Đề Toán lớp 10 TPHCM gây tranh cãi: Góc nhìn từ chuyên gia
Kỳ thi lớp 10 tại TPHCM vừa qua đã khơi dậy làn sóng tranh luận mạnh mẽ trong cộng đồng giáo dục và dư luận xã hội, đặc biệt xoay quanh đề thi Toán được cho là “làm học sinh khóc như mưa”. Ông Nguyễn Khắc Minh, người thầy có gần 30 năm dẫn dắt học sinh tham gia Olympic Toán quốc tế (IMO), đã dành ba ngày để phân tích và đánh giá chi tiết về đề thi này, tạo ra một bài viết dài tám trang. Bài phân tích của ông đã nhận được sự đồng tình và chia sẻ rộng rãi từ giới chuyên môn và giáo viên.
Ông Nguyễn Khắc Minh đã tập trung vào ba bài trong đề thi: bài 1, bài 6 và bài 8. Yêu cầu học sinh vẽ đồ thị (P) và (d) trên cùng một hệ trục tọa độ và tìm tọa độ giao điểm của chúng. Ông Minh thừa nhận rằng ông không thể làm được bài này và nhận định yêu cầu đề thi là vô lý. Ông ví von: “Không ai có thể vẽ một đường cong trên hai đường thẳng, cũng như không ai có thể vẽ được trên hai đường thẳng, một đường thẳng khác, không trùng với ít nhất một trong hai đường thẳng ấy”.
Bài toán yêu cầu học sinh giải một bài toán chuyển động bằng cách sử dụng hàm bật nhất. Ông Minh cho rằng đề thi đã làm phức tạp hóa vấn đề một cách không cần thiết, “khuấy loạn nước trong thành nước đục”, khiến học sinh phải đối mặt với những cách giải quyết vấn đề khó hiểu, trái ngược với tinh thần của toán học vốn là tìm ra những cách giải đơn giản từ những điều phức tạp.
Theo đó, ông Minh cho rằng đề thi không chỉ gây ra những tác động tiêu cực về mặt tâm lý cho học sinh mà còn có nhiều vấn đề về tính đúng đắn, tính chính xác khoa học và tính sư phạm. Ông nhận định đề thi có thể gây phản cảm với việc ứng dụng toán học vào thực tiễn và có khả năng ảnh hưởng không tốt đến khả năng đánh giá, phân loại năng lực học sinh.
Phản ứng trước bài phân tích của ông Minh, nhiều chuyên gia và giáo viên đồng tình với những nhận định này. Nhiều người cho rằng việc đưa ra đề thi với những câu hỏi quá khó hoặc không rõ ràng không chỉ làm học sinh mất tự tin mà còn phản ánh sự thiếu sót trong cách thiết kế đề thi của ngành giáo dục.
Nhiều học sinh đã khóc ngay sau khi ra khỏi phòng thi, tạo ra hình ảnh gây xúc động mạnh trong cộng đồng. Nhiều phụ huynh bày tỏ sự bất bình và lo lắng về sức khỏe tinh thần của con em mình, cho rằng đề thi không phù hợp với trình độ của học sinh lớp 9.
Trong khi nhiều người chỉ trích đề thi, một số khác lại cho rằng đây là bước tiến tích cực trong việc đổi mới kiểm tra đánh giá. Họ lập luận rằng đề thi cần phải thử thách học sinh hơn, yêu cầu học sinh vận dụng kiến thức vào thực tiễn thay vì chỉ học thuộc lòng.
Một số giáo viên và độc giả cho rằng đề thi TPHCM năm nay không quá khó, chỉ là khác so với những đề thi truyền thống. Họ nhận định rằng học sinh khá giỏi vẫn có thể đạt điểm cao và rằng việc này sẽ thúc đẩy các trường học đổi mới phương pháp giảng dạy để phù hợp hơn với những yêu cầu mới của đề thi.
Ngược lại, nhiều người cho rằng việc đổi mới cần phải có lộ trình rõ ràng và đồng bộ giữa phương pháp giảng dạy và cách thức thi cử. Nếu chỉ đổi mới đề thi mà không thay đổi cách dạy học sẽ dẫn đến những kết quả không mong muốn, gây áp lực không cần thiết cho học sinh và giáo viên.
Việc đổi mới giáo dục, đặc biệt là trong lĩnh vực kiểm tra đánh giá, luôn là điều cần thiết và quan trọng. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải thực hiện một cách thận trọng, đảm bảo rằng sự đổi mới này thực sự mang lại những giá trị tích cực, giúp học sinh phát triển toàn diện và hiệu quả.
Theo đó, ông Nguyễn Khắc Minh và nhiều chuyên gia khác đề xuất rằng việc đổi mới cần phải dựa trên cơ sở nghiên cứu khoa học, lắng nghe ý kiến từ nhiều phía bao gồm học sinh, giáo viên và các nhà nghiên cứu. Họ nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tạo ra các đề thi có tính sư phạm cao, rõ ràng và phù hợp với năng lực của học sinh.
Tuy nhiên, sự tranh cãi về đề thi Toán lớp 10 của TPHCM là một minh chứng rõ ràng cho những thách thức trong việc đổi mới giáo dục. Việc này không chỉ đòi hỏi sự nỗ lực từ ngành giáo dục mà còn cần sự đồng lòng, hợp tác từ tất cả các bên liên quan. Chỉ khi có sự chuẩn bị kỹ lưỡng và sự đổi mới đồng bộ, chúng ta mới có thể đảm bảo rằng những thay đổi này thực sự mang lại lợi ích cho học sinh và nền giáo dục của nước nhà.
Bích Ngân
