Diễn biến mới vụ án gây thiệt hại hơn 291 tỉ đồng cho Agribank Cần Thơ

Ngày 21/8, Tòa án Nhân dân Thành phố Cần Thơ tiếp tục mở phiên xét xử sơ thẩm đối với vụ án “gây thiệt hại” hơn 291 tỉ đồng cho Agribank Cần Thơ. Sáu bị cáo bao gồm Nguyễn Huỳnh Đạt Nhân – Giám đốc Công ty Tây Nam, Phạm Tường Thi – Giám đốc Công ty Tân Tiến, Nguyễn Văn Đạt – nhân viên Công ty Tân Tiến, Lê Thanh Hải – nguyên Giám đốc Agribank Cần Thơ, Trần Huy Liệu – nguyên Phó giám đốc, và Bùi Tuấn Anh – nguyên Trưởng phòng tín dụng Agribank Cần Thơ, đều bị truy tố với tội danh “vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng” theo Điều 179 Bộ luật Hình sự năm 1999.

Phần tranh luận giữa các luật sư và đại diện Viện Kiểm sát xoay quanh nhiều vấn đề pháp lý quan trọng, bao gồm căn cứ khởi tố, thẩm quyền khởi tố, cách tính thiệt hại và các kết luận thẩm định giá tài sản. Đại diện Viện Kiểm sát lập luận rằng vụ án được khởi tố vào cuối năm 2015, trong khi vụ kiện dân sự giữa Agribank và các doanh nghiệp diễn ra vào năm 2016, do đó việc khởi tố là đúng quy định pháp luật.

Viện Kiểm sát cũng dẫn chứng rằng Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh Cần Thơ đã kết luận vào tháng 7 năm 2015 rằng Agribank đã cho vay vượt quá giá trị tài sản bảo đảm. Thêm vào đó, vào tháng 10 và 11 cùng năm, Công ty Tây Nam đã thông báo với Agribank về tình hình kinh tế khó khăn và không thể tiếp tục thực hiện dự án. Điều này được xem là dấu hiệu của việc hai bên không còn mong muốn tiếp tục hợp đồng, từ đó làm căn cứ khởi tố vụ án.

Luật sư của các bị cáo, đặc biệt là luật sư đại diện cho bị cáo Nguyễn Huỳnh Đạt Nhân, đã phản biện rằng các bị cáo không phải là nguyên nhân gây ra khoản tiền lãi phát sinh lớn, lên đến hơn 700 tỉ đồng. Lý do dẫn đến khoản lãi lớn này là do quá trình điều tra kéo dài, với việc kê biên và phong tỏa tài sản, khiến các bên không thể giải quyết hợp đồng tín dụng một cách hiệu quả.

Viện Kiểm sát đáp lại rằng cơ quan tố tụng đã tạo điều kiện để ngân hàng và bị cáo Nhân gặp nhau để giải quyết kê biên tài sản. Tuy nhiên, bị cáo Nhân đã khiếu nại khi Hội đồng xét xử trước đó gỡ kê biên.

Theo Luật sư Nguyễn Văn Đức, bào chữa cho bị cáo Lê Thanh Hải, cho rằng Viện Kiểm sát đã áp dụng một cách không chính xác quy chuẩn kép, khi dựa trên kết luận thanh tra của Ngân hàng Nhà nước mà không xem xét đến kết luận của Thanh tra Chính phủ về hệ số giá đất. Ông Đức cũng chỉ ra rằng thành viên hội đồng định giá tài sản tỉnh Hậu Giang tham gia với tư cách đại diện Cơ quan An ninh Điều tra Công an TP Cần Thơ, điều này vi phạm nghiêm trọng về quy trình thẩm định giá tài sản trong quá trình tố tụng.

Ngoài ra, luật sư Đức còn nêu vấn đề về việc cơ quan điều tra đã tự ý gỡ kê biên tài sản mà không hỏi ý kiến các bị cáo hay phía ngân hàng, vi phạm Nghị quyết 42 của Quốc hội. Điều này làm dấy lên câu hỏi về tính hợp pháp của toàn bộ quá trình điều tra và tố tụng trong vụ án.

Sau khi Viện Kiểm sát trả lời các ý kiến của luật sư, Hội đồng xét xử đã ghi nhận toàn bộ các tranh luận và sẽ tiến hành nghị án. Dự kiến, phán quyết sẽ được đưa ra vào sáng ngày 26 tháng 8.

Trong phần nói lời sau cùng, bị cáo Nguyễn Huỳnh Đạt Nhân không có ý kiến. Bị cáo Lê Thanh Hải thừa nhận đã vi phạm quy định trong quá trình cho vay, nhưng khẳng định không gây ra hậu quả thiệt hại và không có ý định tư lợi. Các bị cáo khác như Trần Huy Liệu và Bùi Tuấn Anh đều cho rằng họ đã làm đúng quy định. Bị cáo Phạm Tường Thi thừa nhận sai lầm, còn bị cáo Nguyễn Văn Đạt chỉ mong tòa xem xét vì mình chỉ là nhân viên hưởng lương và không phải là người ra quyết định.

Phiên tòa còn tranh luận về việc xử lý tài sản bảo đảm, đặc biệt là tài sản số 51 và số 12 đường Nguyễn Trãi. Viện Kiểm sát đề nghị Hội đồng xét xử xác định, sau khi xử lý các khoản nợ vay và lãi vay, nếu tài sản còn thừa thì nộp vào ngân sách Nhà nước. Luật sư phản đối, cho rằng điều này là không đúng quy định vì hành vi này không liên quan đến tội rửa tiền, mà là vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng.

Các luật sư còn cho rằng nhiều kết luận giám định tư pháp liên quan đến tài sản đã vi phạm nghiêm trọng về hình thức và nội dung thủ tục. Họ cho rằng cơ quan điều tra đã căn cứ vào kết quả giám định tài sản làm cơ sở để khởi tố và truy tố bị can, nhưng những căn cứ này đều sai luật. Điều này đồng nghĩa với việc không có thiệt hại xảy ra, và từ đó không có hành vi phạm tội nào được cấu thành.

Trong phần luận tội, Viện Kiểm sát cho rằng các bị cáo đã bàn bạc và thống nhất với nhau để nâng khống giá trị tài sản đảm bảo. Tuy nhiên, luật sư bào chữa lại cho rằng các bị cáo không hề thống nhất hay có ý định nâng khống giá trị tài sản như Viện Kiểm sát đã cáo buộc.

Luật sư cũng chỉ ra rằng cơ quan tố tụng đã vi phạm Điều 30, Bộ luật Tố tụng Hình sự năm 2015 về việc giải quyết vấn đề dân sự trong vụ án hình sự. Đối với tội danh vi phạm quy định về cho vay, phải có thiệt hại thực tế mới cấu thành được tội phạm. Tuy nhiên, trong vụ án này, quá trình tố tụng đã đi ngược lại quy định này, khi quy trách nhiệm trước rồi mới xác định thiệt hại sau.

Toàn bộ quá trình xét xử và tranh luận đã làm rõ nhiều khía cạnh pháp lý phức tạp, từ căn cứ khởi tố vụ án, cách tính thiệt hại, cho đến thẩm quyền điều tra và việc xử lý tài sản bảo đảm. Những tranh luận gay gắt giữa các bên đã cho thấy đây là một vụ án phức tạp, đòi hỏi sự xem xét kỹ lưỡng từ Hội đồng xét xử. Phán quyết cuối cùng dự kiến sẽ được đưa ra vào ngày 26/8.

Bích Ngân