Giá xăng giảm: Vừa mừng vừa lo!

Việc giảm thuế để giá xăng dầu trong nước hạ nhiệt là một tín hiệu đáng mừng. Tuy nhiên, thị trường xăng dầu thế giới vẫn còn biến động khó lường. Trong khi đó, việc điều chỉnh chính sách thuế cũng chỉ là giải pháp tình thế, áp dụng trong một thời gian ngắn hạn. Hơn nữa, giá xăng dầu ở Việt Nam vốn có tính biến động cao, do phụ thuộc chủ yếu vào giá xăng dầu thế giới và chịu sự chi phối rất lớn từ yếu tố cung – cầu trên thị trường. Chính vì vậy, giá xăng giảm thì vừa mừng lại vừa lo.

Chịu ảnh hưởng bởi một số sự kiện gần đây nên giá dầu thế giới đã bắt đầu cho thấy có dấu hiệu chững lại. Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) đã nâng mức lãi suất lên thêm 0,75%. Cũng vì vậy, nên cuối tháng 7 này sẽ là lúc thị trường dầu mỏ đón nhận “tin dữ” từ FED. Việc FED tăng lãi suất sẽ làm cho giá dầu giằng co ở cả hai đầu. Bởi khi đồng USD vọt tăng, người mua sẽ phải bỏ ra nhiều tờ bạc xanh hơn để đổi lấy dầu mỏ. Việc phải trả một cái giá quá cao sẽ làm cho nhu cầu tiêu thụ dầu ở nhiều quốc gia cũng giảm đi đáng kể. Nhu cầu giảm sẽ làm cho giá giảm. Nhiều chuyên gia dự báo giá dầu vẫn sẽ biến động ở mức quanh 100 USD/thùng hoặc quay đầu giảm trong một vài tháng tới. Tuy nhiên hệ lụy từ việc giá giảm do nhu cầu tiêu thụ sụt giảm là sẽ khiến cho nguồn cung dầu bị đe dọa. Dù trong ngắn hạn, việc đó có thể giúp cho một số nước thu mua được dầu giá rẻ, nhưng khi tình trạng kéo dài quá lâu, nguồn cung sẽ không thể kịp phục hồi khi nhu cầu bùng phát trở lại.

Nói cách khác, trong ngắn hạn, giá dầu có thể giảm nhưng dài hạn giá dầu vẫn đứng trước nguy cơ tăng giá, do tình trạng thiếu hàng, mất cân bằng cung cầu. Chưa kể, hôm 11/7 vừa qua, giá dầu thế giới đã giảm vào đầu phiên giao dịch sau khi xuất hiện thông tin Trung Quốc phát hiện ca nhiễm biến thể Covid-19 siêu lây nhiễm mới tại Thượng Hải. Nhu cầu tiêu thụ dầu của Trung Quốc là rất lớn, nên nếu việc phong tỏa diện rộng tại đây diễn ra và kéo dài sẽ làm cho nguồn cung dầu càng thêm bất ổn. Ngoài ra, một kịch bản tồi tệ khác hơn cũng có thể diễn ra nếu Nga giảm xuất khẩu 3 triệu thùng dầu/ngày ngay lập tức để trả đũa các biện pháp trừng phạt. Nguồn cung bị thắt chặt đột ngột sẽ đẩy giá dầu leo lên lại mức 140 – 190 USD/thùng.

Tóm lại, Việt Nam không chỉ đang phải đối mặt với vấn đề giá cả ngày một khó lường, mà còn luôn cả vấn đề “khan hàng” trên thị trường dầu mỏ. Là một quốc gia phụ thuộc nhiều vào nguồn cung bên ngoài nên các biến động sắp tới đây đều ảnh hưởng tới giá xăng dầu tại Việt Nam. Cũng bởi thị trường dầu mỏ vẫn khó lường, cho nên Việt Nam cần thực thi chính sách giảm thuế một cách kỹ lưỡng.

Công bằng mà nói việc kìm giá, giảm giá xăng dầu trong thời gian qua là một nỗ lực rất lớn của nhà nước. Và cũng đã có những tín hiệu rất tích cực từ những nố lực này. Tuy nhiên, bên cạnh những điều tích cực thì cũng có một vài ý kiến cho rằng, việc giảm thuế để hạ thấp giá xăng dầu đồng loạt là không hợp lý vào lúc này.

Trong lúc từng giọt dầu, giọt xăng đều quý giá thì Chính phủ càng phải quản lý chặt chẽ, phải hỗ trợ đúng người, đúng việc, cho những đối tượng chịu ảnh hưởng tiêu cực vì giá xăng dầu tăng, không nên trợ giá tràn lan như ở một số quốc gia khác trong khi ngân sách thì vốn đã hạn hẹp. Tính toán hạ giá xăng dầu cần cân đo đong đếm hợp lý quyền lợi của Nhà nước, doanh nghiệp và người dân. Trong đó, cần quan tâm đến các doanh nghiệp mà nguyên vật liệu đầu vào có xăng dầu chiếm tỷ trọng cao và tác động mạnh vào giá thành sản xuất. Điển hình là các doanh nghiệp vận tải, các doanh nghiệp thuộc các lĩnh vực sản xuất xuất khẩu chủ lực. Hỗ trợ đúng người, đúng việc sẽ giúp chỉ số giá tiêu dùng bình ổn, kiềm hãm được lạm phát, ổn định thu nhập, mức chi tiêu cho người dân và tác động tích cực đến nền kinh tế.

Ngoài ra, chúng ta cũng cần nhiều giải pháp hơn nữa chứ không chỉ dừng lại ở việc giảm thuế. Việt Nam cần nắm bắt thông tin, theo sát và dự đoán những kịch bản có thể xảy ra đối với thị trường dầu mỏ thế giới. Chẳng hạn như phải xem xét giá dầu liệu có tăng mạnh thêm nữa hay không, để từ đó chủ động mua vào dự trữ ngay trong những lúc giá dầu hạ nhiệt, đây cũng chính là một việc quan trọng khác cần làm để tránh những thiệt hại lớn hơn về sau.

Huy Hoàng