Hai kịch bản “tồi tệ nhất Trái Đất” thành sự thật
Ngày 4/4 đã hé lộ hai điều có thể làm nhiều người lo lắng: Sự tức giận của ông Trum khiến nước Mỹ thêm chia rẽ, và cáo trạng không đủ mạnh để cáo buộc cựu tổng thống mắc trọng tội.
Theo CNN, nước Mỹ có 2 điều cần lo lắng trong lần trình diện trước tòa đầu tiên của ông Donald Trump.
Điều đầu tiên thuộc về công tố viên quận Manhattan Alvin Brag. Trong khi ông Brag có khả năng đưa ra những bằng chứng vững chắc chống lại ông Trump, lý thuyết pháp lý của vị công tố viên có thể quá mơ hồ, phức tạp và thậm chí “quá đà” để khiến công chúng gợi nhớ về kỳ bầu cử 7 năm trước.
Điều thứ 2 là ông Trump sẽ giận dữ và kích động tới mức ông sẽ “xé toạc” đất nước vốn đang chia rẽ sâu sắc, và có thể gây hỗn loạn mới tổn hại thêm tới các thể chế chính trị và tư pháp quan trọng.
Cả hai kịch bản “tồi tệ nhất Trái Đất” này đều trở thành sự thật, vào một ngày mà ông Trump miêu tả là “kỳ quái”. Một trong những ngày quan trọng nhất trong lịch sử luật pháp Mỹ bắt đầu bằng việc ông Trump rời Tháp Trump. Cựu tổng thống chậm rãi bước qua cánh cửa tòa án và lấy dấu vân tay.
Những bức ảnh về người đàn ông quyền lực nhất thế giới một thời ngồi cùng với các luật sư như mọi bị cáo khác phản ánh khoảnh khắc đáng thất vọng của ông Trump.
Ông Trump giữ im lặng trước tòa, không nói gì nhiều ngoài “không có tội”. Ông cũng không nói chuyện với các phóng viên sau phiên tòa.
Tuy nhiên, đứng giữa những chùm đèn pha lê trong khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago, cựu tổng thống sẵn sàng nổi giận. “Đất nước chúng ta đã rơi xuống địa ngục”, ông tuyên bố.
Kết quả là một chương mới nghiệt ngã, thậm chí là bi quan, nằm ở phía trước với một quốc gia còn lâu mới vượt qua được hệ quả từ nhiệm kỳ duy nhất của ông Trump, giữa lúc đang chuẩn bị bước vào kỳ bầu cử gay cấn khác, CNN nhận định.
Sự mơ hồ trong cáo trạng của ông Bragg
Quan điểm của ông Bragg dựa trên tiền đề đơn giản và quan trọng: Không ai – kể cả cựu tổng thống đang nhăm nhe bước vào Nhà Trắng thêm một lần nữa – được phép đứng trên pháp luật.
Tuy nhiên, nhóm chỉ trích công tố viên lại chỉ ra quan điểm khác: Liệu một người nổi tiếng, giàu có và quyền lực sẽ bị truy tố, trong khi một người ít tiếng hơn sẽ được tha bổng?
Ông Trump bị truy tố liên quan đến việc làm giả tài liệu kinh doanh. Thông thường, đây là tội nhẹ ở New York, nhưng ông Bragg cho rằng chúng có thể thành tội nặng nếu nhằm mục đích che giấu bằng chứng về hành vi phạm tội liên quan đến chiến dịch bầu cử năm 2016.
Một số nhà phân tích pháp lý chỉ ra lập luận của ông Bragg có thể mở đường giúp nhóm luật sư ông Trump đưa ra những kiến nghị mạnh mẽ trước khi xét xử.
Tối 4/4, cựu Phó giám đốc FBI Andrew McCabe nói nhiều đồng nghiệp làm trong lĩnh vực pháp lý của ông “thất vọng” khi bản cáo trạng và tuyên bố của ông Bragg không cụ thể hơn nữa về bước tiến quan trọng cần thiết nhằm cáo buộc ông Trump mắc trọng tội.
“Mọi người đều hy vọng có thể nhìn thấy hướng đi trong vụ truy tố này, lý thuyết pháp lý nào gắn với vụ án lẽ ra sẽ là tội nhẹ, với ý định che giấu hành vi phạm tội khác?”, ông McCabe nói. “Sau cùng, nếu nhóm pháp lý khi đọc bản cáo trạng này và khó nghĩ đây là tội nặng, thì thật khó để thuyết phục bồi thẩm đoàn”.
Tuy nhiên, công tố viên Bragg nhấn mạnh quyết định không truy tố ông Trump sẽ đi ngược lại mọi nguyên tắc cốt lõi của công lý Mỹ. “Chúng tôi không thể và sẽ không bình thường hóa hành vi phạm tội nghiêm trọng”, ông Bragg nói.
“Về cốt lõi, vụ án hôm nay là có nhiều cáo buộc giống rất nhiều vụ án phi bạo lực khác. Những cáo buộc này về việc ai đó nói dối hết lần này đến lần khác nhằm bảo vệ lợi ích của họ và trốn tránh luật pháp”, ông Bragg nói.
Nếu ngay cả các luật sư cũng khó theo dõi lý do đằng sau vụ kiện của công tố viên Bragg, thì những người khác cũng vậy. Nhiều người đặt câu hỏi liệu việc làm giả hồ sơ kinh doanh nhằm che đậy cáo buộc từ nhiều năm trước có thực sự là bước đi chính trị khi lần đầu tiên buộc tội một cựu tổng thống trong lịch sử Mỹ không.
Một số đảng viên Cộng hòa không ủng hộ ông Trump cảm nhận cáo trạng của ông Bragg đang khiến vị công tố viên bất lợi, trong khi giúp ông Trump đạt được lợi ích chính trị.
“Tôi tin công tố viên New York tìm cách đưa ra các cáo buộc hình sự trọng tội nhằm đạt chương trình nghị sự chính trị”, Thượng nghị sĩ bang Utah, Mitt Romney, nói.
Sự tức giận của ông Trump
Trong khi đó, tại quê nhà Florida, ông Trump đã tuôn ra một tràng dài đả kích, đầy rẫy thông tin sai lệch về các cuộc điều tra chống lại ông, cũng như về nhiệm kỳ tổng thống của ông Joe Biden.
Ông lặp lại tuyên bố cuộc bầu cử năm 2020 đã “bị đánh cắp”, và các cuộc điều tra hiện tại là nỗ lực nhằm dàn xếp thêm một cuộc bầu cử khác.
“Họ không thể đánh bại chúng ta tại thùng phiếu, nên tìm cách làm điều đó thông qua pháp luật”, ông nói hôm 4/4, đồng thời cáo buộc vợ chồng thẩm phán vụ Manhattan “ghét Trump”.
Theo CNN, logic của cựu tổng thống thường khó hiểu, và ông hay hét lên một số từ nhất định nhằm thể hiện sự giận dữ. Suốt thời gian qua, ông Trump tìm cách hủy hoại lòng tin vào thể chế, đồng thời tuyên bố mình là nạn nhân của các cuộc đàn áp chính trị.
Khả năng này của ông đã được chứng minh qua cách cựu tổng thống thuyết phục được hàng triệu người tin rằng cuộc bầu cử vừa qua “đã bị đánh cắp”.
Một số chuyên gia dự đoán bản cáo trạng có thể giúp ông Trump về mặt chính trị, ít nhất là trong ngắn hạn. Văn phòng cựu tổng thống cho biết ông đã huy động được hơn 4 triệu USD trong 24 giờ sau quyết định truy tố của bồi thẩm đoàn ở Manhattan.
Và các đối thủ trong đảng Cộng hòa không có nhiều lựa chọn ngoài việc ủng hộ ông Trump, đồng thời chỉ trích công tố viên Bragg, khi họ lo sợ viễn cảnh bị nhóm trung thành với cựu tổng thống xa lánh.
Trong quá khứ, bằng chứng cho thấy ông Trump càng cực đoan bao nhiêu, thì cựu tổng thống càng được lòng cử tri trung thành bấy nhiêu.
Tuy nhiên, quá khứ cũng để lại những bài học không mấy vui vẻ với cựu tổng thống. Chủ nghĩa cực đoan ông Trump thể hiện vào tối 4/4 chính là điều đã góp phần vào kết quả đáng thất vọng của đảng Cộng hòa trong hai kỳ bầu cử năm 2020 và 2022.
Lịch sử luôn nhớ về ngày một cựu tổng thống Mỹ bị buộc tội, nhưng đây có thể là khởi đầu cho quá trình đáng lo ngại với ông Trump, thay vì là đỉnh cao.
Bảo Trâm
