Chiến hạm Mỹ – Trung “đụng độ” trên Biển Đông
Ngày 3/6 vừa qua, trong khi tàu khu trục Mỹ USS Chung-Hoon và tàu khu trục Canada đang thực hiện chuyến tuần tra chung qua eo biển Đài Loan, một tàu chiến Trung Quốc đã tiến đến gần chỉ cách khoảng 130m.
Phóng viên của Global News đã tham gia trên tàu HMCS Montreal trong chuyến hải trình từ ngày 25/5 trên Biển Đông, đi cùng với tàu Mỹ. Trong thời gian đó, phóng viên chứng kiến một sự cố suýt va chạm giữa hai tàu.
Theo mô tả từ phóng viên Global News và đoạn video ghi lại, một tàu chiến của Hải quân Trung Quốc đã tăng tốc và cắt ngang trước mũi tàu Chung-Hoon. Điều này đã được Hạm trưởng tàu HMCS Montreal, Paul Mountford, nhận xét là một hành động “không chuyên nghiệp”. Khi tàu Trung Quốc thay đổi hướng, Hạm trưởng Mountford thông báo rằng thủy thủ đoàn đã liên lạc với tàu Mỹ và cảnh báo về nguy cơ va chạm. Tàu Mỹ đã đáp lại bằng cách yêu cầu tàu Trung Quốc tránh xa, nhưng tàu Chung-Hoon đã buộc phải thay đổi hướng và giảm tốc độ để tránh va chạm.
Hạm trưởng Mountford nói rằng sự việc đã “được thông báo trước qua đài phát thanh, cho nên rõ ràng đây là một hành động có chủ ý”. Hai tàu Chung-Hoon và Montreal đã cùng đi trên Biển Đông trong gần một tuần trước khi vượt qua eo biển Đài Loan. Phóng viên của Global News cho biết đã chứng kiến tàu Trung Quốc tiếp cận gần tàu Canada nhiều lần trong chuyến đi này.
Trong khi tàu Trung Quốc không có hành động tương tự đối với tàu HMCS Montreal, một trong hai tàu chiến của Trung Quốc đã tiến vào khoảng cách 900m so với tàu Canada, một khoảng cách được Hạm trưởng Mountford cho là không an toàn.
Tàu Trung Quốc đã thông qua đài phát thanh yêu cầu hai tàu Canada và Mỹ rằng họ đang đi vào vùng biển của Trung Quốc, mặc dù thực tế là hai tàu đang đi trong vùng biển quốc tế, theo lời Hạm trưởng Mountford.
USINDOPACOM (Bộ Tư lệnh Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương) của Mỹ đã tuyên bố trong ngày 4/6 rằng tàu chiến Trung Quốc đã có những hành động “không an toàn khi tiếp cận tàu Chung-Hoon”.
Theo USINDOPACOM, con tàu Trung Quốc đã vượt từ mạn phải và băng qua mũi tàu Chung-Hoon ở khoảng cách hơn 100m, buộc tàu Chung-Hoon phải giảm tốc độ xuống còn 10 hải lý/giờ để tránh va chạm. Sau đó, con tàu Trung Quốc tiếp tục băng qua mũi tàu Mỹ từ mạn trái và tiếp tục di chuyển phía trước mũi tàu Mỹ.
“Tàu LY 132 đã tiếp cận tàu Chung-Hoon tới khoảng cách gần nhất là 130m và hành động này vi phạm quy tắc an toàn đi lại trong vùng biển quốc tế”, tuyên bố của USINDOPACOM cho biết rõ.
Trước đó, ngày 31.5, Bộ tư lệnh Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương cáo buộc một chiến đấu cơ J-16 của Trung Quốc đã có hành vi gây hấn đối với một máy bay trinh sát RC-135 của Không quân Mỹ ở Biển Đông vào ngày 26.5.
Sự việc xảy ra trong khi Diễn đàn Shangri-La đang diễn ra tại Singapore, nơi Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Lý Thượng Phúc cáo buộc Mỹ và các đồng minh đang gây mất ổn định ở khu vực Đại Tây Dương – Thái Bình Dương.
Trả lời sau sự cố giữa các tàu, ông Lý cáo buộc Mỹ “kích động cuộc đối đầu nhóm vì lợi ích cá nhân” và cho rằng Washington và các đồng minh đang thiết lập quy tắc để thống trị khu vực. Ông cũng cảnh báo rằng bất kỳ “cuộc đối đầu nghiêm trọng nào” giữa Mỹ và Trung Quốc cũng sẽ gây “thảm họa không thể chịu đựng được với thế giới”.
Trong phát biểu trước đó, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ đã khẳng định cam kết của Mỹ trong việc bảo vệ nguyên trạng ở eo biển Đài Loan và phản đối bất kỳ thay đổi đơn phương nào từ bất kỳ bên nào.
Quan hệ giữa hai siêu cường ngày càng gay gắt, với những mâu thuẫn nghiêm trọng về vấn đề Đài Loan (Trung Quốc), hoạt động quân sự của Trung Quốc ở Biển Đông và nỗ lực của Mỹ nhằm kìm hãm ngành công nghiệp bán dẫn của Trung Quốc.
Tuệ Ngô