Chuyên gia lý giải hiện tượng mưa lớn bất thường gây lũ, ngập sâu tại Tây Nguyên, Phú Quốc

Các chuyên gia khí tượng thuỷ văn cho rằng, trong những ngày qua, “hòn đảo ngọc” Phú Quốc đã phải hứng chịu đợt mưa lớn và kéo dài nhất trong lịch sử 100 năm qua, gây ngập sâu.

Mưa lớn và kéo dài nhất trong lịch sử 100 năm qua ở Phú Quốc

Những ngày qua, các tỉnh Tây Nguyên, Nam Bộ, trong đó, có “đảo ngọc” Phú Quốc đã có mưa lớn, gây ngập lụt nặng nề.

Trao đổi với PV, đại diện Đài khí tượng thuỷ văn Tây Nguyên cho hay, trung bình 10 ngày đầu tháng 8 hàng năm lượng mưa tại các tỉnh Tây Nguyên chỉ dao động trong khoảng trên dưới 100 mm.

Tuy nhiên, trong hơn hai ngày qua, tổng lượng mưa đo được tại Đắc Lắk lên tới 308 – 407 mm, ĐắK Nông từ 180 – 200 mm; và Lâm Đồng từ 350-400 mm (có nơi lên tới gần 500 mm)…

Theo tổng hợp số liệu nhanh của Đài, chưa bao giờ nhiều địa phương tại Tây Nguyên lại xuất hiện mưa lớn dồn dập như vậy chỉ trong vòng hơn 2 ngày. Lượng mưa lớn khiến nhiều con suối, dòng sông nhỏ không thoát nước kịp dẫn tới lũ và sạt lở đất.

Về tính bất thường của hiện tượng thời tiết trên, đại diện Đài cho hay, tháng 8 hàng năm, khi xuất hiện gió mùa Tây Nam thì Tây Nguyên cũng bước vào mùa mưa. Mưa hay xuất hiện vào lúc chiều, tối.

Tuy nhiên cùng với gió mùa Tây Nam, những ngày qua tại khu vực Tây Nguyên cũng chịu ảnh hưởng của dải hội tụ nhiệt đới (đường hội tụ giữa hai đới gió đông bắc với gió tây nam trên vùng nhiệt đới). Ảnh hưởng những tác động thời tiết trên khiến Tây Nguyên xuất hiện đợt mưa lớn kỷ lục tại nhiều khu vực.

Lý giải về việc Phú Quốc ngập nặng trong những ngày qua, theo các chuyên gia khí tượng thuỷ văn cho rằng, “hòn đảo ngọc” này đã phải hứng chịu đợt mưa lớn và kéo dài nhất trong lịch sử 100 năm qua.

Cụ thể, theo Đài khí tượng Thuỷ văn khu vực Nam Bộ, mưa ngày 9/8 tại Phú Quốc chính thức vượt mốc năm 1997, trở thành ngày có lượng mưa cao nhất lịch sử đảo ngọc.

Theo số liệu từ của Đài, trong vòng 24 giờ (từ 19h ngày 8/8 đến 19h 9/8), lượng mưa ở Phú Quốc đã lên tới 358 mm, vượt xa mức lịch sử ngày 22/8/1997 là 327,1 mm.

Theo Đài khí tượng thủy văn khu vực Nam Bộ, lượng mưa trung bình nhiều năm tại Phú Quốc là 2.776 mm. Trong đó, lượng mưa trung bình tháng 8 hàng năm là 458 mm.

Riêng lượng mưa từ ngày 1/8/2019 đến 13h ngày 9/8/2019 đã lên tới 1.120 mm, xấp xỉ 40% tổng lượng cả năm, cao gấp 2,44 lần trung bình tháng 8.

Đồng Nai: Lũ quét khiến hàng trăm ngôi nhà bị ngập, một người mất tích

Ngày 10/8, dự báo Phú Quốc tiếp tục mưa vừa đến lớn nhưng giảm hơn so với hôm 9/8. Từ ngày 11/8, mưa giảm hẳn, chỉ tập trung vào chiều và tối.

Còn ông Trần Quang Năng, Trưởng phòng Dự báo thời tiết, Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc rằng, từ ngày 2/8, do ảnh hưởng gió mùa Tây Nam hoạt động mạnh nên tại Tây Nguyên và Nam Bộ nói chung và tại khu vực đảo Phú Quốc (Kiên Giang) đã có mưa to.

Đặc biệt tại Phú Quốc, lượng mưa đo được đêm 1 ngày 2/8 là 168,4mm; đêm 4 ngày 5/8 là 264,5mm.

Từ đêm 6/8, một vùng áp thấp trên dải hội tụ nhiệt đới, trên khu vực Đông Bắc Biển Đông mạnh lên thành áp thấp nhiết đới, gió mùa Tây Nam tiếp tục hoạt động mạnh thêm nên tại khu vực Phú Quốc tiếp tục mưa to.

Lượng mưa đo được trong đêm 7 ngày 8/8 là 189,7mm; đêm 8 ngày 9-8 là 198,0mm. Các ngày khác mưa phổ biến 30-60mm. Thời gian mưa chủ yếu tập trung từ nửa đêm và sáng. Tổng lượng mưa đo được tại đảo từ ngày 2 đến 9/8 là 985,7mm.

“Có thể thấy rằng nguyên nhân trực tiếp gây ra mưa rất lớn, tập trung với cường độ cao chỉ trong khoảng 1 tuần qua đã khiến cho khu vực đảo Phú Quốc bị ngập lụt chính là do hoạt động rất mạnh của gió mùa Tây Nam”, ông Năng nhấn mạnh.

Phân tích thêm, ông Năng cho hay, tại Nam Bán cầu trong những ngày qua liên tiếp có những đơn gió mùa hoạt động mạnh ở Úc, thổi vượt qua xích đạo làm cho gió mùa Tây Nam ở khu vực Việt Nam, Biển Đông liên tục mạnh trong thời gian vừa qua.

Chính điều gây ra mưa to đến rất to trên diện rộng ở Tây Nguyên và Nam Bộ, đảo Phú Quốc.

Dự báo trong 2-3 ngày tới ở Phú Quốc tiếp tục có mưa nhưng cường độ không lớn như những ngày qua. Từ ngày 11/8 mưa sẽ giảm dần rồi chấm dứt khi gió mùa Tây Nam đang có xu hướng hoạt động yếu dần.

11 người chết do mưa lũ tại Tây Nguyên, Nam Bộ

Tính đến 5h30 sáng 10/8, theo Ban chỉ đạo Trung ương về phòng chống thiên tai cho biết, đã có 11 người chết do ảnh hưởng mưa lũ tại các tỉnh Tây Nguyên, Nam Bộ.

Trong đó, Gia Lai, Đắk Lắk, Lâm Đồng có 1 người, Đắk Nông 5 người, Kon Tum 2 người; 1 người mất tích ở Đồng Nai và 4 người bị thương ở Lâm Đồng. Bên cạnh đó, 1 người tại Cà Mau chết do dông, lốc làm sập nhà.

Đã có 3.717 căn nhà bị ngập nước, trong đó, Lâm Đồng chiếm số lượng nhiều nhất với hơn 2.400 căn. Có 789 nhà phải di dời tập trung ở các tỉnh Đồng Nai, Lâm Đồng.

Mưa lũ cũng làm18.382ha lúa, hoa màu bị ngập; 703ha cây trồng lâu năm, 2.558ha cây trồng hàng năm, 1.083ha cây ăn quả bị thiệt hại; 299 con gia súc, 120.741 con gia cầm bị chết, cuốn trôi. 125ha nuôi cá truyền thống, 4.300m3 lồng bè bị thiệt hại.

Tổng thiệt hại ước tính là trên 992,5 tỷ đồng.

Liên quan đến sự cố thủy điện Đắk Kar, theo Ban chỉ đạo, do mưa lớn, hồ đang thi công, cửa van tràn xả lũ bị kẹt, đường ống áp lực bị vỡ. Hiện tại các địa phương đã tổ chức di dân, trong đó Đắk Nông di dời 500 dân; Bình Phước di dơi 5.000 dân.

Hiện các lực lượng vẫn sẵn sàng duy trì lực lượng nếu tiếp tục có mưa lớn và mực nước hồ vượt 479,0m sẽ mở rộng vai phải 3-5m, thả rọ đá chống xói xả lũ về hạ du.

Đối với hồ thuỷ điển Đắk Sin 1, do mưa lớn kéo dài, cây cối, đất đá vùi lấp làm hư hỏng nhà van, đường ống áp lực, nhà máy và đường giao thông. Công ty đã ngừng phát điện, đưa toàn bộ công nhân ra khỏi vị trí nguy hiểm; Xả lũ khẩn cấp qua tràn nhằm giảm mực nước hồ.

Hiện tại, theo Ban chỉ đạo đập an toàn và mực nước hồ hiện tại/mực nước dâng bình thường: 490,5m/495m.

Đối với mưa lớn tại Phú Quốc (Kiên Giang) đã gây ngập 8.424 nhà bị ngập; 1.985 người phải sơ tán; 63km đường bị ngập. Ước tính thiệt hại 107 tỷ.

Đến sáng 10/8, thông tin từ UBND huyện Phú Quốc (Kiên Giang) cho biết, nhiều nơi bị ngập sâu, nước đã rút dần.

Hiện ngành chức năng địa phương vẫn đang huy động trên 1.000 cán bộ, chiến sĩ giúp người dân đi lại, hỗ trợ chỗ ở, đồ ăn, nước uống, thuốc, sửa chữa nhà cửa…

(Theo Soha News)