Hai bé song sinh đã tỉnh nhưng hành trình còn rất dài

TS.BS Trương Quang Định, Trưởng ê-kíp mổ tách cặp song Nhi, nhận định dù đã được tách rời thành công, hai bé còn phải trải qua hành trình rất dài để phục hồi.

Tháng 6/2019, Bệnh viện Nhi đồng Thành phố (TP.HCM) tiếp nhận hai chị em song sinh Hoàng Trúc Nhi và Hoàng Diệu Nhi. Hai bé khỏe mạnh, đầu, cổ, tứ chi đầy đủ nhưng chỉ có một dây rốn. Toàn phần bụng chậu dính liền theo tư thế “mặt đối mặt”.

Trúc Nhi và Diệu Nhi đã trải một năm đầu đời nhiều sóng gió. Hai bé học được cách nương tựa nhau trên cùng phần bụng dính liền và phối hợp nhịp nhàng trong di chuyển. Dù vậy, việc tách rời chính là lựa chọn tốt nhất cho cuộc sống của các con sau này.

“Quyết định tách dính mang tính táo bạo nhưng chắc chắn sẽ thật nhân văn. Xin phép đấng tạo hóa để chúng tôi khai sinh hai bé lần thứ 2, với nguyên vẹn hình hài”, TS.BS Trương Quang Định, Giám đốc Bệnh viện Nhi đồng Thành phố, viết trên Facebook.

Hành trình nhiều sóng gió

– Sau 13 giờ phẫu thuật tách thành công Trúc Nhi và Diệu Nhi, hiện tại tình hình sức khỏe của hai bé như thế nào thưa bác sĩ?

– Hai bé được chuyển qua khoa Hồi sức Ngoại, mọi sinh hiệu của bé đều ổn định, diễn tiến thuận lợi. Hai bé được tiếp tục thở máy, an thần, giảm đau, dùng vận mạch liều thấp. May mắn, cả hai bé không xảy ra tai biến trong cuộc mổ.

Giai đoạn mổ diễn ra theo đúng dự đoán thông qua chẩn đoán về hình ảnh giải phẫu học. Do đó, chúng tôi gần như thực hiện đúng kế hoạch đã định sẵn. Cho đến giờ phút này, tôi có thể khẳng định cuộc mổ thành công trong giai đoạn đầu.

– Kế hoạch điều trị tiếp theo cho hai bé sẽ là gì?

– Hai đứa trẻ chỉ mới 13 tháng tuổi phải trải qua ca mổ kéo dài 12 giờ với rất nhiều kỹ thuật là thử thách rất lớn. Sau mổ, hai bé cần được hồi sức tích cực. Quá trình hồi sức và phục hồi sức khỏe cho song Nhi chắc chắn còn nhiều sóng gió. Chúng tôi sẽ tập trung hết sức lực cho khâu hồi sức.

– Là người từng trải qua nhiều ca mổ tách song sinh dính liền, ông đánh giá ca phẫu thuật lần này có yếu tố thuận lợi và khó khăn gì?

– Đây là ca mổ hiếm hoi trên thế giới, ngay cả trong y văn cũng không ghi nhận nhiều ca. Do đó, theo ước tính, tỷ lệ thành công cho ca này chỉ nằm ở khoảng 70%. Đây là áp lực rất lớn cho ê-kíp.

Ngoài ra, hai bé đã có thời gian sống chung hòa thuận, chấp nhận hình hài của nhau. Do đó, chúng tôi khá lo lắng khi tách ra, hai bé sẽ có vấn đề ảnh hưởng đến nhịp tim, độ bão hòa oxy trong máu (SpO2)… Các con còn có chung nội tạng là đại tràng, xương chậu… chúng tôi cũng cân nhắc không biết phân chia nội tạng như thế nào là hợp lý nhất.

May mắn, sau khi mở vùng bụng chung ở hai bé, vùng phẫu trường phù hợp đã được xác định theo đánh dấu có sẵn. Bởi vậy, ca mổ diễn ra thuận lợi.

– Phải trải qua ca đại phẫu khi 13 tháng tuổi, liệu hai bé có thể gặp các biến chứng sau mổ không?

– Hiện tại, chúng ta chưa thể khẳng định hai bé đã được chỉnh sửa các khiếm khuyết hoàn toàn. Các bé sẽ cần giai đoạn tập vật lý trị liệu và sửa chữa tiếp những phần khiếm khuyết mà chúng tôi chưa hoàn thành. Với các biến chứng, chúng tôi vẫn theo dõi để kịp thời phát hiện và xử lý sớm.

Những lần “thót tim” trong phòng mổ

– Phẫu thuật tách dính lúc hai bé chỉ 13 tháng tuổi, có phải là quyết định táo bạo?

– Khi tiếp nhận hai bé từ Bệnh viện Hùng Vương, tuổi thơ một năm đầu đời của các con đã phải trải qua bao nhiêu sóng gió. Điều này khiến tôi vô cùng trăn trở. Từ đó, một ý định luôn thường trực trong đầu tôi là: “Các bé phải được tách ra, để cả hai cùng có cơ hội được sống”.

Sau quá trình chăm sóc điều trị liên tục, các con đã được 13 tháng tuổi, nặng 15 kg với các chỉ số phát triển gần với những trẻ bình thường, đủ điều kiện sức khỏe cần thiết để được tách dính. 100 thầy thuốc lúc này cũng đã sẵn sàng. Tất cả sẽ bước vào trận chiến tìm lại sự bình thường cho hai bé. Như tôi đã nói dù quyết định tách dính dù táo bạo, chắc chắn sẽ thật nhân văn.

– Trong quá trình mổ, khoảnh khắc nào khiến các bác sĩ “đau tim” nhất?

– Trong quá trình mổ, một số sự cố bất ngờ cũng khiến chúng tôi nhiều phen thót tim. Chẳng hạn, quyết định khó khăn và cũng như đáng nhớ nhất trong ca mổ này là lúc ê-kíp từ từ tách kẹp máu để tách đôi 2 bé.

Vừa kẹp mạch máu và theo dõi chỉ số trên màn hình, không ghi nhận hiệu bất thường, các bác sĩ mới dám thực hiện tiếp.

Ngoài ra, xương các bé đã phát triển nhiều, cứng. Việc đục xương chậu gặp khó khăn. May mắn, kíp chỉnh hình cuối cùng hoàn thành đúng như dự kiến. Ổn định đến mũi khâu cuối cùng.

– Ông tiên lượng khả năng trở về cuộc sống bình thường của song Nhi như thế nào?

– Khi hai bé ổn định sức khỏe, đến giai đoạn phục hồi, chúng tôi sẽ đóng hậu môn tạm, rút ống dẫn lưu, tập vật lý trị liệu cho hai bé. Theo tôi, điều quan trọng nhất không chỉ nằm ở việc tách dính thành công, quan trọng nhất vẫn là chúng ta phải đưa bé trở về cuộc sống bình thường, sinh hoạt bình thường.

Đây là hai bé gái, các em sẽ khôn lớn và trải qua giai đoạn sinh nở. Do đó, chúng tôi sẽ theo dõi hai bé đến 18 tuổi. Đây có thể là hành trình rất dài.

– Hai bé còn phải trải qua ca phẫu thuật nào nữa hay không?

– Trước mắt trong giai đoạn hồi sức, bác sĩ sẽ tiếp tục theo dõi việc nhiễm trùng sau mổ, biến cố có thể xảy ra. Sau 3 tháng, đội ngũ y bác sĩ Bệnh viện Nhi đồng Thành phố sẽ tiếp tục tiến hành phẫu thuật tái tạo đường tiêu hóa và tiết niệu cho hai bé.

Sáng 16/7, bác sĩ Nguyễn Minh Tiến – Phó Giám đốc Bệnh viện Nhi đồng TP.HCM cho biết, hai bé Trúc Nhi – Diệu Nhi đã tỉnh lại sau ca mổ.

Hiện tại, cả hai bé đều ổn định nhưng vẫn còn đau, bác sĩ đã hỗ trợ giảm đau, hỗ trợ hô hấp cho các bé. Bên cạnh đó, vết thương mổ tách hai bé tuy đã được ê-kíp bác sĩ tạo hình thành công nhưng rất phức tạp nên cần được theo dõi sát, chống loét, chống nhiễm trùng, nhiễm khuẩn.

Các bác sĩ cũng lên kế hoạch tập vật lý trị liệu, xoay trở cho bé để đảm bảo các chức năng vận động sau này, cũng như cải thiện về hô hấp; tích cực kiểm soát tình trạng nhiễm trùng cho Trúc Nhi – Diệu Nhi.

Nhận được thông báo từ bác sĩ Định: “Ca mổ kết thúc thành công”, cha mẹ bé bật khóc không nói nên lời khi biết hai bé song sinh dính liền đã được tách rời.

Suốt mười mấy tiếng chờ đợi ngoài phòng mổ, đã có lúc căng thẳng quá, mẹ bé ngất xỉu, nhưng rồi mọi lo lắng, sợ hãi của vợ chồng chị đã được đền đáp xứng đáng khi hai bé được phẫu thuật hoàn chỉnh. “Đây là giây phút chúng tôi đã chờ đợi rất lâu rồi”, hai vợ chồng nghẹn ngào.

“Gửi con, hai thiên thần của mẹ!

Mẹ đã cố gắng hết sức và đánh đổi tất cả, chỉ mong hai con được sống, được một cuộc đời bình an. Nếu ai hỏi mẹ có hối hận? Mẹ xin trả lời là không. Mẹ chấp nhận vượt qua tất cả vì con và bỏ ngoài tai những điều không hay.

Dù con có như thế nào, con vẫn luôn là con của mẹ. Dù con có như thế nào, mẹ vẫn sẽ giữ lại con, bằng mọi giá!”.

Trần Thị Hồng Thúy (26 tuổi, TP.HCM; mẹ hai bé song sinh dính liền Trúc Nhi và Diệu Nhi) viết những lời tâm sự gửi tới hai con trước ngày diễn ra cuộc đại phẫu tách rời.