Chuyến công du lạ thường của Ngoại trưởng Mỹ cuối nhiệm kỳ Tổng thống Donald Trump
Ông Mike Pompeo sử dụng chuyến công du Trung Đông vào những ngày cuối cùng của nhiệm kỳ Tổng thống Donald Trump để tăng cường “áp lực tối đa” với Iran, khiến chủ nhân Nhà Trắng tiếp theo không dễ đảo ngược chính sách này.
Trung Đông nằm trong lịch trình công du nước ngoài kéo dài 10 ngày của ông Pompeo. Chuyến đi được coi là sự kiện chia tay nhưng khá đặc biệt bởi trong suốt hành trình, người đứng đầu Bộ Ngoại giao Mỹ rất kín tiếng, không trả lời phỏng vấn của các phóng viên đi cùng.
Khi dừng chân ở Paris 54 giờ, ông Pompeo dành 2 ngày tại sứ quán Mỹ trước khi gặp Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và người đồng cấp Jean-Yves Le Drian mà không có sự hiện diện của báo chí. Sau đó, ông đến Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ và Gruzia. Có mặt ở Jerusalem, Israel, ông Pompeo phá lệ khi trở thành Ngoại trưởng Mỹ đầu tiên đến thăm khu định cư Do Thái tại Bờ Tây.
Hành trình tới Trung Đông của ông còn bao gồm Các Tiểu vương quốc Ảrập Thống nhất (UAE), quốc gia vừa mới bình thường hóa quan hệ với Israel, Qattar và Ảrập Xêút điểm dừng chân cuối cùng. Tuy không nhận câu hỏi từ các nhà báo đi cùng trong chuyến công du 10 ngày, song ông Pompeo đã trả lời phỏng vấn của đài phát thanh Al-Arabiya ở Dubai ngày 22/11.
“Chính sách của chúng tôi không thay đổi. Nhiệm vụ của chúng tôi không thay đổi. Các trách nhiệm của chúng tôi không thay đổi”, ông khẳng định. “Tôi vẫn có một nghĩa vụ từng giờ, từng phút là bảo vệ người Mỹ và giữ họ trên tất cả trong các nỗ lực của chúng tôi, và chúng tôi sẽ làm điều đó. Chúng tôi sẽ làm điều đó tới phút cuối cùng”.
Theo hãng tin AP, trong chuyến công du có thể là cuối cùng của Mike Pompeo tới Vịnh Ba Tư trên cương vị Ngoại trưởng Mỹ, ông ca ngợi chiến lược Trung Đông của chính quyền Tổng thống Trump, vốn tập trung vào Iran như “mối đe dọa trung tâm bên trong khu vực” và chiến dịch “áp lực tối đa” lên nước Cộng hòa Hồi giáo.
“Đó sẽ là chính sách của chúng tôi cho đến khi nào thời gian của chúng tôi kết thúc”, Ngoại trưởng Mỹ tuyên bố, không nói cụ thể khi nào ông sẽ dừng công việc của một nhà ngoại giao Mỹ cấp cao.
Đến nay, Tổng thống Donald Trump vẫn chưa công nhận kết quả bầu cử mang lại chiến thắng cho chính trị gia Dân chủ Joe Biden. Đội ngũ của ông đang theo đuổi nhiều vụ kiện nhằm ngăn các bang chứng thực kết quả cuối cùng.
Ở những ngày cuối của nhiệm kỳ, chính quyền Trump vẫn tiếp tục gia tăng áp lực lên Iran. Tổng thống thứ 45 của Mỹ được lòng ở Ảrập Xêút và UAE vì đã rút khỏi thỏa thuận hạt nhân với Iran và tái áp đặt cấm vận khiến nước này không thể bán dầu.
Joe Biden tuyên bố ông muốn trở lại quan hệ với Iran. Giới phân tích nhận định, vị cựu Phó Tổng thống Mỹ sẵn sàng ràng buộc nhiều hơn với Tehran để tránh cho căng thẳng leo thang thêm.
Chặng công du Trung Đông của ông Pompeo bắt đầu bằng điểm dừng chân ở thủ đô Abu Dhabi của UEA sớm ngày 21/11, gặp gỡ Thái tử Mohammed bin Zayed, một nhân vật có ảnh hưởng lớn trong các quyết sách then chốt của nước này. Theo Bộ Ngoại giao Mỹ, hai người đã bàn về tiến bộ trong quyết định của UAE bình thường hóa quan hệ với Israel động thái mà sau đó cả Bahrain và Sudan đều đi theo. Họ cũng bàn về “sự hợp tác an ninh và chống lại ảnh hưởng của Iran trong khu vực, cũng như của Trung Quốc”, thông cáo của phía Mỹ cho biết.
“Chính quyền này… ở đây cho đến ngày 20/1” và sẽ “tiếp tục theo đuổi các chính sách của mình”, CNA dẫn lời một quan chức cấp cao của Mỹ đi cùng ông Pompeo. “Tôi hy vọng đòn bẩy mà chính quyền ông Trump nỗ lực để có được sẽ được sử dụng vào mục đích tốt khiến người Iran, một lần nữa, bắt đầu cư xử như một đất nước bình thường”.
Ở Jerusalem, Ngoại trưởng Pompeo khẳng định theo đuổi chính sách “áp lực tối đa” nhằm cô lập Iran và tả chính sách này “cực kỳ hiệu quả”. Ông cảnh báo Washington có thể áp đặt cấm vận mới trong “những tuần và tháng” tới đây. Còn ở Abu Dhabi, khi được hỏi liệu Mỹ có cân nhắc tấn công quân sự nhằm vào Iran hay không, Ngoại trưởng Pompeo trả lời rằng Tổng thống Trump “luôn giữ quyền làm những gì cần thiết để đảm bảo người Mỹ được an toàn”.
Thành Nhân/AP
