Hàng trăm tấn thuốc giả, thực phẩm giả bán tràn lan, lỗ hổng ở đâu?

Nhiều đại biểu Quốc hội đặt câu hỏi về việc dù hệ thống pháp luật và các cơ quan chức năng đã đầy đủ, nhưng hàng trăm tấn thuốc giả, thực phẩm giả vẫn được bày bán tràn lan trong các cửa hàng hợp pháp, thậm chí xuất hiện tại bệnh viện, trường học. Nguyên nhân do đâu mà tình trạng này vẫn diễn ra?

Vấn đề hàng giả, hàng nhái được nhiều đại biểu Quốc hội quan tâm và đưa ra thảo luận trong phiên họp sáng 17/6 tại kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, khi đánh giá tình hình kinh tế – xã hội năm 2024 và 5 tháng đầu năm 2025.

Đại biểu Tô Văn Tám (Kon Tum) dẫn số liệu thống kê cho thấy, trong năm 2023, các cơ quan chức năng đã phát hiện và xử lý hơn 52.000 vụ liên quan đến hàng giả, hàng nhái và hàng kém chất lượng. Con số này trong năm 2024 vẫn ở mức cao với hơn 47.000 vụ được phát hiện và xử lý.

Trong 4 tháng đầu năm 2025, các đơn vị, địa phương đã bắt giữ và xử lý hơn 30.000 vụ vi phạm, thu nộp ngân sách Nhà nước hơn 4.892 tỉ đồng, khởi tố hình sự 1.450 vụ với hơn 2.100 đối tượng.

“Tình hình cho thấy sản xuất buôn bán hàng giả, hàng nhái, gian lận thương mại, buôn lậu diễn biến phức tạp, bất chấp nỗ lực của cơ quan chức năng”, đại biểu Tám nhận định.

“Hơn nửa triệu sản phẩm hàng giả tồn tại gần 5 năm trên thị trường như thực phẩm giả, thuốc giả, mỹ phẩm giả… cho thấy thủ đoạn các đối tượng sản xuất buôn bán hàng giả rất tinh vi và phức tạp”, ông Tám nêu.

Đặc biệt, việc đường dây sản xuất, buôn bán hàng trăm tấn thực phẩm chức năng giả liên quan đến cán bộ cao cấp của bộ chuyên ngành bị khởi tố và một số vụ khác, cho thấy có sự tiếp tay của một số cán bộ thoái hóa.

Đại biểu Tám cũng nhắc đến hiện tượng hàng giả tràn lan trên mạng xã hội với sự quảng bá của một số người có ảnh hưởng, người nổi tiếng với những lời quảng cáo “nổ vang” khiến người tiêu dùng dù thông thái đến mấy cũng khó phân biệt.

Theo ông Tám, hiện việc quản lý sản xuất, buôn bán hàng hóa, quản lý an toàn thực phẩm đã được giao cho các cơ quan chức năng, nhưng diễn biến của hàng giả vẫn phức tạp, đề nghị Chính phủ kiểm tra, rà soát quá trình tổ chức thực hiện chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan đó như thế nào.

“Cần xem thử tính thống nhất trong quản lý như thế nào, có tình trạng nhiều đầu mối quản lý kiểm soát nhưng phản ứng chậm, có sự chồng chéo trong quản lý hay có lỗ hổng nào để chấn chỉnh và xử lý”, đại biểu Tám nêu.

“Hàng giả, gian lận thương mại có thể coi là một quốc nạn bởi nó gây ra hệ lụy xã hội và đạo đức rất nặng nề”, ông Tám nhận định và nói thêm rằng, quy mô sản xuất, buôn bán hàng giả ngày càng lớn, thủ đoạn tinh vi, thậm chí có sự móc ngoặc của một số cán bộ công quyền suy thoái đạo đức, lối sống.

Bởi vậy, đại biểu Tám đề nghị phòng chống hàng giả, gian lận thương mại cần được nâng lên tầm quốc gia để có quyết sách phù hợp.

Cũng quan tâm vấn đề này, đại biểu Lê Hữu Trí (Khánh Hòa) cho rằng chúng ta đang phấn đấu xây dựng một xã hội văn minh, hạnh phúc nên phải nghiêm túc đấu tranh với các loại tội phạm, đặc biệt tội phạm liên quan hàng giả, hàng nhái.

Ông Trí kiến nghị cần có khung pháp lý nghiêm minh để xử lý và công khai thông tin để người dân biết, tẩy chay hàng giả, hàng nhái, đặc biệt là thuốc giả, thực phẩm bẩn.

“Chúng ta có cả một hệ thống pháp luật quản lý bao quát ở tất cả lĩnh vực, có nhiều lực lượng quản lý xã hội từ biên giới, cửa khẩu, trong nội khu dân cư, nhưng hàng trăm tấn thuốc giả, thực phẩm chức năng giả, đồ ăn, nước uống giả được sản xuất, lưu hành kinh doanh và được bán trong các nhà thuốc, cửa hàng kinh doanh hợp pháp, hiện diện ngay trong bệnh viện, trường học”, ông Trí nêu thực trạng.

Đại biểu Trí góp ý cần nhanh chóng thay đổi phương thức quản trị xã hội hiệu quả hơn, không để các loại tội phạm này có môi trường tồn tại và phát triển. Bên cạnh đó, cần có một hành lang pháp lý để trừng phạt nghiêm minh các loại tội phạm liên quan hàng giả, hàng nhái.

“Cần có các cuộc thanh lọc, phát hiện và xử lý thật nghiêm minh đối với những cán bộ thực thi pháp luật đã bao che, dung túng cho tội phạm này. Người dân đều mong muốn cuộc sống ấm no, hạnh phúc, môi trường sống văn minh, trong sạch, an lành và người dân cũng đang chờ hành động quyết liệt, hiệu quả của Chính phủ và chính quyền các cấp”, đại biểu Trí nói.

Thảo Nguyên