Hà Nội cấm xe xăng, người dân sẽ được hỗ trợ chuyển đổi phương tiện thế nào?
Ngày 12/7/2025, Thủ tướng Chính phủ đã ký ban hành Chỉ thị 20, yêu cầu Hà Nội dừng lưu thông xe máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch trong khu vực Vành đai 1 từ ngày 1/7/2026. Đây là bước đầu trong lộ trình hướng tới một đô thị xanh, sạch và văn minh, đồng thời là thách thức lớn với hàng triệu người dân đang sử dụng xe máy xăng như phương tiện mưu sinh hàng ngày. Vấn đề được đặt ra là: người dân – đặc biệt là người thu nhập thấp – sẽ được hỗ trợ chuyển đổi phương tiện ra sao?
Không chỉ là “cấm”, mà phải là “chuyển đổi có lộ trình”
Cấm xe xăng không phải chuyện mới trên thế giới. Nhiều quốc gia đã và đang áp dụng chính sách tương tự để giảm phát thải khí nhà kính. Tuy nhiên, điều khiến chính sách trở nên khả thi là chính phủ các nước đó luôn đi kèm các gói hỗ trợ chuyển đổi, đặc biệt cho người nghèo, người yếu thế và nhóm dễ bị tổn thương.
Chính phủ Việt Nam cũng đã tính đến yếu tố này. Trong phát biểu mới đây, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh tinh thần “không ai bị bỏ lại phía sau trong quá trình chuyển đổi xanh”. Lãnh đạo Bộ GTVT và TP Hà Nội cũng xác nhận đang xây dựng các gói hỗ trợ và phương án cụ thể nhằm giúp người dân thay đổi phương tiện một cách thuận lợi, ít tốn kém nhất.
Các hình thức hỗ trợ chuyển đổi gì đang được đề xuất?
Theo thông tin từ Bộ GTVT, Hà Nội và các bộ ngành đang phối hợp xây dựng một kế hoạch đồng bộ với các trụ cột sau:
Trợ giá hoặc hỗ trợ một phần chi phí mua xe máy điện: Học tập mô hình Thái Lan, Indonesia, Ấn Độ… chính sách này sẽ giúp người dân có thể mua xe điện với mức giá chỉ ngang xe máy xăng tầm trung.
Chính sách đổi xe cũ lấy xe mới: Hà Nội đang xem xét triển khai chương trình thu hồi xe máy cũ, xe không đạt tiêu chuẩn khí thải để đổi lấy xe điện có trợ giá. Mỗi chiếc xe cũ có thể được định giá hỗ trợ vài triệu đồng.
Cho vay ưu đãi, trả góp dài hạn: Các tổ chức tín dụng sẽ được khuyến khích thiết kế các gói vay mua xe máy điện với lãi suất thấp, thủ tục đơn giản, dành riêng cho nhóm lao động thu nhập thấp.
Phát triển hạ tầng sạc, bảo trì xe điện: TP Hà Nội đang yêu cầu các quận, huyện phối hợp quy hoạch trạm sạc điện công cộng, đồng thời khuyến khích doanh nghiệp tham gia vào chuỗi dịch vụ hậu mãi xe điện.
Đẩy mạnh truyền thông, tư vấn chuyển đổi phương tiện: Người dân sẽ được tư vấn kỹ lưỡng về lộ trình cấm xe xăng, cách chọn mua xe điện phù hợp, các địa điểm được hỗ trợ, cũng như các chương trình khuyến mãi đi kèm.
Cơ hội song hành với thách thức
Dễ thấy, chuyển đổi phương tiện xanh là thách thức lớn, nhất là khi xe máy xăng vẫn là “cần câu cơm” với nhiều lao động tự do, người bán hàng rong, shipper, tài xế công nghệ… Tuy nhiên, nếu được hỗ trợ đúng lúc và đủ mạnh, đây sẽ là cơ hội để người dân tiếp cận phương tiện hiện đại, chi phí thấp hơn về lâu dài (do tiết kiệm xăng và bảo trì).
Mặt khác, chính sách này sẽ tạo thêm động lực cho ngành công nghiệp xe điện nội địa phát triển, kéo theo hàng loạt cơ hội việc làm mới trong sản xuất, lắp ráp, bảo trì, dịch vụ sạc điện…
Cuối cùng, điều người dân mong đợi không chỉ là lời hứa về hỗ trợ, mà là cơ chế triển khai cụ thể, minh bạch, công bằng. Ai được hỗ trợ, hỗ trợ bao nhiêu, bằng cách nào – đó là những câu hỏi phải được trả lời rành mạch, kịp thời trước khi lệnh cấm có hiệu lực.
Cấm xe xăng để hướng tới đô thị xanh là một bước đi cần thiết. Nhưng để chính sách đi vào cuộc sống, người dân không thể tự mình bước qua khó khăn. Sự đồng hành của Nhà nước với các cơ chế hỗ trợ phù hợp chính là yếu tố quyết định thành công của cuộc chuyển đổi này.
Ngọc Lâm
