EVN: Lỗ hơn 21.000 tỷ đồng

Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) vừa báo cáo kết quả sản xuất kinh doanh điện năm 2023 với khoản lỗ vượt quá 21.000 tỷ đồng, chủ yếu do chi phí phát điện tăng mạnh. Ngày 10/10/2024, Bộ Công Thương công bố kết quả kiểm tra chi phí sản xuất kinh doanh điện năm 2023 của EVN, cung cấp cái nhìn chi tiết về những yếu tố tác động đến kết quả tài chính và hoạt động của tập đoàn.

Theo kết quả kiểm tra của Bộ Công Thương, tổng chi phí sản xuất kinh doanh điện của EVN trong năm 2023 lên tới 528.604 tỷ đồng. Con số này bao gồm chi phí của các khâu chính như phát điện, truyền tải điện, phân phối – bán lẻ điện, cùng với các chi phí phụ trợ và quản lý ngành. So với năm 2022, tổng chi phí này đã tăng thêm 35.338 tỷ đồng, tương ứng với mức tăng 7,16%.

Giá thành sản xuất kinh doanh điện năm 2023 đạt mức trung bình là 2.088,9 đồng/kWh, tăng 2,79% so với năm trước. Trong đó, các khoản thu nhập từ việc thanh lý, nhượng bán tài sản cố định và vật tư thu hồi, cùng với các khoản thu nhập từ hoạt động cho thuê cột điện, đã được giảm trừ trực tiếp vào chi phí sản xuất kinh doanh điện của EVN và các đơn vị thành viên.

Một trong những yếu tố chính dẫn đến mức lỗ cao của EVN là sự gia tăng chi phí ở các khâu sản xuất điện. Tổng chi phí cho khâu phát điện trong năm 2023 là 441.356 tỷ đồng, tương ứng với giá thành phát điện theo điện thương phẩm đạt 1.744,12 đồng/kWh. So với năm 2022, chi phí này đã tăng thêm 29.112 tỷ đồng. Đây là mức tăng đáng kể, góp phần lớn vào việc tăng giá thành sản xuất điện và tạo ra áp lực tài chính cho EVN.

Chi phí cho khâu truyền tải điện năm 2023 đạt 18.879,15 tỷ đồng, tương ứng với giá thành truyền tải điện theo điện thương phẩm là 74,61 đồng/kWh. Trong khi đó, tổng chi phí cho khâu phân phối và bán lẻ điện là 66.773,11 tỷ đồng, tương ứng với giá thành phân phối – bán lẻ là 263,87 đồng/kWh. Khâu phụ trợ và quản lý ngành tiêu tốn 1.595,6 tỷ đồng, tương ứng với mức giá thành là 6,31 đồng/kWh. Những con số này thể hiện rõ mức chi phí ở từng khâu trong chuỗi cung ứng và phân phối điện của EVN.

Một phần chi phí sản xuất điện cũng đến từ các khoản bù giá cho những khu vực chưa kết nối với lưới điện quốc gia. Tổng chi phí cho việc bù giá sản xuất kinh doanh điện tại các xã và huyện đảo này là 428,54 tỷ đồng.

Sản lượng điện thương phẩm thực hiện năm 2023 là 253,05 tỷ kWh, tăng 4,26% so với năm 2022. Doanh thu từ bán điện thương phẩm năm 2023 đạt 494.359 tỷ đồng, tăng 8,18% so với năm trước. Giá bán điện thương phẩm bình quân đạt 1.953,57 đồng/kWh, cao hơn 3,76% so với năm 2022. Dù doanh thu có tăng nhưng không đủ bù đắp chi phí sản xuất điện, dẫn đến tình trạng thua lỗ nặng.

Theo kết quả kiểm tra của Bộ Công Thương, năm 2023, hoạt động sản xuất kinh doanh điện của EVN lỗ 34.244 tỷ đồng. Một phần bù đắp cho khoản lỗ này là thu nhập từ các hoạt động liên quan đến sản xuất kinh doanh điện, đạt 12.423 tỷ đồng. Tuy nhiên, tổng cộng các hoạt động sản xuất kinh doanh điện và các hoạt động liên quan trong năm vẫn khiến EVN lỗ hơn 21.821 tỷ đồng. Con số này chưa tính tới thu nhập từ các hoạt động sản xuất khác ngoài điện.

Điều đáng chú ý là còn khoảng 18.032 tỷ đồng chưa được hạch toán vào giá thành sản xuất kinh doanh điện năm 2023. Khoản này bao gồm phần còn lại của chênh lệch tỷ giá từ các hợp đồng mua bán điện trong năm 2019 và các năm từ 2020 đến 2023. Việc này có thể tạo thêm áp lực tài chính cho EVN trong các năm tới nếu không có biện pháp điều chỉnh kịp thời.

Bộ Công Thương cho biết, quá trình kiểm tra chi phí sản xuất kinh doanh điện của EVN được thực hiện dựa trên các tài liệu do tập đoàn này và các đơn vị thành viên cung cấp. Các tài liệu bao gồm báo cáo hoạt động sản xuất kinh doanh điện đã được kiểm toán bởi Công ty TNHH Deloitte Việt Nam, báo cáo tài chính hợp nhất sau kiểm toán của EVN, cùng với các báo cáo tài chính độc lập của Công ty mẹ EVN và các đơn vị thành viên.

Ngoài ra, Bộ Công Thương cũng xem xét các hợp đồng mua bán điện giữa EVN và các đơn vị phát điện, đồng thời tiến hành tách bạch chi phí ở các khâu phát điện, truyền tải, phân phối – bán lẻ và phụ trợ – quản lý ngành. Việc kiểm tra toàn diện này nhằm đảm bảo tính minh bạch trong hoạt động của EVN, đồng thời xác định rõ các yếu tố dẫn đến tình trạng thua lỗ hiện tại.

Với khoản lỗ lớn và chi phí sản xuất điện ngày càng tăng, EVN đang phải đối mặt với nhiều thách thức trong việc duy trì hoạt động và phát triển. Một trong những nguyên nhân chính là sự biến động của giá nguyên liệu đầu vào cho khâu phát điện, đặc biệt là giá than và dầu. Ngoài ra, sự chênh lệch tỷ giá trong các hợp đồng mua bán điện cũng là một yếu tố không thể bỏ qua.

Để đối phó với tình hình này, EVN cần có những giải pháp kịp thời nhằm kiểm soát chi phí và tối ưu hóa quy trình sản xuất. Việc nâng cao hiệu quả trong quản lý tài chính, cùng với chính sách giá điện hợp lý, có thể giúp tập đoàn giảm bớt gánh nặng tài chính trong tương lai.

Đáng chú ý,  năm 2023 là một năm đầy khó khăn đối với Tập đoàn Điện lực Việt Nam khi phải đối mặt với mức lỗ khổng lồ hơn 21.000 tỷ đồng. Nguyên nhân chính đến từ chi phí phát điện tăng cao và những khoản chưa được hạch toán vào giá thành sản xuất. Bộ Công Thương đã tiến hành kiểm tra chi phí sản xuất kinh doanh của EVN nhằm xác minh tính minh bạch và công bằng trong quá trình hoạt động. Trong bối cảnh giá thành sản xuất điện ngày càng tăng, việc tìm ra các biện pháp tối ưu hóa chi phí và nâng cao hiệu quả kinh doanh sẽ là nhiệm vụ quan trọng đối với EVN trong các năm tới.

Bích Ngân