Giải quyết ách tắc giao thông phải đồng bộ, không nóng vội
Để giải quyết nạn tắc đường, Hà Nội đã đầu tư rất nhiều tuyến đường trên cao với hi vọng giải quyết ách tắc. Song do thiết kế chưa đồng bộ, nạn ách tắc không những không được giải quyết mà còn tạo nên những nút tắc rất khó có hướng giải quyết.
Đúng vậy, người dân Hà Nội đã rất háo hức khi đoạn đường trên cao Ngã tư Vọng -Ngã tư sở do Tập đoàn Vingroup vừa được khánh thành. Nhưng niềm vui của những người tham gia giao thông chưa bao lâu thì họ lại bị chặn kẹt cứng ở hai đầu nút cổ chai Ngã Tư sở, Ngã tư Vọng. Nhiều người lạc quan thì cho rằng tắc là do đoạn trên cao nút Ngã Tư Vọng -Vĩnh Tuy còn đang thi công nên tắc là đương nhiên, ách tắc chỉ là tạm thời.
Nhưng những người có đầu óc quan sát thì cho rằng, nút thắt ở Ngã Tư Sở là do lỗi thiết kế không đồng bộ nên muốn giải quyết ách tắc một cách cơ bản chắc chắn là phải suy nghĩ để đưa ra thiết kế mới đồng bộ và thông thoáng hơn. Việc thiết kế không đồng bộ và thiếu tính liên hoàn làm ùn tắc nhiều vị trí khác nối lên đường vành đai 3 trên cao, tuyến Nguyễn Trãi, Xã Đàn, Trần Duy Hưng, Giảng Võ… Tất cả đều tăng tốc để dồn đến các nút cổ chai thì chuyện ách tắc đúng là không thể tránh khỏi.
Nhiều chuyên gia nghiên cứu về giao thông cho rằng để giải quyết những vấn đề trước mắt, chúng ta đã quá nóng vội, giải quyết manh mún, chắp vá, thiếu tính liên hoàn. Ngoài ra công tác quản lí và hướng dẫn giao thông cũng quá chậm chạp không thay đổi kịp so với thay đổi trên thực tế, cũng là một trong những nguyên nhân gây ách tắc. Nhiều người cho rằng, khi khai thông các đường trên cao là việc thay đổi vận tốc di chuyển của các phương tiện theo một hướng nhất định, vì vậy công tác hướng dẫn giao thông và phân luồng ở các tuyến khác phải được nghiên cứu và hài hòa với tuyến vừa được khai thông mới tránh được sự dồn ứ và hài hòa ở tất cả các nút giao thông khác nhau. Bằng không, nếu các cơ quan quản lí và điều khiển giao thông không chịu thay đổi thì dù có lật tung cả thành phố Hà Nội lên để làm đường mới thì Hà Nội vẫn sẽ bị ách tắc.
Đó là chưa kể sau 5-10 năm nữa, hàng loạt các tuyến Metro ở Hà Nội sẽ được khánh thành và đưa vào sử dụng. Lượng hành khách sẽ đổ dồn ở các ga, nhất là các ga trung tâm, nếu chúng ta vẫn cứ manh mún và tổ chức kết nối một cách thiếu uyển chuyển giữa các loại hình vận chuyển thì không những không giải quyết được ách tắc mà còn gây nên sự hỗn loạn.
Ai cũng biết, tổ chức giao thông là một việc khó đòi hỏi các chuyên gia, không những phải có kinh nghiệm mà phải có tính kiên trì. Các giải pháp giải quyết phải có tính khoa học, căn cơ và đúc kết kinh nghiệm từ địa bàn thực tế. Chắc chúng ta còn nhớ trước đây để giải quyết phân luồng giao thông, ấn định thời gian đèn xanh đèn đỏ tại ngã tư Liễu Giai- Nguyễn Chí Thanh- Kim Mã, các chuyên gia người Nhật đã phải ngồi hàng ngày tại hiện trường để đếm các phương tiện qua lại thực tế ở mỗi hướng. Sau đó mô phỏng trên máy tính để tìm ra phương án tối ưu nhất rồi mới đưa ra thời gian cho đèn xanh, đèn đỏ, rẽ phải, rẽ trái hợp lý nhất. Có thể các phương án do các chuyên gia chưa thỏa mãn một cách tuyệt đối nhu cầu của tất cả mọi người nhưng dầu sao với cách làm việc như vậy của các chuyên gia, khiến chúng ta có thể tạm yên tâm vì họ đã dốc hết tâm trí sức lực cho một công việc mà họ được tin tưởng, giao phó.
Ai cũng thấy công tác phân luồng, quản lí giao thông ở các đô thị lớn là một việc khó. Xây dựng và kết nối các tuyến giao thông sao cho uyển chuyển lại càng khó hơn. Tuy nhiên hiện nay nhờ sự hỗ trợ của các phương tiện kĩ thuật, chúng ta có thể xây dựng một mạng giao thông ảo, hệ thống hạ tầng giao thông ảo với số liệu thực tế để thử nghiệm. Chỉ cần chúng ta có công tác thống kê chính xác ở những thời điểm khác nhau trong ngày, chúng ta có đủ nhân tài để thiết kế một mạng giao thông ảo, hoàn chỉnh cho một đô thị với nhiều tình huống giả định. Qua đó, chúng ta sẽ xây dựng một hệ thống giao thông trên thực tế tối ưu hơn so với các giải pháp hiện nay.
Quy hoạch giao thông luôn là vấn đề dài hơi nhưng không vì thế mà ỉ lại, chậm trễ, không vì thế mà nôn nóng làm ẩu gây lãng phí. Phải tránh, tránh tuyệt đối giải quyết những vấn đề gọi là trước mắt, vì những vấn đề trước mắt đều là những giải pháp thiếu cân nhắc lại, thường là nguyên nhân gây ách tắc sau này. Nhiều khi do công tác giải phóng mặt bằng, sự nôn nóng của những quan chức có quyền lực nên rất nhiều công trình ra đời mang tính tư duy nhiệm kì đã để lại hậu quả nghiêm trọng, để khi sửa lại tốn kém rất nhiều lần so với đầu tư mới.
Vì vậy việc giải quyết các vấn đề giao thông là cả một vấn đề lớn. Nhiều chuyên gia ví hệ thống giao thông của quốc gia như hệ tuần hoàn trong cơ thể một con người. Cơ thể muốn khỏe mạnh ít bệnh tật thì máu phải lưu thông đến mọi bộ phận của con người. Mạch lớn phải thông suốt với mạch nhỏ không bị ách tắc thì mới có được một cơ thể khỏe mạnh. Trên thực tế đời sống xã hội, mạng lưới giao thông cũng phải là một mạng lưới thông suốt từ trên xuống dưới, trong mọi hoàn cảnh không được phép ách tắc. Những chuyên gia giao thông được ví như những bác sĩ tim mạch chăm lo làm sao cho cả hệ thống mạch máu giao thông thông suốt. Các chuyên gia có trách nhiệm xây dựng và phát triển hệ thống giao thông sao cho phù hợp với nhu cầu từng vùng, từng địa phương. Không xây quá nhu cầu gây lãng phí, không xây thiếu làm ách tắc thì đó mới là những chuyên gia giỏi, chuyên gia có tâm huyết.
Việt Nam đang trong thời kì xây dựng và phát triển đất nước. Vì vậy chúng ta không thể cùng một lúc giải quyết nhiều vấn đề chúng ta mong muốn. Song nếu mỗi công dân có tâm huyết với sự nghiệp phát triển đất nước thì bằng cách này hay cách khác, qua thời gian chúng ta sẽ tìm ra những giải pháp để tháo gỡ khó khăn. Giao thông ở các đô thị lớn hiện nay ở Việt Nam là vấn đề luôn được Đảng và Chính phủ quan tâm đầu tư giải quyết. Chúng ta đã trải qua rất nhiều khó khăn trong đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước. Thì chẳng có khó khăn nào có thể cản bước chúng ta trên con đường xây dựng và phát triển đất nước, đặc biệt là xây dựng hạ tầng giao thông văn minh, hiện đại.
Đỗ Mạnh
* Bài viết thể hiện văn phong và quan điểm riêng của tác giả
