Ferdinand Marcos, từ người lưu vong thành Tổng thống đắc cử Philippines
Sáng 30/6, ông Ferdinand Marcos Jr. đã chính thức tuyên thệ nhậm chức tổng thống Philippines trước hàng trăm người dân tại Bảo tàng Quốc gia ở Manila.
Ngày 10/5, Ferdinand Marcos Jr. được xác định là người chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống Philippines với hơn 31 triệu phiếu bầu, đánh bại đương kim Phó tổng thống Leni Robredo, đánh dấu sự trở lại của gia đình Marcos tại Dinh Malacanang sau gần 4 thập kỷ.
Để có được thành tựu như hiện tại, ít ai biết ông Ferdinand Marcos Jr. đã phải theo gia đình sống lưu vong khi chính quyền của cha bị lật đổ, để rồi giờ đây ông đã trở lại và được bầu làm Tổng thống Philippines 36 năm sau.
Marcos Jr., thường được gọi là Bongbong Marcos, sinh ngày 13/9/1957, là con trai duy nhất của cố tổng thống Philippines Ferdinand E. Marcos, người nắm quyền trong giai đoạn 1965-1986.
Lớn lên trong nhung lụa, Marcos năm 1970 tới Anh sống và học tập tại Trường Worth, một cơ sở giáo dục dành cho nam sinh ở Tây Sussex. Năm 1975, Marcos theo học về triết học, chính trị và kinh tế tại Đại học Oxford, giúp ông đặt một chân vào sự nghiệp chính trị.
Nhưng Marcos đã không tốt nghiệp Đại học Oxford. Trường đại học danh tiếng này năm 2021 xác nhận Marcos đã không hoàn thành chương trình học và không được cấp bằng tốt nghiệp, mà chỉ được nhận một chứng chỉ đặc biệt về nghiên cứu xã hội vào năm 1978.
Marcos cũng từng nói rằng ông đã theo học chương trình thạc sĩ quản trị kinh doanh tại Trường Kinh doanh Wharton ở Đại học Pennsylvania, Mỹ, nhưng sau đó tuyên bố rút khỏi khóa học để về nước tham gia chính trị.
Những tranh cãi về học vấn của Marcos không thể ngăn ông bắt đầu tham gia chính trị trong chính quyền của cha mình. Năm 1980, Marcos trở thành phó thống đốc tỉnh Ilocos Norte, khi mới 23 tuổi. Tuy nhiên, đến năm 29 tuổi, Bongbong Marcos phải từ bỏ sự nghiệp chính trị đang lên, cùng bố mẹ tới sống lưu vong ở Hawaii.
Sau khi cha qua đời ở Hawaii năm 1989, Marcos cùng gia đình quay lại Philippines vào năm 1991 và trở thành những chính trị gia giàu có, nhiều sức ảnh hưởng ở tỉnh Ilocos Norte, nơi được ví như “thành trì” của gia tộc Marcos.
Ông sau đó kết hôn cùng luật sư Louise Araneta-Marcos, người cũng thuộc một gia đình có thế lực. Họ có ba người con trai, gồm Ferdinand Alexander III “Sandro” sinh năm 1994, Joseph Simon sinh năm 1995 và William Vincent “Vince” sinh năm 1997. Một trong ba người con của ông được cho là sẽ tranh cử vào quốc hội năm tới.
Marcos được bầu làm đại diện khu vực dân biểu số 2 của tỉnh Ilocos Norte từ năm 1992 tới 1995. Ông sau đó tranh cử và một lần nữa trở thành thống đốc tỉnh năm 1998. Sau 9 năm, ông trở lại vị trí dân biểu từ năm 2007 tới 2010, trước khi trở thành thượng nghị sĩ nhiệm kỳ 2010-2016.
Năm 2015, Marcos chạy đua chức phó tổng thống trong cuộc bầu cử năm 2016, nhưng thua sát nút đại diện của tỉnh Camarines Sur là Leni Robredo với chênh lệch 0,64% phiếu bầu. Ông từng đệ đơn phản đối kết quả kiểm phiếu nhưng thất bại.
Năm 2021, Marcos thông báo ra tranh cử tổng thống Philippines, tiếp tục đối đầu với bà Robredo. Trong chiến dịch tranh cử, Marcos cam kết mang lại nhiều việc làm hơn, giá cả hàng hóa thấp hơn, đầu tư nhiều hơn vào nông nghiệp và cơ sở hạ tầng. Đối tác tranh cử của ông là Sara Duterte Carpio, con gái của Tổng thống đương nhiệm Rodrigo Duterte.
Marcos cũng gắn chiến dịch với di sản của cha ông bằng khẩu hiệu “trỗi dậy một lần nữa”, nhắc tới hoài niệm của nhiều người dân Philippines về khoảng thời gian cha ông nắm quyền như “kỷ nguyên vàng” của đất nước. Trong một cuộc phỏng vấn với CNN Philippines gần đây, Marcos ca ngợi cha ông là “thiên tài chính trị” và mẹ ông, người từng 4 lần làm nghị sĩ, là “chính trị gia tối cao”.
Sự trở lại của gia đình Marcos là điều được nhiều người mong đợi, đặc biệt ở tỉnh Ilocos Norte. Cử tri tại đây vẫn trung thành với gia đình Marcos vì tỉnh này từng nhận được nhiều ưu đãi trong thời kỳ Ferdinand E. Marcos nắm quyền, ngay cả khi phần còn lại của đất nước phải trải qua 14 năm thiết quân luật.
Sự ủng hộ đối với Marcos không chỉ giới hạn ở tỉnh Ilocos Norte. Glenn Mark Blasquez, 37 tuổi, một người dân ở Manila, cho hay anh quyết định bỏ phiếu cho Marcos vì những cam kết thúc đẩy các dự án phát triển cơ sở hạ tầng đầy tham vọng, như hệ thống Internet, cầu đường, nông nghiệp và vận tải.
Ngay sau khi được Quốc hội xác nhận trở thành tổng thống sắp tới của Philippines, ông Ferdinand “Bongbong” Marcos Jr. đã phát biểu về Biển Đông, quan hệ với Trung Quốc, kinh tế và hỗ trợ người dân.
Tại cuộc họp báo ngày 26-5, ông Marcos khẳng định sẽ tiếp tục sử dụng phán quyết Biển Đông năm 2016 để bảo vệ chủ quyền quốc gia, và Manila sẽ không để mất một tấc đất.
“Chúng ta có một phán quyết rất quan trọng có lợi cho chúng ta và chúng ta sẽ sử dụng nó để khẳng định quyền lãnh thổ của mình. Đó không phải là một tuyên bố. Đó đã là quyền lãnh thổ của chúng ta”, ông Marcos nói với truyền thông địa phương.
Ông cũng khẳng định không để ai can thiệp vào Philippines. “Chúng ta là một quốc gia có chủ quyền với một chính phủ đang hoạt động. Chúng ta không cần ai chỉ bảo chúng ta phải điều hành đất nước như thế nào”, ông Marcos nói.
Về đối ngoại, ông Marcos cũng cho biết Philippines làm bạn với tất cả và Manila cần có các đồng minh, đối tác.
Ông Marcos nói kinh tế là ưu tiên hàng đầu của ông sau khi nắm quyền. Chính quyền mới của ông sẽ thúc đẩy lĩnh vực nông nghiệp, đảm bảo nguồn cung thực phẩm. Ông Marcos cho biết đang nỗ lực để giữ giá gạo và có thể hỗ trợ cho người bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19, những lĩnh vực chịu tác động bởi giá dầu tăng.
Bảo Trâm
