Công tác nhân sự Trung ương khóa mới được tiến hành như thế nào?

Một trong những phương châm của việc xây dựng quy hoạch cán bộ cấp chiến lược nhiệm kỳ 2021-2026 là “làm từng bước, làm đến đâu chắc đến đó”.

Phát biểu khai mạc Hội nghị Trung ương 13 (khóa XII) sáng 5/10, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng cho biết, từ cuối tháng 12/2018 đến tháng 9/2020, để chuẩn bị nguồn nhân sự cho Ban Chấp hành Trung ương khoá XIII, Bộ Chính trị đã 4 lần phê duyệt nhân sự quy hoạch Ban Chấp hành Trung ương khoá XIII với tổng số 227 người.

Tính đến 20/8, đã có 116 địa phương, cơ quan, đơn vị giới thiệu 119 Uỷ viên Trung ương đương nhiệm (cả chính thức và dự khuyết) tái cử Trung ương khóa mới; 107 người lần đầu tham gia Uỷ viên chính thức và 44 người tham gia Uỷ viên dự khuyết Trung ương khoá XIII.

Theo ông Nguyễn Đức Hà, chuyên gia cao cấp về xây dựng Đảng, quy trình chuẩn bị nhân sự Ban chấp hành Trung ương khóa mới được khởi động từ hai năm trước. Lúc đó, hội nghị Trung ương 8, khóa XII (tháng 10/2018) quyết định thành lập 5 tiểu ban chuẩn bị cho Đại hội lần thứ XIII của Đảng, bao gồm Tiểu ban Nhân sự do Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng làm Trưởng Tiểu ban.

Ngoài ra, lần đầu tiên Bộ Chính trị khóa XII thành lập Ban chỉ đạo xây dựng quy hoạch cán bộ cấp chiến lược nhiệm kỳ 2021 – 2026; ban hành kế hoạch số 11 về xây dựng quy hoạch Ban chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư và các chức danh lãnh đạo chủ chốt của Đảng, Nhà nước nhiệm kỳ 2021-2026.

“Phương châm của quy hoạch là làm từng bước, làm đến đâu chắc đến đó”, ông Hà nói và giải thích khác với trước đây, lần này không quy hoạch cho nhiều khóa mà chỉ tập trung cho khóa tới (2021-2026). Quy hoạch lần này cũng không làm đồng thời các chức danh mà từng bước, nghĩa là quy hoạch Ban chấp hành Trung ương, sau đó tiến hành quy hoạch Bộ Chính trị, Ban Bí thư và cuối cùng mới đến các chức danh chủ chốt của Ðảng, Nhà nước.

Với cách làm trên, việc xây dựng quy hoạch cấp chiến lược của Trung ương Đảng sẽ gắn kết chặt chẽ với tình hình, yêu cầu nhiệm vụ chính trị và công tác nhân sự của mỗi nhiệm kỳ đại hội Đảng toàn quốc.

Trong nhiệm kỳ Đại hội XII, Trung ương đã ban hành nhiều chủ trương mới có ý nghĩa quan trọng chi phối trực tiếp đến công tác quy hoạch cán bộ chiến lược, đơn cử như chủ trương bố trí bí thư cấp ủy cấp tỉnh không là người địa phương. Tính đến cuối tháng 9, trong số 16 đảng bộ cấp tỉnh đã tiến hành đại hội nhiệm kỳ mới, có 8 bí thư cấp uỷ không phải người địa phương.

Cũng để xây dựng đội ngũ cán bộ cấp chiến lược, Trung ương đề ra định hướng xây dựng kế hoạch cụ thể để luân chuyển, điều động nhân sự trong diện này giữ vị trí cấp trưởng, phù hợp với chức danh quy hoạch ở địa bàn khó khăn, lĩnh vực trọng yếu, nơi triển khai mô hình mới để thử thách, rèn luyện; đồng thời, bổ sung kiến thức, nâng cao trình độ mọi mặt và tổ chức các lớp dự nguồn cán bộ cao cấp…

Đến nay Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã chỉ đạo mở 5 lớp bồi dưỡng kiến thức mới cho những người được quy hoạch Ban Chấp hành Trung ương khoá XIII.

Thời gian qua, nhiều cán bộ từ Trung ương được luân chuyển về giữ các vị trí cấp trưởng ở địa phương. Có thể kể đến như Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã có 3 thứ trưởng được điều động về địa phương và hiện đều giữ các vị trí bí thư, chủ tịch cấp tỉnh.

Công tác quy hoạch cán bộ cấp chiến lược còn được đổi mới quy trình, cách làm trên cơ sở “tiếp tục mở rộng dân chủ, xác định rõ thẩm quyền, trách nhiệm trực tiếp của cấp ủy, tổ chức đảng và người đứng đầu các cấp trong việc xem xét, phát hiện, giới thiệu nhân sự của địa phương, cơ quan, đơn vị mình vào quy hoạch cấp chiến lược”, theo ông Nguyễn Thanh Bình, Phó trưởng ban thường trực Ban Tổ chức Trung ương.

Để cụ thể hóa về tiêu chuẩn, điều kiện đối với các chức danh quy hoạch, Bộ Chính trị đã ban hành quy định 90 về tiêu chuẩn chức danh, tiêu chí đánh giá cán bộ thuộc diện Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý. Quy định này nêu rõ tiêu chuẩn chung cũng như tiêu chuẩn chức danh cụ thể với uỷ viên Trung ương, uỷ viên Bộ Chính trị, Ban Bí thư; Tổng Bí thư, Chủ tịch nước, Thủ tướng, Chủ tịch Quốc hội, Thường trực Ban Bí thư… Quy định 90 đến đầu năm 2020 được sửa đổi, bổ sung thành quy định 214.

Quy định này nêu, Tổng bí thư phải là người “đã kinh qua và hoàn thành tốt nhiệm vụ ở chức vụ bí thư tỉnh ủy, thành ủy hoặc trưởng ban, bộ, ngành Trung ương; tham gia Bộ Chính trị trọn một nhiệm kỳ trở lên; trường hợp đặc biệt do Ban Chấp hành Trung ương quyết định”.

Cùng với quy định 90, các cấp có thẩm quyền cũng bổ sung quy định về cơ cấu, số lượng, đối tượng, quy trình, cách làm theo hướng “thống nhất, đồng bộ, tổng thể, liên thông”. Quy trình phát hiện, giới thiệu nhân sự quy hoạch ở địa phương, cơ quan, đơn vị thực hiện theo 4 bước; quy trình rà soát, thẩm tra, phê duyệt quy hoạch ở Trung ương thực hiện theo 5 bước.

Tổ giúp việc của Ban chỉ đạo xây dựng quy hoạch cán bộ cấp chiến lược nhiệm kỳ 2021-2026 sẽ tổng hợp nhân sự giới thiệu của địa phương, bộ, ban ngành; phân tích xem đã đúng yêu cầu và đảm bảo tiêu chuẩn, tiêu chí hay chưa.

Trên cơ sở này, Ban chỉ đạo sẽ thẩm định, lấy ý kiến các đơn vị liên quan về công tác bảo vệ chính trị nội bộ, kiểm tra Đảng… Tiếp đó, Ban chỉ đạo báo cáo Bộ Chính trị xem xét rồi mới trình Trung ương. Tại hội nghị Ban chấp hành Trung ương, các đại biểu sẽ nghiên cứu tờ trình, văn bản liên quan và giới thiệu bằng phiếu. Từ giới thiệu này, Ban chỉ đạo tổng hợp, báo cáo Bộ Chính trị để phê duyệt.

Hội nghị Trung ương 9 (khóa XII) vào tháng 12/2018 đã cho ý kiến về việc giới thiệu nhân sự quy hoạch Trung ương nhiệm kỳ 2021-2026 để Bộ Chính trị xem xét, quyết định theo thẩm quyền. Đây là những cán bộ lần đầu được giới thiệu vào Trung ương. Trong công tác nhân sự cụ thể của đại hội XIII sẽ còn có các Uỷ viên Trung ương đương nhiệm tái cử.

Hội nghị Trung ương 12 (khóa XII) hồi tháng 5 đã quyết định phương hướng công tác nhân sự Ban chấp hành Trung ương khoá XIII; thảo luận về tiêu chuẩn Uỷ viên Trung ương; điều kiện, cơ cấu, số lượng, quy trình giới thiệu, cách thức lựa chọn và một số vấn đề cần lãnh đạo thực hiện trong quá trình chuẩn bị và triển khai công tác nhân sự liên quan.

Đến tháng 7/2020, thay mặt Bộ Chính trị, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước đã gửi thư đến các Uỷ viên Trung ương khoá XII, đề nghị từng người đề xuất ý kiến về cá nhân mình và giới thiệu nhân sự đủ tiêu chuẩn, điều kiện để thay thế mình.

Hội nghị Trung ương 13 (khóa XII) khai mạc hôm 5/10, tiếp tục xem xét công tác nhân sự Ban chấp hành Trung ương khóa XIII. Tại hội nghị, Tổng Bí thư, Chủ tịch Nguyễn Phú Trọng nói, nhìn chung, việc tổ chức lấy phiếu giới thiệu nhân sự Trung ương đã được các cấp uỷ, tổ chức đảng thực hiện nghiêm túc, cơ bản bảo đảm tiến độ, đúng quy trình, hướng dẫn của Tiểu ban Nhân sự.

Tiểu ban Nhân sự đã chỉ đạo 10 cơ quan chức năng và địa phương liên quan thẩm định, kiểm tra, rà soát tiêu chuẩn, điều kiện đối với các nhân sự đã được giới thiệu (bao gồm nhân sự tái cử và nhân sự tham gia lần đầu).

Các cơ quan này gồm: Ban Tổ chức Trung ương, Uỷ ban Kiểm tra Trung ương, Ban Nội chính Trung ương, Tiểu ban Bảo vệ chính trị nội bộ Trung ương, Đảng uỷ Công an Trung ương, Đảng uỷ Khối các cơ quan Trung ương, Ban cán sự đảng Thanh tra Chính phủ, Ban cán sự đảng Kiểm toán Nhà nước, Ban Thường vụ Thành uỷ Hà Nội và Ban Thường vụ Thành uỷ TP HCM.

Theo Tổng Bí thư, Chủ tich nước, trên cơ sở phương hướng và quy trình công tác nhân sự đã được Trung ương thông qua, Tiểu ban Nhân sự và Bộ Chính trị đã họp nhiều lần, “xem xét một cách khách quan, công tâm, toàn diện, thảo luận kỹ lưỡng dự kiến danh sách giới thiệu ứng cử Uỷ viên Trung ương Đảng khoá XIII (bao gồm danh sách tái cử và danh sách tham gia lần đầu)”.

Tại hội nghị đang diễn ra, Bộ Chính trị trình Trung ương kết quả giới thiệu nhân sự của các cấp uỷ, tổ chức đảng, các cơ quan, đơn vị trực thuộc Trung ương và ý kiến của Bộ Chính trị về các nhân sự được giới thiệu…

Các uỷ viên Trung ương sẽ nghiên cứu kỹ danh sách giới thiệu để “thảo luận, cân nhắc, lựa chọn kỹ trước khi ghi phiếu biểu quyết”. Căn cứ vào kết quả hội nghị Trung ương lần này cũng như góp ý của Trung ương, Bộ Chính trị sẽ chỉ đạo việc tiếp tục chuẩn bị, xem xét, bổ sung hoàn thiện các phương án về nhân sự, “bảo đảm đủ về số lượng, đúng về tiêu chuẩn, chất lượng và hoàn chỉnh các hồ sơ để báo cáo Trung ương xem xét, quyết định thông qua trước khi trình Đại hội XIII của Đảng”.

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng nêu rõ việc lựa chọn, giới thiệu nhân sự tham gia Ban chấp hành Trung ương khóa mới phải bám sát phương hướng công tác nhân sự Đại hội XIII, bảo đảm sự lãnh đạo toàn diện của Trung ương trên các địa bàn, lĩnh vực công tác có cơ cấu Uỷ viên Trung ương.

Công tác nhân sự Trung ương khóa XIII cũng phải đáp ứng yêu cầu lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị của Trung ương và địa phương, nhất là ở những lĩnh vực trọng yếu, địa bàn phức tạp, trọng điểm; đồng thời, góp phần xây dựng đội ngũ cán bộ cấp cao của Đảng trước mắt cũng như lâu dài.

Khi xem xét, lựa chọn, giới thiệu nhân sự phải căn cứ vào tiêu chuẩn, điều kiện, cơ cấu, số lượng; phẩm chất, năng lực, uy tín của cán bộ là chính nhưng cũng cần quan tâm, chú ý đến cơ cấu hợp lý, cân đối giữa các địa bàn, lĩnh vực công tác và các khối; giữa Trung ương và địa phương; cơ cấu cán bộ trẻ, cán bộ nữ, cán bộ người dân tộc thiểu số và yếu tố vùng miền hợp lý… “Không vì cơ cấu, số lượng mà hạ thấp tiêu chuẩn”, Tổng Bí thư, Chủ tich nước nói và yêu cầu phải bảo đảm dân chủ, công bằng, công tâm, khách quan, minh bạch; kiên quyết chống các biểu hiện tiêu cực trong quá trình thực hiện công tác nhân sự, gây dư luận không tốt trong cán bộ, đảng viên và nhân dân.

Hoàng Thùy/VNE