ĐBQH ví hội nhập với EU như mở cao tốc, cần làm ngay “đường gom, lối mở”

Đại biểu đoàn Thái Bình Vũ Tiến Lộc – Chủ tịch VCCI ví von: “Giống như một con đường cao tốc hội nhập với Liên minh châu Âu, Hiệp định thương mại tự do Việt Nam – EU sẽ giúp chúng ta có cơ hội để hiện thực hóa những kỳ vọng bứt phá của thời kỳ phục hồi kinh tế sau đại dịch”.

Chiều 20/5, Quốc hội khóa XIV tiến hành thảo luận về việc phê chuẩn Hiệp định Hiệp định Thương mại tự do EVFTA và Hiệp định và Hiệp định Bảo hộ đầu tư Việt Nam – EU (EVIPA).

Phát biểu thảo luận, đại biểu Vũ Tiến Lộc – đoàn Thái Bình cùng nhiều đại biểu khác đều nhất trí với tờ trình của Chủ tịch nước về việc phê chuẩn Hiệp định Thương mại tự do và Hiệp định Bảo hộ đầu tư Việt Nam – EU.

“Hơn cả CPTPP, đây là Hiệp định Thương mại tự do có chuẩn mực cao nhất, hướng tới một không gian thị trường tiềm năng lớn nhất, có tính tương hỗ, bổ sung cao nhất với nền kinh tế Việt Nam”. Vì vậy, Hiệp định này có ý nghĩa quan trọng với Việt Nam xét trên nhiều góc độ: Mở rộng thị trường, thúc đẩy đầu tư, cải cách thể chế và nâng cao năng lực cạnh tranh. Đây là một sóng trường thúc đẩy đầu tư cải cách thể chế nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế Việt Nam.

“Việc phê chuẩn và thực hiện các hiệp định này càng có ý nghĩa quan trọng trong bối cảnh chúng ta đã đẩy lùi Covid-19 và đang cần có thêm nhiều động lực mới để thực hiện tái khởi động, phục hồi nền kinh tế” – ông Vũ Tiến Lộc nói.

Theo ông Lộc, tăng cường quan hệ với EU, chúng ta sẽ có điều kiện tiếp cận một thị trường rộng lớn với gần 450 triệu dân của những nước giàu có hàng đầu thế giới, giúp chúng ta đẩy mạnh được xuất khẩu; có điều kiện khai thông một dòng chảy vốn đầu tư FDI với chất lượng cao hơn từ EU vào Việt Nam cải thiện vị trí của Việt Nam trong các chuỗi cung ứng toàn cầu; và có thêm động lực cải cách thể chế, nâng cao cạnh tranh của nền kinh tế và của các DN để thúc đẩy tăng trưởng tạo ra nhiều “con đường vàng” … Đây là đích đến cuối cùng của mọi chiến lược phát triển.

“Giống như một con đường cao tốc hội nhập với Liên minh châu Âu, Hiệp định thương mại tự do Việt Nam –  EU sẽ giúp chúng ta có cơ hội để hiện thực hóa những kỳ vọng bứt phá của thời kỳ phục hồi kinh tế sau đại dịch. Tại kỳ họp này, Quốc hội bấm nút phê chuẩn hiệp định, cũng có nghĩa là bấm nút thông xe cho con đường cao tốc quan trọng này” – ông Lộc ví von.

Tuy nhiên, theo ĐBQH Vũ Tiến Lộc, thông xe mới chỉ là mở lối đi, còn rất nhiều việc chúng ta phải làm để “đoàn xe doanh nghiệp” và cả nền kinh tế có thể vận hành trơn tru, hiệu quả trên tuyến đường này mới là điều quan trọng. “Đây là một hành trình vô cùng gian nan. Ký được hiệp định là quan trọng nhưng thực hiện được quyết định còn khó khăn hơn gấp nhiều lần” – ông Lộc nói.

Bộ trưởng Trần Tuấn Anh nói về hiệu lực của EVFTA với nước Anh khi rời EUBộ trưởng Trần Tuấn Anh: EVFTA và bức thư của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc

Để giải quyết vấn đề trên, Chủ tịch VCCI cho rằng, phải thiết kế được những “đường gom”, “lối mở” để vào được đường cao tốc. “Đó chính là những Luật, những Nghị định, Thông tư nội luật hóa các cam kết, hoặc hướng dẫn cách thức tổ chức thực hiện các cam kết đó. Chúng ta phải soạn thảo và ban hành thật nhanh chóng, kịp thời các văn bản hướng dẫn này là việc cấp thiết để Hiệp định có hiệu lực, để con đường cao tốc có xe đi” – ông Lộc nói.

“Để cao tốc có nhiều xe chúng ta không chỉ cần những “đường gom”, “lối mở” mà cần nâng cấp cả những con đường thể chế khác: con đường “liên tỉnh”, “liên thành”, “nội đô”, “nội thị”, “đường xã”, “đường làng”… để tăng tốc cho các doanh nghiệp và nền kinh tế của chúng ta. Con đường thể chế là con đường chính sách và thủ tục cho các hoạt động kinh tế, kinh doanh” – ông Lộc lưu ý thêm.

Đồng thời, đại biểu đoàn Thái Bình cho rằng, muốn vận hành đường cao tốc thì cần bảo đảm có được các biển báo, chỉ dẫn đầy đủ, rõ ràng. Cũng như vậy, chúng ta muốn doanh nghiệp tận dụng Hiệp định thì phải đẩy mạnh và làm thực chất hơn công tác phổ biến tuyên truyền, hướng dẫn, tư vấn cho doanh nghiệp.

Ngoài ra, để bảo đảm việc vận hành đường cao tốc thông suốt thì phải tăng cường năng lực các đơn vị duy tu, bảo dưỡng, bảo trì. “Với EVFTA, chúng ta cũng phải làm quyết liệt công tác tổ chức bộ máy, đào tạo tập huấn cho các cán bộ, cơ quan liên quan ở cả trung ương và địa phương, hướng dẫn thực hiện và thường xuyên rà soát, kiểm tra trên thực tế.

Mục tiêu là để bảo đảm cán bộ thừa hành phải biết và hiểu đúng việc cần làm; ngăn chặn được các biểu hiện xin-cho, nhũng nhiễu “hành” doanh nghiệp, tạo ra “ổ gà, ổ voi thủ tục” trong quá trình thực thi Hiệp định “cao tốc” quan trọng này”, ông Lộc nhấn mạnh.

Ông Lộc cũng lưu ý, đường cao tốc nào cũng phải có những trạm nghỉ, điểm dừng, nơi cung cấp các dịch vụ thiết yếu cho người và xe qua lại. Với đường cao tốc hiện đại như EVFTA, cần thiết kế các chính sách, chương trình, các biện pháp hỗ trợ cần thiết… Đây chính là những “trạm tiếp sức” rất cần thiết cho các doanh nghiệp, người lao động Việt Nam.

Nhắc lại kinh nghiệm thực hiện, triển khai CPTPP, ông Lộc nói “không thể không quan ngại, vì rất nhiều các văn bản đã ban hành chậm trễ, đồng thời sự phối hợp của các bộ ngành cũng chưa thực sự hài hòa”.

“Tôi cũng thấy rằng, một điều rất quan trọng là không chỉ có đường cao tốc và tất cả con đường thể chế của nền kinh tế của chúng ta cũng phải được đẩy mạnh, phải được thông xe cũng phải để cho nền kinh tế vận hành với tốc độ cao. Đấy là yêu cầu nền tảng để chúng ta thực hiện thành công hội nhập hiệp định EVFTA” – ông Lộc nói.

Điểm cuối cùng ông Lộc khuyến cáo, đường cao tốc EVFTA không phải là con đường miễn phí. Để doanh nghiệp và đất nước tận dụng được những cơ hội từ đường cao tốc EVFTA, “chúng ta phải đầu tư, nâng cấp cơ sở hạ tầng của nền kinh tế và đầu tư nâng cấp thể chế của nền kinh tế , đầu tư nâng cấp nguồn nhân lực; đối với DN cần nâng cấp chiến lược quản trị, chiến lược hoạt động kinh doanh để tận dụng tốt cơ hội để thành công trên con đường hội nhập EVFTA” – ông Lộc nhấn mạnh.

Thảo luận tại Kỳ họp, ĐBQH Nguyễn Thanh Xuân (đoàn Cần Thơ) cho rằng: Việc Quốc hội phê chuẩn EVFTA vào thời điểm này là phù hợp và đúng thời điểm tạo đà cho phục hồi và phát triển kinh tế sau đại dịch Covid-19. Cùng với Hiệp định CPTPP, việc phê chuẩn Hiệp định EVFTA đánh dấu việc giai đoạn hội nhập quốc tế toàn diện và sâu rộng của Việt Nam. Hiệp định EVFTA được ví là con đường cao tốc, con đường cao tốc hướng tây kết nối chúng ta với không gian thị trường rộng lớn, tiềm năng hàng đầu thế giới cả về tài chính, công nghệ và cả thị trường.

Hoàng Thành/DV