Công bố kết quả điều tra ban đầu vụ Asanzo

Sáng nay, Tổng cục Hải quan tổ chức một buổi lấy ý kiến các bộ, ngành về những kết quả điều tra ban đầu về Asanzo.

Sáng 28/10, Tổng cục Hải quan (Bộ Tài chính) tổ chức cuộc họp với các bộ, ngành về chống gian lận xuất xứ đối với vụ việc Asanzo. Chủ trì buổi họp là ông Nguyễn Văn Cẩn, Tổng cục trưởng Hải quan, Ủy ban Ban chỉ đạo 389 Quốc gia.

“Quy trình lắp ráp của Asanzo không như quảng cáo”

Mở đầu, Tổng cục Hải quan đưa ra báo cáo điều tra ban đầu kiểm tra xác minh về vụ việc Asanzo. Những báo cáo này liên quan đến việc giả mạo xuất xứ, vi phạm bảo hộ nhãn hiệu công nghiệp, cáo buộc “lừa dối người tiêu dùng”, sử dụng danh xưng “hàng Việt Nam chất lượng cao”…

Những kết quả này đã lần lượt được các cơ quan như Hải quan, Thuế, Quản lý thị trường… công bố trong thời gian gần đây. Sau đó, đại diện các bộ, ngành sẽ có ý kiến về kết luận ban đầu.

Về cáo buộc Asanzo “lừa dối người tiêu dùng”, cơ quan hải quan cho biết quy trình lắp ráp của doanh nghiệp này không như quảng cáo. Việc lắp ráp TV, điều hòa nhiệt độ, máy xay sinh tố… đều diễn ra trên các bàn thủ công, không có dây chuyền hiện đại.

Các sản phẩm nêu trên, Asanzo không tự sản xuất mà chủ yếu nhập linh kiện từ các doanh nghiệp trong nước rồi lắp ráp thủ công để tạo thành hàng hóa hoàn chỉnh, bán ra thị trường. Những linh kiện trên chủ yếu được một số doanh nghiệp khác nhập khẩu từ Trung Quốc, rồi bán lại cho Asanzo.

Hải quan cho rằng việc tự lắp ráp thủ công các sản phẩm trong nước tạo ra hàm lượng giá trị gia tăng không cao, chỉ khoảng 1-2%, do đó căn cứ vào các quy định thì không thể cho rằng đây là sản phẩm “made in Vietnam”, có dấu hiệu vi phạm về xuất xứ hàng hóa.

Nói thêm về phần này, Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Nguyễn Văn Cẩn nhấn mạnh theo kết quả điều tra thì Asanzo giả mạo xuất xứ cả những điều lô hàng trong nước và xuất đi ngoài nước.

“Cả linh kiện, tem nhãn, phiếu bảo hành cũng in ở nước ngoài. Trong nước chỉ là công đoạn lắp ráp rất đơn giản thôi”, ông Cẩn nói.

Đề nghị phạt và truy thu 47 tỷ đồng tiền thuế

Về thuế, theo kết luận Thanh tra thuế số 650/KLTT-CT ký ngày 15/10 của Cục Thuế TP.HCM và các hồ sơ liên quan cho thấy Asanzo thành lập 19 công ty liên kết do gia đình và nhân viên đứng tên để nhập hàng về bán lại cho Asanzo.

Cụ thể, Asanzo mua linh kiện điện lạnh từ các công ty Trần Thoàn, công ty Việt Tài, công ty An Thiên, sau đó gia công lại một phần rồi lắp ráp thành phẩm, dán tem Asanzo và bán cho doanh nghiệp cũng thuộc tập đoàn Asanzo.

Mua “linh kiện” nhưng Asanzo lại ghi nội dung hóa đơn là “mặt hàng thành phẩm” để không khai thuế tiêu thụ đặc biệt, sau đó bán hàng thành phẩm không xuất hóa đơn.

Do đó, Cục Thuế TP.HCM đã ký quyết định xử phạt vi phạm hành chính về thuế đối với Asanzo với các hành vi vi phạm về thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân, về giao dịch liên kết, về bán hàng không xuất hóa đơn, sử dụng bất hợp pháp hóa đơn, mua linh kiện rồi thuê gia công lắp ráp nhưng không kê khai, nộp thuế tiêu thụ đặc biệt…

Ngoài ra, Asanzo còn bị xử phạt với tình tiết tăng nặng do có hành vi trốn tránh, che giấu vi phạm. Tổng số tiền phạt, truy thu, chậm nộp của Asanzo là 47,6 tỷ đồng.

Trong đó, truy thu thuế giá trị gia tăng là 21,3 tỷ đồng, thuế thu nhập doanh nghiệp là 7,7 tỷ đồng, thuế tiêu thụ đặc biệt là 11,5 tỷ đồng, thuế thu nhập cá nhân là 10,3 tỷ đồng, số tiền chậm nộp là 1,6 tỷ đồng, phạt vi phạm hành chính về thuế là 5,4 tỷ đồng…

Có dấu hiệu trốn thuế, chưa đủ căn cứ xác định phạm tội

Phát biểu ý kiến, đại diện Bộ Công Thương khẳng định qua thực tế làm việc và xác minh thông tin, đơn vị này cơ bản đồng ý với báo cáo tổng quan của Tổng cục Hải quan. Còn việc cấp giấy chứng nhận hàng Việt Nam chất lượng cao cho tập đoàn Asanzo, Bộ Công Thương cho rằng đây là trách nhiệm của Hội doanh nghiệp chất lượng cao TP.HCM chứ không phải của Bộ.

Đối với hàng hóa xuất khẩu của Asanzo, Bộ Công Thương nhận định với kết quả kiểm tra đạt được, tập đoàn này đã vi phạm những quy định tại Nghị định 31 của Chính phủ về quản lý ngoại thương.

“Có thể coi hàng mà Asanzo xuất đi nước ngoài không phải xuất xứ Việt Nam”, đại diện Bộ Công Thương nói.

Với hàng hóa lắp ráp, tiêu thụ, lưu thông trong nước, Bộ Công Thương cho biết hiện chưa có quy định cụ thể nên rất khó để kết luận. Bộ này cho biết đang xây dựng thông tư về ghi nhãn hàng hóa “made in Vietnam”.

Trong khi đó, bà Trần Thị Thu Hương, Giám đốc Trung tâm xác nhận chứng từ thương mại VCCI, cho biết đến nay, VCCI chưa tiếp nhận được hồ sơ khai báo tư nhân của tập đoàn Asanzo, tức Asanzo chưa đến VCCI để đăng ký. Đại diện VCCI khẳng định đơn vị này chưa có thông tin và chưa cấp C/O cho Asanzo xuất hàng đi nước ngoài.

“Sau khi báo chí đưa tin, Asanzo đã gửi văn bản đến VCCI. Chúng tôi có thành lập nhóm công tác làm việc với Asanzo nhằm trao đổi thông tin. Phía Asanzo đưa ra quan điểm về vấn đề này, tuy nhiên thực tế, VCCI chưa tiếp xúc với bộ hồ sơ của công ty này”, bà Hương nói.

Bà Hương cho rằng con số hàm lượng giá trị gia tăng 98% nhập khẩu, 2% sản xuất trong nước mà Tổng cục Hải quan đưa ra cần phải được làm rõ là của tất cả sản phẩm hay chỉ một số mặt hàng cụ thể.

“Nếu áp dụng với hàng hóa xuất khẩu, sản phẩm với hàm lượng giá trị gia tăng như trên không vượt qua công đoạn gia công đơn giản. Cụ thể với một chiếc TV, sản phẩm này không được xét thành hàng “made in Vietnam”. Còn với hàng sản xuất, lưu thông tại Việt Nam thì chưa có quy định cụ thể”, bà Hương nói.

Tuy nhiên, Tổng cục trưởng Nguyễn Văn Cẩn cho biết quan điểm của cơ quan này là quy định xuất xứ hàng hóa lưu thông trong nước không thấp hơn hàng hóa xuất khẩu. Đây cũng là thông lệ quốc tế. Hiện tại đã có quy định về xuất xứ hàng hóa xuất khẩu.

Cơ quan điều tra cần vào cuộc để xác định Asanzo có trốn thuế

Ông Lại Anh Tuấn, đại diện Viện kiểm sát Nhân dân Tối cao, đồng tình với việc Asanzo có dấu hiệu giả mạo xuất xứ hàng hóa trong nước và xuất đi nước ngoài, có dấu hiệu vi phạm nhãn mác sở hữu công nghiệp.

Tuy nhiên, vị này nhấn mạnh Asanzo chỉ có dấu hiệu trốn thuế, chứ chưa đủ căn cứ xác định các công ty thuộc Asanzo có phạm tội hay không. Hiện tại doanh nghiệp này mới có dấu hiệu về không xuất hóa đơn bán hàng, sử dụng hóa đơn bất hợp pháp, sử dụng hóa đơn có giá trị ghi cao hơn thực tế.

“Chưa đủ căn cứ xác định các công ty có phạm tội hay không. Vấn đề này phải có cơ quan điều tra vào cuộc để có kết quả thấu đáo. Ngay cả ý kiến nói các công ty trong Asanzo khai báo mua bán rất nhiều hàng hóa, nhưng có khi việc khai báo chỉ nhằm mục đích nâng cao giá trị hình ảnh, việc mua bán chưa chắc đã nhiều. Việc khai báo đó cũng cần cơ quan điều tra”, ông Lại Anh Tuấn nói.

Trước đó, ngày 24/7, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc yêu cầu 3 Bộ Công an, Công Thương và Tài chính làm rõ phản ánh của báo chí về vụ việc Asanzo, báo cáo trước ngày 30/7.

Đến nay, các cơ quan chức năng vẫn chưa công bố kết luận cuối cùng về vụ việc. Phó thủ tướng Trương Hòa Bình, Trưởng Ban chỉ đạo 389 quốc gia, yêu cầu ngày 30/10 tới, cơ quan chức năng sẽ có công bố kết luận cuối cùng về vụ việc Asanzo.

Hồng Anh