Chuyên gia cảnh báo trận chiến giành Kiev bùng phát sẽ kéo dài và đẫm máu

Thủ đô Kiev của Ukraine trải dài trên 841 km2, bị chia cắt bởi một con sông rộng. Vẫn còn khoảng 2 triệu người được cho là đang bám trụ lại thành phố sau các cuộc sơ tán rộng rãi phụ nữ và trẻ em, dấy lên cảnh báo trận chiến để giành Kiev nếu bùng phát sẽ kéo dài và đẫm máu.

Theo New York Times, ở Kiev cũng có khoảng 500.000 công trình kiến trúc – nhà máy, nhà thờ trang trí công phu và các căn hộ cao tầng – trên những con phố hẹp, quanh co.

Ở phía tây bắc và phía đông, hàng chục nghìn quân Nga đang tiến về thành phố, với sự hậu thuẫn của các đoàn xe tăng, xe bọc thép và pháo binh. Bên trong Kiev, binh lính Ukraine và các tình nguyện viên đang ra sức củng cố khu trung tâm bằng các hàng rào, mìn chống tăng và pháo.

Kiev ngay từ đầu được cho là mục tiêu lớn nhất đối với quân đội Nga. Tuy nhiên, các nhà phân tích quân sự cho rằng, để chiếm được Kiev sẽ đòi hỏi một cuộc xung đột dữ dội và đẫm máu, có thể trở thành trận chiến đô thị lớn nhất thế giới trong 80 năm.

Ông David Kilcullen, một trung tá về hưu trong quân đội Úc, người đã nghiên cứu sâu rộng về tác chiến đô thị cho biết: “Những gì chúng tôi đang thấy ở Kiev không giống như bất cứ thứ gì chúng tôi thấy kể từ Thế chiến II. Nếu họ thực sự, thực sự muốn san phẳng Kiev, họ có thể. Nhưng mức độ thiệt hại chính trị và kinh tế sẽ rất lớn”.

Để so sánh, một trong những trận chiến đô thị lớn nhất trong thế kỷ này được cho là cuộc vây hãm thành phố Mosul, Iraq kéo dài 9 tháng vào năm 2016 và 2017 nhằm lật đổ những kẻ chiếm đóng Nhà nước Hồi giáo tự xưng. Mosul có diện tích nhỏ hơn Kiev rất nhiều. Dân số thời điểm đó ở Mosul cũng chỉ khoảng 750.000 người.

Các cuộc đàm phán về một lệnh ngừng bắn đang tiếp tục, và một cuộc chiến kéo dài, nóng bỏng về Kiev được cho là có thể tránh được nếu các bên đạt được một thỏa thuận.

Hiện tại dù có quân số và hỏa lực vượt trội nhưng Nga vẫn chưa đạt được bước đột phá trong cuộc chiến ở Ukraine. Một quan chức phương Tây, trong một cuộc họp báo với các phóng viên vào tuần trước, cho biết người Nga cũng đã chịu chịu tổn thất lớn ở Ukraine nhưng có lẽ đáng ngạc nhiên nhất – là họ đã không đạt được ưu thế trên không.

Trên thực tế, các giai đoạn đầu tiên của trận chiến ở Kiev đã bắt đầu, với các cuộc bắn phá bằng tên lửa hành trình bên cạnh nỗ lực bao vây thành phố.

Các cuộc đấu súng, giao tranh trực tiếp giữa binh sĩ Nga và Ukraine cũng được cho là đã nổ ra ở các vùng ngoại ô phía tây bắc của Kiev như Irpin, một cửa ngõ quan trọng để vào thành phố. Đó có thể là sự khởi đầu của một cuộc bao vây kéo dài kết hợp với giao tranh trên đường phố để tiến về trung tâm thành phố, theo New York Times.

Nhưng các binh sĩ và tình nguyện viên Ukraine đang kháng cự quyết liệt, và ngày càng tin tưởng vào khả năng phòng thủ của thành phố. Một chiến lược họ đặt ra là chia thành các nhóm nhỏ, tìm cách tiến hành các cuộc phục kích, khiến các lực lượng Nga kiệt sức hoặc mất tinh thần trước khi tiến được vào trung tâm Kiev.

Trung úy Tetiana Chornovol, chỉ huy một đơn vị tên lửa chống tăng hoạt động ở ngoại ô Kiev cho biết: “Không có chuyện đầu hàng ở Kiev. Mọi thứ đang tiến triển tốt hơn nhiều so với những gì chúng tôi nghĩ”.

Theo New York Times, môi trường đô thị tạo điều kiện thuận lợi cho các bẫy bom, phục kích. Binh lính Ukraine được trang bị nhẹ nhưng cơ động có lợi thế để chống lại đội quân chính quy cồng kềnh hơn. Người Nga được cho là sở hữu một lực lượng đáng gờm, quân số vượt trội, vũ khí mạnh mẽ nhưng kém cơ động hơn.

Người Ukraine đã đặt những quả mìn chống tăng có kích thước bằng chiếc bánh trên các con đường ở Kiev để chặn các mũi tiến công của lực lượng Nga. Trong các thành phố, lưới điện đô thị cũng được sử dụng để dẫn dụ các phương tiện bọc thép của đối phương vào những con phố hẹp, nơi chúng dễ bị tấn công.

Ông Michael Kofman, Giám đốc bộ phận nghiên cứu về Nga tại CNA, một viện nghiên cứu ở Arlington, Virginia (Mỹ) bình luận, lý do tại sao người Nga lại điều xe tăng vào khu vực đô thị ngoại ô Kiev, nơi chúng rất dễ bị phục kích là một điều khó hiểu và chưa thể giải thích.

Nhưng thời gian được cho là không đứng về phía người Nga. Kiev bị bao quanh bởi các vũng lầy, hiện đang tan băng khi mùa xuân tới. Điều đó cản trở nỗ lực của người Nga trong việc tung ra các vũ khí hạng nặng của họ xung quanh chu vi thành phố. Nhiều chiếc xe tăng mạo hiểm chạy trên đường đã bị mắc kẹt trong bùn lầy.

Ông Kofman cho biết vẫn chưa rõ liệu quân đội Nga có thực hiện một cuộc tấn công tổng lực vào thành phố hay không, nhưng các động thái cho đến nay cho thấy họ ít nhất có kế hoạch bao vây Kiev.

Điều đó sẽ đòi hỏi người Nga phải giành được sự thống trị trên bầu trời nhưng hiện nay họ vẫn chưa đạt được điều đó.

Tuy nhiên, theo trung tá về hưu Kilcullen, quân đội Nga cũng có thể bỏ qua một số bước của một cuộc tấn công đô thị cổ điển, và tiến hành một cuộc đột kích, sử dụng lực lượng đặc biệt để thọc sâu vào trung tâm Kiev, mở đường cho các lực lượng đang bao vây ở bên ngoài.

Dima Adamsky, chuyên gia về chính sách an ninh Nga tại Đại học Reichman, Israel nhận định, bất chấp những thành công về mặt chiến thuật giúp Ukraine cầm chân lực lượng Nga trong các trận chiến ở vùng ngoại ô, quân Nga vẫn là một mối đe dọa đáng gờm.

“Nó đang thích ứng. Và họ đang tiếp tục hoàn thành các kế hoạch hoạt động của mình”, ông Adamsky nhấn mạnh.

Minh Tú