Gần đây, các nhà khoa học cảnh báo xu hướng nóng lên nhanh hơn trong 30 năm qua có thể gây ra nắng nóng đặc biệt, cháy rừng và lũ lụt, đặc biệt là tại châu Âu, theo The Guardian.

Theo báo cáo của Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO), nhiệt độ ở châu Âu đã tăng hơn gấp đôi so với mức trung bình toàn cầu trong 30 năm qua. Liên hợp quốc cho biết sự ấm lên của “lục địa già” là “nhanh nhất trong số sáu khu vực được Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO) xác định.”

Ảnh hưởng của sự ấm lên này đã dễ dàng nhận ra khi hạn hán, cháy rừng và băng tan đang diễn ra trên khắp lục địa. Báo cáo của Nhà nước về Khí hậu Châu Âu, được thực hiện bởi dịch vụ Copernicus của EU, cảnh báo rằng khi xu hướng ấm lên tiếp tục diễn ra, nắng nóng không bình thường, cháy rừng, lũ lụt và các kết quả phá vỡ khí hậu khác sẽ ảnh hưởng đến xã hội, nền kinh tế và hệ sinh thái.

Từ năm 1991 đến năm 2021, nhiệt độ ở châu Âu đã ấm lên với tốc độ trung bình khoảng 0,5 ° C trong một thập kỷ. Điều này đã dẫn đến kết quả vật lý: Các sông băng ở Alpine mất độ dày băng 30 mét từ năm 1997 đến năm 2021, trong khi lớp băng ở Greenland cũng đang tan chảy, góp phần làm mực nước biển dâng cao. Vào mùa hè năm 2021, Greenland có lượng mưa được ghi nhận đầu tiên tại điểm cao nhất, trạm Summit.

Cuộc sống của con người đã bị mất đi do hậu quả của các hiện tượng thời tiết khắc nghiệt. Báo cáo cho biết vào năm 2021, các hiện tượng thời tiết và khí hậu có tác động lớn – 84% trong số đó là lũ lụt và bão – dẫn đến hàng trăm người thiệt mạng, ảnh hưởng trực tiếp đến hơn 500.000 người và gây thiệt hại kinh tế vượt quá 50 tỷ USD.

Tổng thư ký WMO, Giáo sư Petteri Taalas cho biết: “Châu Âu thể hiện một bức tranh trực quan về một thế giới đang nóng lên và nhắc nhở chúng ta rằng ngay cả những xã hội được chuẩn bị tốt cũng không an toàn trước tác động của các hiện tượng thời tiết khắc nghiệt”.

“Năm nay, giống như năm 2021, phần lớn châu Âu đã bị ảnh hưởng bởi các đợt nắng nóng trên diện rộng và hạn hán, gây ra cháy rừng. Vào năm 2021, lũ lụt đặc biệt đã gây ra chết chóc và tàn phá”.

Điều này cũng cho thấy rằng xu hướng này rất có thể sẽ tiếp tục, với nhiều thảm họa thời tiết được dự báo trong tương lai. Nó dự đoán rằng nhiệt độ sẽ tăng ở tất cả các khu vực châu Âu với tốc độ vượt quá mức thay đổi nhiệt độ trung bình toàn cầu, tương tự như các quan sát trước đây.

Khi khí hậu ấm lên 1,5 độ C so với mức tiền công nghiệp, các hiện tượng thời tiết sẽ tăng tốc, với lượng mưa mùa hè ngày càng giảm có khả năng gây ra hạn hán tàn khốc. Mưa lớn và lũ lụt có khả năng xảy ra trong những tháng sau đó ở tất cả các khu vực ngoại trừ Địa Trung Hải.

Tuy nhiên, không phải tất cả các tin tức đều xấu. Nhiều quốc gia châu Âu đã rất tốt trong việc cắt giảm lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính, và lượng khí thải của EU đã giảm 31% từ năm 1990 đến năm 2020.

Châu Âu cũng là một trong những khu vực tiên tiến nhất về hợp tác xuyên biên giới liên quan tới thích ứng với biến đổi khí hậu và khoảng 75% dân số được bảo vệ khỏi các thảm họa thiên nhiên và khí tượng bằng các hệ thống cảnh báo sớm hiệu quả mặc dù trước đó “lục địa già” là nơi sử dụng nhiên liệu hóa thạch bậc nhất hành tinh.

Theo Petteri Taalas, Tổng thư ký của Tổ chức Khí tượng Thế giới, “Về mặt giảm thiểu, tốc độ tốt trong việc giảm phát thải khí nhà kính trong khu vực cần được tiếp tục và tham vọng cần được gia tăng hơn nữa. Nhất là việc cắt giảm sử dụng nhiên liệu hóa thạch”.

Một nghiên cứu trên tạp chí Nature Communications được công bố vào đầu năm nay cho thấy châu Âu là một “điểm nóng sóng nhiệt”, một phần là do các luồng phản lực đôi chiếm khoảng 35% sự thay đổi nhiệt độ.

Giáo sư Daniela Schmidt, tại Viện Cabot và Trường Khoa học Trái đất, Đại học Bristol, cho biết:

“Nắng nóng và hạn hán cùng tác động đến giao thông trên các con sông ở châu Âu, quá trình sản xuất năng lượng, hệ sinh thái và con người của chúng ta. Những rủi ro này sẽ chỉ tăng lên với mỗi gia tăng của sự ấm lên và việc giảm thiểu những rủi ro này càng khó khăn hơn nếu chúng ta chờ đợi lâu hơn”.

Thực hiện: Tuệ Ngô

Đồ họa: Hồng Hạnh