HẠ TẦNG LÀ CUỘC CHƠI CỦA NGƯỜI DÁM NGHĨ LỚN
Không phải đợi đến khi Nhà nước lên tiếng, các tập đoàn tư nhân Việt Nam đã chủ động bước vào “cuộc chơi lớn” của hạ tầng. Sau đề xuất đường sắt tốc độ cao của VinSpeed, đến lượt Tập đoàn Đèo Cả chính thức kiến nghị Chính phủ cho phép mở rộng các tuyến cao tốc Bắc – Nam lên 6 làn xe theo hình thức đối tác công – tư (PPP). Đó không đơn thuần là một dự án. Đó là một tuyên ngôn: doanh nghiệp Việt không chỉ biết làm thuê, mà sẵn sàng góp tay vào kiến tạo quốc gia.
Hạ tầng luôn là trục xương sống của mọi nền kinh tế hiện đại. Không thể có nước Mỹ bùng nổ sau Thế chiến nếu không có mạng lưới cao tốc liên bang. Không thể có Nhật Bản thần kỳ nếu thiếu Shinkansen xuyên đảo. Không thể có Trung Quốc tăng trưởng thần tốc nếu không có đại dự án cao tốc nối liền hàng chục tỉnh thành. Bài học từ các cường quốc đều chỉ về một hướng: đầu tư vào hạ tầng chính là mở rộng không gian phát triển, tăng tốc luân chuyển hàng hóa – lao động – tri thức, và từ đó tạo đòn bẩy cho toàn bộ nền kinh tế.
Việt Nam đã có hơn 1.300 km cao tốc Bắc – Nam, nhưng nhiều đoạn chỉ mới đạt 2–4 làn xe, khiến hạ tầng nhanh chóng rơi vào quá tải trước áp lực đô thị hóa. Ùn tắc, tai nạn, chậm trễ, chi phí logistics cao… đang âm thầm bào mòn năng lực cạnh tranh quốc gia. Đó là lý do đề xuất mở rộng lên 6 làn xe không còn là sự lựa chọn, mà là yêu cầu cấp thiết – và đáng quý hơn, nó đến từ khu vực tư nhân.
Tập đoàn Đèo Cả không nói suông. Họ tính toán cụ thể: 5 đoạn tuyến trọng điểm có thể được đầu tư theo hình thức PPP, qua đó giảm hơn 37.000 tỷ đồng gánh nặng ngân sách. Nếu mô hình được nhân rộng, toàn tuyến có thể tiết kiệm tới 152.000 tỷ đồng. Quan trọng hơn, họ không đòi hỏi ưu đãi đặc biệt, mà cam kết tự thu xếp nguồn vốn hợp pháp trong nước, xây dựng phương án thu hồi vốn minh bạch, sẵn sàng chịu kiểm toán, và đề xuất nhiều cơ chế linh hoạt để rút ngắn thời gian thực hiện. Họ không xin đầu tư. Họ đề nghị cùng Nhà nước đồng hành, chia sẻ rủi ro, và cùng nhận thành quả.
PPP không phải là mô hình mới, nhưng chưa bao giờ mang ý nghĩa sống còn như hiện nay. Các bài học thành công từ hầm Hải Vân, cao tốc TP.HCM – Trung Lương hay Mỹ Thuận đã chứng minh: khi Nhà nước và doanh nghiệp thật sự “chung vai”, những kỳ tích hạ tầng là điều khả thi. Nhưng để đi đến điều đó, cần một thái độ mới: tin tưởng lẫn nhau, đối xử công bằng, minh bạch trong giám sát nhưng không trói tay bằng thủ tục.
Nếu Chính phủ trao cơ hội, Đèo Cả có thể là người mở đường cho một thế hệ “tập đoàn kiến thiết” mang thương hiệu Việt: Hòa Phát với thép – máy móc – vật liệu; Trường Hải với ô tô – logistics; Sun Group với quy hoạch đô thị và bất động sản hạ tầng. Đó không chỉ là các tập đoàn kinh tế, mà là lực lượng nòng cốt trong công cuộc xây dựng nền tảng cho quốc gia phát triển độc lập, có sức bật dài hơi.
Trong một thế giới mà địa chính trị, chuỗi cung ứng và chiến lược năng lượng đang biến động dữ dội, thì hạ tầng không còn là chuyện kỹ thuật. Nó là lựa chọn chính trị. Là nền móng của tự chủ. Là con đường để một quốc gia vươn tới tầm vóc mới. Và trong hành trình đó, khu vực tư nhân Việt Nam đang chứng minh rằng: họ không chỉ dám mơ lớn, mà đã bắt đầu làm lớn – bằng tất cả năng lực, khát vọng và tinh thần trách nhiệm với đất nước.
Thu An
