Đề xuất đưa phí giao thông nội đô với ô tô cá nhân
Trong phiên thảo luận sáng ngày 21/5, Quốc hội đã thảo luận về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của Dự thảo Luật Đường bộ. Đại biểu Nguyễn Phương Thủy (Hà Nội) đã đề nghị cân nhắc bổ sung quy định thu phí giao thông nội đô, áp dụng với ô tô cá nhân đi vào một số khu vực đô thị trong những khung thời gian nhất định.
Bà Thủy lý giải rằng việc thu phí sẽ giúp hạn chế sự phát triển quá mức của phương tiện giao thông cá nhân, góp phần giảm ùn tắc giao thông tại các đô thị lớn. Điều này không chỉ giúp cải thiện tình hình giao thông mà còn tạo ra nguồn thu mới cho ngân sách Nhà nước. Khoản thu này có thể được sử dụng để phát triển kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ và hệ thống giao thông công cộng trong các đô thị.
Hiện nay, năm thành phố trực thuộc Trung ương đã được phép quy định các loại phí chưa được quy định trong luật. Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh đã xây dựng các đề án về phí nội đô hay phí kẹt xe, tuy nhiên, việc triển khai còn gặp nhiều khó khăn do thiếu cơ sở pháp lý rõ ràng.
Nếu Luật Đường bộ và Luật Phí, lệ phí có quy định chính thức về loại phí này và giao Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quy định về phạm vi, địa bàn, đối tượng và mức áp dụng, việc triển khai sẽ trở nên thuận lợi hơn rất nhiều. Điều này sẽ góp phần giải quyết những vấn đề giao thông bức xúc tại các thành phố lớn.
Theo đó, đại biểu Nguyễn Thị Huế (Bắc Kạn) đề nghị bổ sung hành vi lập chốt thu phí sử dụng đường bộ trái pháp luật vào danh sách các hành vi bị nghiêm cấm. Thực tiễn đã xảy ra nhiều trường hợp người dân tự ý lập chốt thu phí phương tiện giao thông, đặc biệt khi có tình trạng sạt lở trên đường gây tắc nghẽn cục bộ. Việc bổ sung hành vi này vào điều cấm trong dự thảo luật là phù hợp với Nghị định 100/2019/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong giao thông đường bộ, đường sắt.
Đại biểu Nguyễn Phương Thủy cho biết, dự thảo luật hiện quy định tỷ lệ đất dành cho kết cấu hạ tầng đường bộ trong đô thị so với đất xây dựng đô thị, nhưng không bao gồm phần công trình đường bộ đi ngầm dưới mặt đất hoặc xây dựng trên sông, hồ. Quy định này đòi hỏi đô thị loại đặc biệt từ 18% – 26%, đô thị loại I từ 16% – 24%, đô thị loại II từ 15% – 22%, đô thị loại III từ 13% – 19%, đô thị loại IV từ 12% – 17%, và đô thị loại V từ 11% – 16%.
Tuy nhiên, bà Thủy cho rằng quy định này quá chi tiết và không phù hợp với thực tế nhiều địa phương cũng như sự phát triển đô thị trong tương lai. Ví dụ, Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh hiện có tỷ lệ đất dành cho kết cấu giao thông chỉ đạt 13% – 15%.
Theo đề xuất của bà Bà Thủy cần chú trọng hơn đến giải pháp tổ chức giao thông hiệu quả, hạn chế phương tiện giao thông cá nhân và phát triển giao thông công cộng khối lượng lớn. Khoảng 10 địa phương đang dự kiến quy hoạch các tuyến đường sắt đô thị bao gồm cả tàu điện ngầm và trên cao. Khi giao thông công cộng và đường sắt hoạt động đồng bộ, diện tích đất dành cho giao thông ở các đô thị có thể được sử dụng cho các mục đích khác hiệu quả hơn.
Đại biểu Hà Phước Thắng (TP. Hồ Chí Minh) đã đề xuất bổ sung vào dự thảo luật việc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định khai thác, sử dụng gầm cầu đường bộ, phần không gian dưới dạ cầu, cảng đối với các hệ thống đường bộ do địa phương quản lý. Điều này sẽ giúp giải quyết nhu cầu đỗ xe lớn của thành phố và tạo thêm không gian cho hoạt động thể dục thể thao và các dịch vụ khác.
Đại biểu Phạm Văn Thịnh (Bắc Giang) đề nghị Quốc hội xem xét bổ sung quy định khuyến khích, hỗ trợ tổ chức, cá nhân tự nguyện bỏ vốn đầu tư xây dựng, cải tạo, sửa chữa, nâng cấp, bảo trì hạ tầng giao thông đường bộ. Điều này sẽ giúp phát huy nguồn vốn xã hội, giảm chi phí đầu tư công và nâng cao trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân trong quản lý hạ tầng giao thông.
Ông Thịnh dẫn chứng: Chủ đầu tư khu công nghiệp gần đường cao tốc nhưng chưa có đường đấu nối sẵn sàng bỏ vốn ra để làm các nút giao và đường đấu nối, điều này mang lại lợi ích cho cả chủ đầu tư khu công nghiệp, chủ đầu tư đường cao tốc và nhân dân địa phương.
Đại biểu Nguyễn Văn Cảnh (Bình Định) đề nghị bổ sung khái niệm “đường tốc độ cao” vào dự thảo luật để bao quát hết các loại đường và tổ chức giao thông phù hợp với thực tế. Ông Cảnh cho rằng đường tốc độ cao khác với đường cao tốc vì có thể không có dải phân cách và không có đường lánh nạn, tổ chức giao thông giống như đường quốc lộ nhưng không có dân cư hai bên.
Đại biểu Huỳnh Thị Phúc (Bà Rịa-Vũng Tàu) đề nghị bổ sung quy định về trách nhiệm tháo dỡ trạm thu phí đã dừng hoạt động trong dự thảo luật. Điều này sẽ giúp giảm thiểu tai nạn giao thông và bảo đảm an toàn cho người tham gia giao thông.
Vì vâỵ, việc bổ sung quy định thu phí giao thông nội đô và các đề xuất khác trong Dự thảo Luật Đường bộ là cần thiết để giải quyết các vấn đề giao thông đô thị hiện nay. Những quy định này không chỉ giúp hạn chế ùn tắc giao thông mà còn tạo ra nguồn thu mới cho ngân sách Nhà nước, đồng thời thúc đẩy phát triển kết cấu hạ tầng giao thông hiện đại và bền vững. Việc xem xét và điều chỉnh các quy định pháp luật phù hợp với thực tiễn sẽ góp phần cải thiện chất lượng giao thông và đời sống đô thị ở Việt Nam trong tương lai.
Bích Ngân
