Đọ sức mạnh quân đội Trung Quốc – Ấn Độ

Giữa Ấn Độ và Trung Quốc từng xảy ra chiến tranh năm 1962 vì tranh chấp chính vùng đất trên dãy Himalaya, nơi ít nhất 20 binh sĩ Ấn Độ đã thiệt mạng trong vụ đụng độ bạo lực giữa hai bên đầu tuần này.

Cách đây gần 6 thập niên, một tháng giao tranh đã kết thúc bằng chiến thắng quân sự cho Trung Quốc. Khi đó, Bắc Kinh tuyên bố ngưng bắn sau khi giành được quyền kiểm soát thực tế đối với vùng đất tranh chấp họ gọi là Aksai Chin, còn New Delhi gọi là Đông Ladakh. Cuộc chiến kéo dài 1 tháng đã cướp đi sinh mạng của gần 700 lính Trung Quốc và gần gấp đôi số đó bên phía Ấn Độ.

Tuy nhiên, theo CNN, quân đội Ấn Độ và Trung Quốc ngày nay đã khác xa cách đây 58 năm. Nhiều người có thể cho rằng, Trung Quốc dường như đang chiếm ưu thế lớn về quân sự trước Ấn Độ. Song, các nghiên cứu gần đây của Trung tâm Belfer thuộc Trường Quản lý Harvard Kennedy ở Boston và Trung tâm An ninh Mỹ mới (CNAS) ở Washington hé lộ, Ấn Độ vẫn có các lợi thế riêng.

Dưới đây là kết quả so sánh sức mạnh của quân đội Ấn Độ và Trung Quốc vào thời điểm hiện nay:

Vũ khí hạt nhân

Không ai mong đợi các căng thẳng mới đây giữa hai nước láng giềng sẽ bùng nổ thành chiến tranh hạt nhân. Song, các chuyên gia không thể bỏ qua việc cả Trung Quốc và Ấn Độ đều là các cường quốc hạt nhân khi đánh giá cán cân sức mạnh.

Tên lửa đạn đạo liên lục địa, có khả năng mang đầu đạn hạt nhân DF-41 của Trung Quốc trong một cuộc diễu binh ở Bắc Kinh năm 2019. Ảnh: ReutersTrung Quốc trở thành cường quốc hạt nhân vào năm 1964, trong khi Ấn Độ vào năm 1974. Số liệu do Viện nghiên cứu hòa bình quốc tế Stockholm (SIRPI) công bố trong tuần này ước tính, Trung Quốc đang có trong tay gần 320 đầu đạn hạt nhân, nhiều hơn gấp đôi Ấn Độ với 150 đầu đạn hạt nhân. Cả hai cường quốc đều gia tăng ​​kho vũ khí nguyên tử của họ trong năm qua, với Bắc Kinh thêm 40 đầu đạn và New Delhi thêm 10 đầu đạn, theo SIRPI.

Tên lửa có thể mang đầu đạn hạt nhân Agni V của Ấn Độ. Ảnh: CNNCả hai quốc gia đều duy trì bộ ba hệ thống khí tài hạt nhân gồm tên lửa, máy bay ném bom và tàu ngầm. Cả hai cũng đề ra chính sách “không ra tay trước”, đồng nghĩa họ cam kết chỉ sử dụng vũ khí nguyên tử để trả đũa khi bị đối phương tấn công hạt nhân.

Lực lượng không quân

Ấn Độ có khoảng 270 máy bay chiến đấu và 68 máy bay tấn công mặt đất có thể điều động chiến đấu với Trung Quốc trong khu vực, theo một nghiên cứu được công bố hồi tháng 3 của Trung tâm Belfer. New Delhi cũng duy trì một chuỗi các căn cứ không quân nhỏ gần biên giới Trung Quốc để phục vụ số máy bay quân sự này.

Ngược lại, Trung Quốc có 157 máy bay chiến đấu và một phi đội nhỏ các máy bay không người lái tấn công mặt đất. Nghiên cứu của Belfer cho thấy, Không quân Trung Quốc (PLAAF) sử dụng 8 căn cứ trong khu vực, nhưng hầu hết trong số đó là các sân bay dân sự ở độ cao không thuận lợi.

Ví dụ, vị trí tọa lạc cao của các căn cứ không quân PLAAF ở Tây Tạng và Tân Cương, cộng với điều kiện địa lý và thời tiết nói chung khắc nghiệt đồng nghĩa, các máy bay chiến đấu của Trung Quốc bị giới hạn chỉ có thể mang theo một nửa trọng tải và nhiên liệu. Việc tiếp nhiên liệu trên không có thể giúp chiến đấu cơ Trung Quốc tăng tải trọng và thời gian chiến đấu, nhưng PLAAF không có đủ máy bay hậu cần trên không để thực hiện việc đó.

Nghiên cứu của Belfer cũng cho rằng, dàn chiến đấu cơ của Không quân Ấn Độ (IAF) phù hợp cho điều kiện chiến đấu trong khu vực hơn các tiêm kích J-10, J-11 và Su-27 của Trung Quốc. Cụ thể, các chiến đấu cơ Mirage 2000 và Su-30 của IAF là máy bay quân sự đa năng, hoạt động được trong mọi điều kiện thời tiết, trong khi chỉ có mẫu J-10 trong dàn chiến đấu cơ của Trung Quốc sở hữu những đặc tính này.

Ngoài ra, theo báo cáo tháng 10/2019 của CNAS, Ấn Độ đã xây dựng các căn cứ không quân trong khu vực với mục đích ứng phó với Trung Quốc, nên họ chú trọng hơn vào việc kiên cố hóa cơ sở hạ tầng, khả năng phục hồi căn cứ, các hệ thống chỉ huy, kiểm soát và liên lạc dự phòng cũng như cải thiện khả năng phòng không.

Trong khi đó, do lo đối phó với các mối đe dọa từ Mỹ ở sườn phía đông và phía nam, Trung Quốc chỉ củng cố các căn cứ của nước này tại những khu vực này và lơ là dãy Himalaya, khiến ít nhất 4 căn cứ không quân của PLAAF trong tình trạng rất dễ bị tổn hại.

Một ưu thế nữa của Không quân Ấn Độ là kinh nghiệm chiến đấu, bắt nguồn từ những vụ xung đột gần đây với các lực lượng Pakistan. Thiếu những nghiệm như thế, các phi công Trung Quốc có thể gặp khó khăn trong xử lý tình huống chiến đấu thực tế.

Các lực lượng trên bộ

Theo báo cáo của CNAS, Ấn Độ không chỉ có kinh nghiệm trên không mà còn cả trên mặt đất nhờ tham chiến ở những nơi như Kashmir và trong các cuộc đụng độ dọc biên giới với Pakistan. Ngược lại, quân đội Trung Quốc không có trải nghiệm chiến đấu thực tế kể từ chiến tranh biên giới với Việt Nam năm 1979.

Dù có thể còn khoảng cách lớn về kinh nghiệm tham chiến ở dãy Himalaya ngày nay, nhưng quân đội hai nước tương đương về số lượng quân trên bộ. Belfer ước tính, Ấn Độ hiện duy trì khoảng 225.000 lính bộ binh trong khu vực, còn phía Trung Quốc là khoảng 200.000 230.000 binh sĩ.

Tuy nhiên, các chuyên gia lưu ý, những con số thống kê có thể gây hiểu nhầm. Quân số tính cho lực lượng Trung Quốc bao gồm cả các đơn vị được giao nhiệm vụ ngăn chặn mọi cuộc nổi loạn ở Tân Cương hay Tây Tạng, hoặc đối phó với bất kỳ cuộc xung đột tiềm tàng nào dọc biên giới Trung Quốc Nga.

Việc điều động những đơn vị này tới mặt trận Ấn Độ trong trường hợp xảy ra xung đột quy mô lớn có thể gặp vấn đề về hậu cần. Lí do vì Ấn Độ có khả năng tiến hành các cuộc không kích nhắm vào các tuyến đường sắt cao tốc trên cao nguyên Tây Tạng hoặc các điểm thắt nút trên địa hình miền núi gần biên giới hơn.

Ngược lại, các lực lượng Ấn Độ hầu như đã vào vị trí. Song, CNAS cho biết thêm, quân Ấn Độ hoạt động ở địa hình gồ ghề, ở các thung lũng dốc và không thể dễ dàng di chuyển để ứng phó bất kỳ cuộc tấn công bất ngờ nào từ phía Trung Quốc. Nói cách khác, quân đội Ấn Độ cũng có thể dễ bị tổn thương trước các cuộc tập kích của Trung Quốc bằng pháo và tên lửa từ cao nguyên Tây Tạng vào những điểm huyết mạch trên núi.

Tuy nhiên, câu hỏi ở đây là, liệu trong trường hợp xảy ra xung đột quy mô lớn, Trung Quốc có đủ tên lửa để tấn công mọi mục tiêu họ cần triệt hạ bên phía Ấn Độ hay không. Belfer trích dẫn lời một cựu sĩ quân Không quân Ấn Độ ước tính, Trung Quốc sẽ cần khoảng 220 quả tên lửa đạn đạo để hạ gục một sân bay của Ấn Độ trong một ngày. Với chỉ 1.000 2.000 tên lửa sẵn sàng cho nhiệm vụ, Trung Quốc sẽ nhanh chóng hết các phương tiện để triệt hạ các sân bay của đối phương.

Một lĩnh vực Trung Quốc có thể chiếm ưu thế là công nghệ và vũ khí mới. Nishank Motwani, cố vấn quốc tế tại Trung tâm Đối thoại và phát triển quốc gia ở Afghanistan nhấn mạnh, với quy mô nền kinh tế lớn gấp 5 lần và chi tiêu quốc phòng lớn gấp 4 lần so với Ấn Độ, lợi thế sức mạnh đang nghiêng về phía Trung Quốc và sự chênh lệch này sẽ ngày càng lớn hơn.

Truyền thông nhà nước Trung Quốc gần đây đã cho đăng tải nhiều bài viết và video về các loại vũ khí mới được triển khai tới khu vực Tây Tạng phục vụ tập trận, kể cả xe tăng hạng nhẹ Type 15 và súng bắn đạn trái phá 155mm. Cả hai loại vũ khí này trình làng lần đầu tiên trong cuộc diễu binh ở Bắc Kinh mừng ngày quốc khánh Trung Quốc hồi năm ngoái và có thiết kế đặc biệt phù hợp cho chiến đấu ở các vùng cao nguyên. Chúng có thể đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ các khu vực biên giới của Trung Quốc như nhận định của một số chuyên gia quân sự trên tờ Global Times.

Các đồng minh

Trong khi Bắc Kinh có thể chủ yếu tự dựa vào sức mình để chống lại Ấn Độ trên dãy Himalaya, New Delhi đã phát triển các quan hệ quốc phòng với những nước ngày càng quan ngại về sự trỗi dậy của Trung Quốc như một cường quốc quân sự.

Ấn Độ ngày càng gần gũi với Mỹ hơn về quân sự trong vài năm trở lại đây. Washington gọi New Delhi là “đối tác quốc phòng lớn”, đồng thời gia tăng các cuộc tập trận song phương và đa phương, quy tụ cả các lực lượng vũ trang của Nhật, Pháp và Australia tham gia. Trong trường hợp xảy ra xung đột quy mô lớn trên dãy Himalaya, hệ thống tình báo và giám sát của Mỹ có thể giúp Ấn Độ có được bức tranh sáng rõ hơn về chiến trường để có phương án đối phó thích hợp với lực lượng Trung Quốc.

Theo CNAS, các quân đội phương Tây tham gia tập trận chung thường đánh giá cao và khen ngợi binh lính Ấn Độ về sự sáng tạo chiến thuật và mức độ thích nghi cao. Trong khi đó, các nỗ lực tập trận chung của Trung Quốc cho đến nay vẫn còn tương đối thô sơ về phạm vi, ngoại trừ các cuộc tập trận quân sự ngày càng tân tiến giữa nước này với Pakistan và Nga.

Tuấn Anh/TP