xe chạy dọc hai bên sông.
Đồ án đề xuất năm bãi sông được nghiên cứu xây dựng với tỷ lệ 5% (khoảng 1.590 ha) gồm: Thượng Cát – Liên Mạc; Hoàng Mai – Thanh Trì; Chu Phan – Tráng Việt; Đông Dư – Bát Tràng và Kim Lan – Văn Đức. Bãi sông được xây dựng với tỷ lệ 15% là Tàm Xá – Xuân Canh.
Các bãi sông này định hướng phát triển thành khu đô thị mới hiện đại, nhà ở sinh thái chất lượng cao. Các công trình thiết kế chịu lũ với tầng một sử dụng đỗ xe, công cộng để giảm thiểu thiệt hai khi có lũ.
Các bãi sông còn lại được định hướng không gian mở với các loại hình không gian công viên, quảng trường đô thị, công viên ngập lũ…
Đánh giá đồ án được nghiên cứu bài bản, khoa học với nhiều nội dung phong phú, nhưng ông Trần Ngọc Chính – nguyên Thứ trưởng Xây dựng, cho rằng cần nghiên cứu bổ sung một số nội dung như cầu qua sông, phương tiện giao thông thủy, cảnh quan dọc hai bên sông, các bãi sông, đặc biệt là bãi giữa.
Ngoài ra, theo ông Chính, thành phố cần có ý tưởng để khai thác mặt nước sông Hồng, tổ chức cây xanh hai bờ sông và những công trình tạo điểm nhấn.
“Hồ sơ đồ án chưa đề cập đến đánh giá tác động môi trường. Với yêu cầu của một quy hoạch phân khu thì đồ án tác động tích cực đến kinh tế – xã hội thành phố ra sao? Những tác động tích cực đến không gian của hai bờ sông là gì?”, ông Chính lưu ý.
Theo ông Đào Ngọc Nghiêm – nguyên Giám đốc Sở Quy hoạch Kiến trúc Hà Nội, sông Hồng có biến đổi dòng chảy nên để chỉnh trị con sông này và đảm bảo hành lang thoát lũ thì phải lựa chọn thế sông ổn định, tính đến tác động của biến đổi khí hậu và biến động từ thượng nguồn.
“Lựa chọn dòng chảy ổn định thì mới có cơ sở đánh giá hiện trạng mặt nước, đất bãi, dân cư…, và từ đó chọn các giải pháp quy hoạch hợp lý”, ông Nghiêm nói.
Tại hội nghị Ban chấp hành Đảng bộ TP Hà Nội ngày 11/3, Ban thường vụ Thành ủy đã thống nhất về quy hoạch phân khu đô thị sông Hồng, giao Ban cán sự Đảng UBND thành phố tiếp thu ý kiến, hoàn thiện và thống nhất một số vấn đề với các Bộ, ngành trước khi phê duyệt.
Quy hoạch phân khu đô thị sông Hồng là đồ án cụ thể hóa quy hoạch chung xây dựng thủ đô đến năm 2030, tầm nhìn 2050. Đến nay sau 10 năm có quy hoạch chung, thành phố đã hoàn thành 86% quy hoạch phân khu.
Võ Hải
