Gian lận thi cử ở Hà Giang, Hòa Bình, Sơn La “rút kinh nghiệm sâu sắc” liệu đã đủ?

“Vụ việc gian lận thi cử xảy ra ở Hà Giang, Hòa Bình, Sơn La rất nghiêm trọng, gây bức xúc trong dư luận, thế mà không thấy cán bộ nào xấu hổ, chủ động xin từ chức là điều đáng buồn” ông Vũ Quốc Hùng, nguyên Phó chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương nói.

Mọi sự so sánh đều là khập khiễng, song trong vụ việc gian lận thi cử xảy ra ở Hà Giang, Hòa Bình, Sơn La là rất nghiêm trọng, gây bức xúc trong dư luận, làm giảm niềm tin của Đảng, giảm niềm tin của nhân dân vào đội ngũ cán bộ. Những trường hợp này, nói thẳng ra là không còn đủ uy tín trước nhân dân thì nên chủ động từ chức.
Kết quả kiểm tra, xử lý đối với cán bộ, đảng viên liên quan đến sai phạm trong kỳ thi THPT Quốc gia năm 2018 mà Hà Giang công bố mới đây cho thấy, phần lớn những người bị kỷ luật hoặc bị yêu cầu kiểm điểm đang nắm giữ các chức vụ chủ chốt quan trọng của tỉnh.

Đây là vấn đề vô cùng lo ngại, đáng buồn và đau xót. Như cổ nhân đã dạy “tu thân, tề gia, trị quốc, bình thiên hạ”, cán bộ, đảng viên, những người có liêm sỉ nếu thương con, nếu có trách nhiệm đối với thế hệ trẻ thì đã không tìm cách để tác động nâng điểm cho con. Vì thế, việc xử lý đòi hỏi phải nghiêm túc, có tính giáo dục, răn đe cao, “rút kinh nghiệm” chung chung tác dụng rất hạn chế.

Một vụ việc hết sức nghiêm trọng, gây bức xúc dư luận xã hội, song khi xử lý, đa phần những người giữ chức vụ cao chỉ “nghiêm túc rút kinh nghiệm” liệu có bảo đảm kỷ cương, kỷ luật, khi mà Đảng luôn nhấn mạnh yêu cầu “chức vụ càng cao thì càng phải xử lý nghiêm

Mới đây ngày 01/10/2019, Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy Hà Giang đã thông báo kết quả kiểm tra, xử lý đối với cán bộ, đảng viên có liên quan đến sai phạm trong kỳ thi Trung học phổ thông quốc gia năm 2018 tại tỉnh này.

Trong số 149 cán bộ, đảng viên còn lại cần kiểm tra, xem xét kỷ luật thì 46 trường hợp có khuyết điểm, vi phạm đến mức phải xử lý kỷ luật (khai trừ đảng 3 trường hợp, khiển trách 42 trường hợp và cảnh cáo một trường hợp).

Có tới 29 cán bộ đảng viên khác có khuyết điểm, vi phạm nhưng chưa đến mức bị xử lý kỷ luật, Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy Hà Giang yêu cầu phải kiểm điểm sâu sắc, nghiêm túc rút kinh nghiệm. 12 trường hợp là cán bộ, đảng viên không do Đảng bộ tỉnh Hà Giang quản lý nên sẽ báo cáo Ủy ban Kiểm tra Trung ương xem xét, xử lý.

Nhìn vào danh sách những cán bộ, đảng viên liên quan đến kỳ thi năm 2018 ở Hà Giang, chúng ta dễ dàng nhìn thấy đa phần là những người có địa vị, lãnh đạo một số ban ngành ở địa phương.

Thế nhưng, ngoài những người bị truy tố thì hình thức kỷ luật lại có phần rất nhẹ, thậm chí nhiều người chỉ bị yêu cầu kiểm điểm, rút kinh nghiệm. Nhìn những cái tên, nhìn những lý do phải kiểm điểm, rút kinh nghiệm khiến dư luận không khỏi thắc mắc, hoài nghi…

Với những người nắm quyền lực công như giám đốc sở, phó giám đốc sở, đó không phải là quyền lực của một người hay một gia đình, một doanh nghiệp, mà là quyền lực của tỉnh đó. Mô thức là anh thực thi quyền lực công thì đó không phải là quyền lực của anh, mà là quyền lực của người dân trao cho anh, mà người ta không tin anh nữa thì anh không còn nền tảng đạo đức để anh làm, và người ta từ chức vì như vậy.

Nghị quyết Trung ương 4 đã từng cảnh báo về “một bộ phận không nhỏ” cán bộ đảng viên suy thoái, tiêu cực. Trong vụ việc gian lận thi cử xảy ra ở Hà Giang dường như có một “tập thể không nhỏ” biểu hiện qua danh sách dài dằng dặc những quan chức trong tỉnh liên quan sai phạm.

Điều này cho thấy sự buông lỏng, sự thiếu gương mẫu của người đứng đầu. Bí thư tỉnh ủy mà cũng để cho vợ em gái dính dáng đến việc nâng điểm cho con thì nói gì đến người khác. “Thượng bất chính, hạ tắc loạn”. Dư luận có thắc mắc về trách nhiệm của ông bí thư cũng là đúng, vì buông lỏng, thiếu gương mẫu dẫn đến vi phạm xảy ra trên địa bàn quá lớn, có quá nhiều người có chức quyền trong tỉnh liên quan.

Vụ việc này thật sự quá xót xa. Những cán bộ, đảng viên dính đến việc này đã không chấp hành nghiêm các quy định của Đảng, Nhà nước. Đã là đảng viên thì phải thực hiện nghiêm các quy định trong điều lệ Đảng. Điều lệ đảng quy định về trách nhiệm nêu gương nghiêm cấm:

Không được để vợ (chồng), bố, mẹ, con, anh chị em ruột lợi dụng chức vụ, quyền hạn, uy tín của mình để vụ lợi. Để vợ (chồng), con đẻ, con nuôi sống xa hoa, phô trương, lãng phí hoặc sa vào tệ nạn xã hội, vi phạm pháp luật. Thế mà những người này vẫn cố tình vi phạm.

Các quy định của Đảng về từ chức hiện nay tương đối đầy đủ. Trong Nghị quyết Hội nghị lần thứ 7 về công tác cán bộ nhấn mạnh đến việc nhận trách nhiệm, từ chức, từ nhiệm trở thành nếp văn hoá ứng xử của cán bộ.

Nghị quyết trung ương 4 khóa XII quy định rất rõ: “kiên quyết sàng lọc, miễn nhiệm, thay thế, cho từ chức đối với cán bộ làm việc kém hiệu quả, không hoàn thành nhiệm vụ, yếu về năng lực, kém về phẩm chất đạo đức, tín nhiệm thấp mà không chờ hết nhiệm kỳ, hết tuổi công tác, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý và người đứng đầu”.

Quy định về trách nhiệm nêu gương nêu rõ: “Chủ động xin từ chức khi thấy mình không còn đủ điều kiện, năng lực, uy tín để thực hiện nhiệm vụ”. Vậy mà hơn 1 năm kể từ khi vụ việc gian lận thi cử xảy ra, đến nay chưa thấy có một cán bộ nào đứng ra nhận trách nhiệm và “tự xử”.

Đây là điều rất đáng buồn. Nhiều người vi phạm nhưng lại không thấy xấu hổ. Trong khi đó, ông Đoàn Ngọc Hải, Phó Chủ tịch Quận 1 Thành phố Hồ Chí Minh, từ năm 2018 đã gửi đơn xin từ chức vì “không thực hiện được lời hứa trước nhân dân” về lập lại trật tự vỉa hè.

Đinh Lực