Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc quyết định ân giảm án tử hình cho 4 phạm nhân

Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc quyết định ân giảm án tử hình xuống tù chung thân đối với 4 phạm nhân.

Thực hiện thẩm quyền của Chủ tịch nước và thể hiện chính sách nhân đạo của Nhà nước ta đối với người phạm tội đặc biệt nghiêm trọng, nhân dịp Tết Nguyên đán Nhâm Dần 2022, ngày 28-1, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc ký quyết định về việc ân giảm án tử hình xuống tù chung thân cho 4 phạm nhân.

Sau khi xét đơn ân giảm án tử hình của các phạm nhân, Quyết định không kháng nghị của Tòa án nhân dân tối cao và Viện Kiểm sát nhân dân tối cao; trên cơ sở ý kiến của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao và Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước về trường hợp người bị kết án xin ân giảm án tử hình, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc quyết định ân giảm án tử hình xuống tù chung thân đối với 4 phạm nhân, gồm: Lê Thị Thu Thảo (sinh năm 1982, quốc tịch Việt Nam); Thào Xua Thin (sinh năm 1986, quốc tịch Lào); KhamChanh Daovone (sinh năm 1986, quốc tịch Lào); Mùa A Chà (sinh năm 1991, quốc tịch Việt Nam).

Ân giảm án tử hình là thẩm quyền của Chủ tịch nước giảm hình phạt tử hình theo bản án đã có hiệu lực pháp luật xuống tù chung thân theo quy định của pháp luật, thể hiện chính sách nhân đạo của Nhà nước ta đối với những người phạm tội đặc biệt nghiêm trọng, mở ra cho họ khả năng ăn năn hối cải, được cải tạo, giáo dục trở thành người có ích cho xã hội.

Theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự (BLTTHS) năm 2015, trong thời hạn 7 ngày kể từ khi bản án có hiệu lực pháp luật, người bị kết án tử hình được gửi đơn xin ân giảm lên Chủ tịch nước. Nếu được ân giảm thì hình phạt tử hình được giảm xuống tù chung thân. Nếu đơn xin ân giảm bị bác thì bản án tử hình được thi hành. Điều 258 BLTTHS quy định trường hợp được ân giảm đối với hình phạt tử hình như sau:

(1) Sau khi bản án tử hình có hiệu lực pháp luật, hồ sơ vụ án phải được gửi ngay lên Chánh án TAND tối cao và bản án phải được gửi ngay lên Viện trưởng VKSND tối cao. Trong thời hạn hai tháng, kể từ ngày nhận được bản án và hồ sơ vụ án, Chánh án TAND tối cao, Viện trưởng VKSND tối cao phải quyết định kháng nghị hoặc quyết định không kháng nghị giám đốc thẩm hoặc tái thẩm. Trong thời hạn 7 ngày, kể từ ngày bản án có hiệu lực pháp luật, người bị kết án được gửi đơn xin ân giảm lên Chủ tịch nước;

(2) Bản án tử hình được thi hành, nếu Chánh án TAND tối cao và Viện trưởng VKSND tối cao không kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm hoặc tái thẩm. Trong trường hợp bản án tử hình bị kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm hoặc tái thẩm mà Hội đồng giám đốc thẩm, Hội đồng tái thẩm TAND tối cao quyết định không chấp nhận kháng nghị và giữ nguyên bản án tử hình thì TAND tối cao phải thông báo ngay cho người bị kết án biết để họ làm đơn xin ân giảm án tử hình. Trong trường hợp người bị kết án xin ân giảm hình phạt tử hình thì bản án tử hình được thi hành sau khi Chủ tịch nước bác đơn xin ân giảm.

Trong trường hợp người bị kết án tử hình được ân giảm, thì theo quy định tại Điều 35 Bộ luật Hình sự (BLHS), hình phạt tử hình chuyển thành tù chung thân. BLHS năm 2015 đã bổ sung trường hợp giảm mức hình phạt đã tuyên: “Đối với người bị kết án tử hình được ân giảm hoặc người bị kết án tử hình thuộc trường hợp quy định tại điểm b hoặc điểm c khoản 3 Điều 40 của Bộ luật thì thời gian đã chấp hành hình phạt để được xét giảm lần đầu là 25 năm và dù được giảm nhiều lần nhưng vẫn phải bảo đảm thời hạn thực tế chấp hành hình phạt là 30 năm” (khoản 6 Điều 63).

BLHS năm 2015 cũng quy định cho phép người bị kết án tử hình được ân giảm tiếp tục được xét giảm là hết sức đúng đắn, cần thiết. Tuy nhiên, điều kiện để xét giảm án của những người này chặt chẽ hơn so với người bị kết án tù chung thân khác, đó là: thời gian đã chấp hành hình phạt để được xét giảm lần đầu là 25 năm và dù được giảm nhiều lần thì vẫn phải bảo đảm thời hạn thực tế chấp hành hình phạt là 30 năm.

Quy định trên đây thể hiện sâu sắc tính nhân đạo, dân chủ, ưu tiên của Đảng và Nhà nước ta; chú ý đến những đặc điểm, sinh lý của người chưa thành niên và phụ nữ có thai, phụ nữ đang nuôi con nhỏ, ảnh hưởng của những đặc điểm đó đến khả năng nhận thức và điều khiển hành vi của họ thời điểm phạm tội.

Minh Ngọc