Đền bù “1m2 đất vàng bằng ký cá nục”: Chờ giám đốc thẩm, vẫn cưỡng chế thu hồi đất

Ngày 9/12, chính quyền quận Sơn Trà, TP Đà Nẵng đã huy động phương tiện thực hiện cưỡng chế thu hồi hơn 1.200m2 đất của gia đình vợ chồng ông Nguyễn Văn Côi (62 tuổi) và bà Nguyễn Thị Thanh Vân (59 tuổi, trú tại tổ 34, phường Phước Mỹ, quận Sơn Trà). Điều đáng nói, diện tích đất này nằm trong vụ khiếu kiện đang chờ Giám đốc thẩm bản án phúc thẩm trước đó.

Vụ việc này được dư luận quan tâm khi trước đó ông Côi đã khởi kiện yêu cầu tòa án hủy các Quyết định 175/QĐ-UBND ngày 15/1/2019 của UBND quận Sơn Trà về việc thu hồi đất để đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật khu dân cư Bàu Gia Phước cùng 4 quyết định khác.

Ngày 28/9/2020, Tòa án nhân dân (TAND) TP Đà Nẵng đã tuyên chấp nhận yêu cầu khởi kiện của ông Côi hủy các quyết định hành chính của UBND TP Đà Nẵng và UBND quận Sơn Trà, trong đó có Quyết định số 175 ngày 15/1/2019.

Ngày 17/9/2021, theo kháng án của UBND quận Sơn Trà, TAND Cấp cao tại Đà Nẵng xử phúc thẩm vụ án “Khiếu kiện yêu cầu hủy quyết định hành chính” và tuyên Bản án phúc thẩm số 186, bác bản án sơ thẩm, tuyên chấp nhận đơn kháng án của UBND quận Sơn Trà, bác toàn bộ nội dung khởi kiện của ông Côi đối với các quyết định của UBND quận Sơn Trà và UBND TP Đà Nẵng.

Sau phiên tòa phúc thẩm, gia đình ông Côi, bà Vân có đơn xem xét thủ tục giám đốc thẩm bản án của TAND Cấp cao tại Đà Nẵng.

Ngày 8/11, Viện Kiểm sát nhân dân (KSND) Cấp cao tại Đà Nẵng cho biết đã nhận được đơn kiến nghị xem xét thủ tục giám đốc thẩm Bản án phúc thẩm số 186 ngày 17/9/2021 của TAND Cấp cao tại Đà Nẵng về giải quyết vụ án “Khiếu kiện yêu cầu huỷ quyết định hành chính” của ông Côi và bà Vân. Đồng thời đã chuyển đơn và tài liệu kèm theo của ông Côi đến Vụ 12 Viện KSND Tối cao xem xét, giải quyết theo thẩm quyền.

Ngày 23/11, Viện KSND Tối cao đã có giấy xác nhận về việc nhận đơn đề nghị xem xét kháng nghị giám đốc thẩm của gia đình ông Côi và bà Vân. Tuy nhiên, sau khi tòa Phúc thẩm tuyên án, ngày 16/11, UBND quận Sơn Trà ra Quyết định số 4698 áp dụng biện pháp cưỡng chế thu hồi đất.

Sau khi quận Sơn Trà ra Quyết định 4698, gia đình ông Côi có đơn xin tạm dừng cưỡng chế thu hồi đất. Ngày 8/12, Ban thực hiện cưỡng chế thu hồi đất (UBND quận Sơn Trà) có văn bản trả lời không chấp nhận việc gia hạn của gia đình.

Cưỡng chế không đúng thẩm quyền?

Trong đơn ông Côi trình bày: Mặc dù gia đình đã nhiều lần trao đổi với chính quyền địa phương về việc đây là việc thi hành một bản án có hiệu lực pháp luật, không phải là thi hành một quyết định hành chính nên phải thực hiện thông qua Cơ quan thi hành án và theo đúng thẩm quyền, quy trình và trình tự quy định tại Luật Tố tụng hành chính năm 2015 và Nghị định 71 của Chính phủ quy định thời hạn, trình tự, thủ tục thi hành án hành chính và xử lý trách nhiệm đối với người không thi hành bản án, quyết định của Tòa án.

Gia đình ông Côi đề nghị Viện trưởng Viện KSND Tối cao trong thời gian chờ đợi xem xét vụ án một cách khách quan, toàn diện, tạm dừng thi hành án để đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của gia đình.

Luật sư Hà Đồng Thông (Trưởng Văn phòng Luật sư Đồng Thông) – người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho gia đình ông Nguyễn Văn Côi, cho biết: Theo quy định tại Điều 311, Điều 312 của Luật Tố tụng hành chính năm 2015; Điều 14 Nghị định 71 ngày 1/07/2016 của Chính phủ và Công văn số 212 ngày 13/9/2019 của TAND Tối cao, thì ông Côi có 30 ngày kể từ ngày nhận được bản án phúc thẩm để tự nguyện thi hành án.

Sau 30 ngày trên, trong vòng 1 năm, phía quận Sơn Trà phải gửi đơn lên Tòa phúc thẩm yêu cầu ra quyết định buộc thi hành án. Sau khi quyết định buộc thi hành án được Tòa ban hành thì phải gửi đến Viện KSND cùng cấp, Cơ quan thi hành án và gia đình ông Côi.

Sau đó, Cơ quan thi hành án sẽ phân công chấp hành viên thụ lý hồ sơ và liên hệ với ông Côi yêu cầu thực hiện nghĩa vụ bản án. Nếu ông Côi không chấp hành, cơ quan thi hành sẽ án ra Quyết định cưỡng chế, chứ không phải UBND quận.

“Hiện tại, với quy trình trên, UBND quận Sơn Trà đều không thực hiện, không thông qua thi hành án mà tự ý thực hiện nên cưỡng chế là không đúng thẩm quyền, không đúng trình tự, thủ tục luật định”, luật sư Thông cho biết.

Theo bảng tính giá trị đền bù được UBND Sơn Trà đưa ra, thì 1.212m2 đất của gia đình ông Côi chỉ được áp giá 70.000 đồng/m2, trong khi giá đất thị trường tại khu vực này đã 70-100 triệu đồng/m2, thấp hơn 1.000 lần.

Được biết, UBND quận Sơn Trà đã ra quyết định thu hồi hơn 1.200m2 đất ở mặt đường Lê Hữu Trác và áp giá đền bù cho gia đình ông Nguyễn Văn Côi (nguyên đơn vụ kiện nêu trên) với mỗi m2 đất chỉ khoảng 70.000 đồng (tương đương 1kg cá nục).

Trong khi đó, đất nằm trên đường Lê Hữu Trác, con đường nằm trong khu vực du lịch biển phát triển nhanh nhất nhì TP.Đà Nẵng cùng vị trí với ông Côi có giá thị trường mỗi m2 lên đến cả trăm triệu đồng.

Theo chứng cứ ông Côi cung cấp, có rất nhiều giấy tờ khẳng định nguồn gốc lô đất hơn 2.068m2 là do gia đình ông quản lý sử dụng hơn 55 năm nay. Trong đó, có giấy Chứng thư kiến điền của chính quyền cấp năm 1963, biên lai thu phí đất phi nông nghiệp do gia đình ông đóng đều đặn từ năm 1999 đến nay…

Cụ thể, từ năm 1999 gia đình ông đều đóng thuế nhà, đất theo đúng quy định của pháp luật. Năm 2003, ông có xin phép để cải tạo đất và đã được UBND phường Phước Mỹ xác nhận và đăng ký hộ kinh doanh cà phê giải khát, mua bán hoa và cây cảnh, nộp thuế môn bài hàng năm.

Theo ông Côi, toàn bộ diện tích đất của gia đình ông hoàn toàn đủ điều kiện để cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Tuy nhiên, nhiều lần gia đình ông đề nghị được cấp giấy chứng nhận thì không được. Nay, chính quyền áp giá đền bù để thu hồi diện tích 1.212m2 của gia đình ông đang sử dụng là đất trồng cây lâu năm là không thỏa đáng, không đúng quy định. Sau đó gia đình ông Côi đã gửi đơn kiện ra tòa.

Tại phiên sơ thẩm, TAND TP.Đà Nẵng đã tuyên cho gia đình ông Côi thắng kiện. Tuy nhiên, tại phiên phúc thẩm, TANDCC tại Đà Nẵng đã tuyên hủy án sơ thẩm.

Hạnh Nhân