Điều thần kỳ gì đã xảy ra với “Tesla Việt Nam”?

Mới đây, Thời báo Chứng khoán (Securities Times) của Trung Quốc đã cho đăng tải một bài viết rất đáng chú ý, trong đó nhận định về vị thế hiện tại của hãng xe được mệnh danh là “Tesla Việt Nam” – Vinfast, với tiêu đề: “Cơn lốc điên cuồng” chế tạo xe hơi! Ngày đầu tiên công ty lên sàn đã có giá trị thị trường vượt qua Mercedes – Benz”.

“Thế lực mới”

Chỉ trong một đêm, một thế lực mới trong lĩnh vực sản xuất ô tô đã xuất hiện và “vượt qua Mercedes-Benz”.

Vào ngày 15/8/2023, theo giờ Miền Đông Mỹ, VinFast Auto – nhà sản xuất xe điện của Việt Nam, được biết đến như là “Tesla Việt Nam” – hoàn thành việc sáp nhập với công ty mua lại mục đích đặc biệt (SPAC) BlackSpade Acquisition. Công ty này đã chính thức niêm yết trên sàn chứng khoán Nasdaq.

Trong ngày niêm yết đầu tiên, giá cổ phiếu tăng đến 254,64%, đưa giá trị thị trường hiện tại lên 86,05 tỷ đô la Mỹ (khoảng 627,9 tỷ Nhân dân tệ). Điều này đồng nghĩa rằng VinFast Auto – một hãng xe trẻ thành lập vào năm 2017 – đã vượt qua Mercedes-Benz về giá trị thị trường, đứng trên tổng giá trị thị trường của Ideal và Weilai, và vượt qua nhiều hãng xe nổi tiếng khác như Honda, Ford, GM và Ferrari. VinFast Auto đã trở thành hãng xe lớn thứ năm trên thế giới.

Vậy nguồn gốc của “Tesla Việt Nam” này là gì và tại sao nó thu hút sự chú ý trên thị trường vốn?

Ai là người đứng sau?

Đứng sau VinFast là ông Phạm Nhật Vượng, người giàu nhất Việt Nam. Trong danh sách tỷ phú của tạp chí Forbes công bố vào ngày 15/8/2023, ông Vượng đứng thứ 458 với tài sản ròng trị giá 5,9 tỷ USD (tương đương khoảng 43 tỷ Nhân dân tệ). Tuy nhiên, với sự tăng mạnh của giá cổ phiếu sau khi VinFast niêm yết, tài sản ròng của ông Phạm Nhật Vượng được dự kiến ​​sẽ tăng gấp đôi.

Năm 2017, khi ông Phạm Nhật Vượng thành lập VinFast, ông đã tuyên bố mục tiêu chế tạo “xe hơi của người Việt Nam” trong vòng 2 năm.

Qua việc đầu tư mạnh mẽ, VinFast đã phát triển nhanh chóng: năm 2018, VinFast mua lại dây chuyền sản xuất ô tô của General Motors tại Việt Nam; cuối năm 2018, VinFast công bố khả năng sản xuất hàng năm lên đến 250.000 xe, trở thành thương hiệu ô tô quốc gia đầu tiên có khả năng sản xuất hàng loạt trong lịch sử của Việt Nam. Tháng 11/2021, VinFast giới thiệu mẫu xe điện VFe34, mẫu xe điện đầu tiên chuyển sang sử dụng điện. Tháng 3/2022, VinFast thông báo kế hoạch đầu tư 4 tỷ USD để xây dựng một nhà máy ô tô mới tại Bắc Carolina, Mỹ, đánh dấu bước ngoặt mở rộng quy mô sản xuất ra thị trường toàn cầu.

Tháng 7/2022, theo Thông tấn xã Việt Nam, sau khi bán hết dòng xe Lux và Fadil vào ngày 15/7 cùng năm, VinFast chính thức tuyên bố ngừng kinh doanh các dòng xe chạy bằng nhiên liệu. Việc dừng sản xuất xe chạy bằng nhiên liệu đã giúp VinFast trở thành nhà sản xuất xe điện thuần túy đầu tiên và duy nhất tại Việt Nam.

Khi thảo luận về lý do tạo ra thương hiệu xe điện VinFast, ông Phạm Nhật Vượng chia sẻ với các phương tiện truyền thông rằng: “Việt Nam cần ít nhất một thương hiệu được công nhận toàn cầu”.

 “Mảnh đất các hãng xe hơi phải giành lấy”

Tại sao thị trường đón nhận VinFast nồng nhiệt và giá cổ phiếu tăng đột ngột?

Theo Thời báo Chứng khoán, một phần lý do là do lượng cổ phiếu lưu hành của VinFast có thể giao dịch là rất ít, chiếm dưới 1% tổng vốn cổ phần, điều này khiến công ty dễ dàng bị ảnh hưởng bởi biến động thị trường.

Một nguyên nhân quan trọng khác là thị trường Đông Nam Á, nơi VinFast hoạt động, đã trở thành “đất đấu tranh” giành giật của các hãng xe mới sử dụng năng lượng.

Vào tháng 7 năm nay, theo Thông tấn xã Quốc gia Malaysia, hãng xe Trung Quốc Geely sẽ đầu tư 10 tỷ USD để xây dựng thành phố sản xuất ô tô lớn nhất khu vực tại Tanjung Malim, Perak, Malaysia. Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim cho biết Geely đã thông báo kế hoạch này cho ông trong một lá thư và dự án này dự kiến ​​sẽ tạo ra hàng nghìn việc làm tại Malaysia.

Ngày 5/5, Phó Thủ tướng Chính phủ Việt Nam Trần Hồng Hà đã họp với Chủ tịch BYD Vương Truyền Phúc (Wang Chuanfu) tại Hà Nội để thảo luận về xe điện. Vương Truyền Phúc hy vọng Việt Nam sẽ tạo “môi trường thuận lợi” để BYD có thể hoàn tất quá trình đầu tư và nhanh chóng đầu tư vào sản xuất xe điện tại Việt Nam để phân phối trong nước và các thị trường Đông Nam Á khác.

Theo một báo cáo của Canalys, thị trường ô tô tại ASEAN sẽ phát triển mạnh mẽ trong 10 năm tới. Mặc dù mức độ sử dụng xe năng lượng mới ở Đông Nam Á thấp hơn so với các quốc gia dòng chính khác, các quốc gia tiêu biểu như Thái Lan và Việt Nam vẫn tiếp tục thúc đẩy ngành năng lượng mới và tăng cường đầu tư hạ tầng.

Cùng với việc xây dựng Khu vực Thương mại Tự do Trung Quốc-ASEAN và Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP), tốc độ thâm nhập của các sản phẩm ô tô Trung Quốc, đặc biệt là xe năng lượng mới, sẽ được thúc đẩy tại thị trường Đông Nam Á. Dự kiến đến năm 2025, tỷ lệ thâm nhập của xe ô tô Trung Quốc tại Đông Nam Á sẽ tăng từ 2,6% năm 2022 lên 12,8%.

Việc nhanh chóng thâm nhập của các loại xe năng lượng mới tại Đông Nam Á cũng mang đến cơ hội phát triển cho các công ty ô tô bản địa như VinFast. Đồng thời, nhà máy của VinFast tại Mỹ đã chính thức khởi công vào tháng 7 năm nay với khả năng sản xuất ước tính 150,000 xe/năm, đánh dấu sự mở rộng của công ty ra thị trường quốc tế.

Trong thị trường cạnh tranh khốc liệt của xe năng lượng mới, VinFast, một công ty trẻ, có thể đi xa tới đâu? Việc giá cổ phiếu tăng đột ngột sau khi niêm yết trên thị trường chứng khoán Mỹ có thể là một điểm sáng thoáng qua trong chớp mắt, hay là sự khởi đầu cho một huyền thoại mới? Chúng ta hãy cùng theo dõi nhé.

Tuệ Ngô