Có nên cấm mua bán vàng bằng tiền mặt?

Theo PGS.TS Ngô Trí Long, đề xuất cấm mua bán vàng bằng tiền mặt của Tổng cục Thuế là không khả thi vì không phải 100% người mua vàng đều là đầu tư.

Việc này được đề xuất nhằm tăng cường minh bạch trong hoạt động kinh doanh vàng và là phần của nỗ lực kiểm soát các giao dịch này. Tuy nhiên, các chuyên gia và những người hoạt động trong lĩnh vực có những quan điểm khác nhau về tính khả thi và hiệu quả của đề xuất này.

Theo ông Huỳnh Trung Khánh, một chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực vàng, đánh giá cao nỗ lực kiểm soát qua việc áp dụng hóa đơn điện tử, nhưng ông cũng nhấn mạnh rằng việc bắt buộc thanh toán không dùng tiền mặt cho mọi giao dịch mua bán vàng là không khả thi. Ông cho rằng người tiêu dùng sẽ là nhóm phản ứng đầu tiên, đặc biệt là trong các giao dịch nhỏ lẻ như mua vàng chỉ hay vàng nữ trang. Việc này có thể gây ra sự không thuận tiện và khó khăn cho họ vì không phải ai cũng có tài khoản ngân hàng hoặc thẻ tín dụng.

Một số chuyên gia như PGS.TS Ngô Trí Long ủng hộ việc hạn chế sử dụng tiền mặt trong các giao dịch mua bán vàng. Ông cho rằng việc này sẽ giúp ngăn chặn hoạt động rửa tiền, đồng thời tăng cường tính minh bạch và quản lý của nhà nước. Tuy nhiên, ông cũng nhận thấy rằng việc thực hiện điều này sẽ đối mặt với nhiều thách thức do thói quen sử dụng tiền mặt của người dân, đặc biệt là ở các khu vực nông thôn và vùng sâu vùng xa.

Trong khi một số chuyên gia như ông Nguyễn Văn Thức ủng hộ việc áp dụng phương án không sử dụng tiền mặt trong mua bán vàng, nhưng họ cũng gợi ý cần thực hiện thí điểm hoặc tiến hành khảo sát trước khi triển khai trên diện rộng. Điều này giúp xác định được tính khả thi và điều chỉnh đối với các vấn đề phát sinh trong quá trình thực thi.

Bên cạnh đó, Phó Chủ tịch Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam cho rằng, nếu bắt buộc thanh toán không dùng tiền mặt đối với các giao dịch mua bán vàng cũng không tác động nhiều đến thị trường, không khiến thị trường vàng trầm lắng.

“Nếu dùng biện pháp hành chính bắt buộc trong thanh toán giao dịch vàng miếng không dùng tiền mặt nhằm kiểm soát thị trường vàng, nó sẽ đi “ngầm” hết. Hơn nữa, việc kinh doanh vàng trang sức mỹ nghệ đang tiến tới ngành kinh doanh không có điều kiện, giờ lại đề xuất không dùng tiền mặt với giao dịch mua bán vàng là mâu thuẫn”, ông Khánh phân tích thêm.

Dù đánh giá đề xuất của Tổng cục Thuế là rất minh bạch, cần thiết và tốt, theo PGS. TS Ngô Trí Long – chuyên gia kinh tế, nguyên Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu thị trường giá cả (Bộ Tài chính) cho rằng, đề xuất hơi khiên cưỡng, rất ít tính khả thi.

Theo ông, các nước không dùng tiền mặt là xu hướng chung, nhưng với những người dân nông thôn, vùng sâu, vùng xa chỉ mua nửa chỉ hay 1 chỉ vàng cũng phải thanh toán qua tài khoản thì rất khó. Bởi, muốn thanh toán không dùng tiền mặt phải có phương tiện như điện thoại thông minh.

“Tốt nhất, Ngân hàng Nhà nước nên quy định, mua bán vàng bao nhiêu tiền trở lên mới phải thanh toán qua tài khoản, điều đó mới khả thi. Có thể quy định giao dịch vàng trên 100 triệu đồng mới cần thanh toán không dùng tiền mặt; còn với những giao dịch ít, chỉ mua vài chỉ thì vẫn có thể thanh toán bằng tiền mặt”, ông Long đề xuất.

Vì vậy, việc bắt buộc thanh toán không dùng tiền mặt cho giao dịch mua bán vàng là một đề xuất mang tính quan trọng trong việc tăng cường minh bạch và kiểm soát hoạt động kinh doanh vàng. Tuy nhiên, việc thực hiện nó sẽ đối mặt với nhiều thách thức do sự phản ứng của người tiêu dùng và các hạn chế về hạ tầng và hiểu biết của họ về thanh toán không dùng tiền mặt. Do đó, cần có sự cân nhắc kỹ lưỡng và phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng để đảm bảo tính khả thi và hiệu quả của đề xuất này.

Bích Ngân