Châu Á chuẩn bị cho cuộc chiến đang “chớm nở”
Trang Nikkei Asia Review vừa đưa ra nhận định rằng châu Á đang phải chuẩn bị cho tình trạng thiếu hụt dầu khí đang bùng phát khi nhiều nước có dấu hiệu tăng cao về nhu cầu.
Theo bà Vandana Hari, người sáng lập tổ chức cung cấp thông tin thị trường năng lượng toàn cầu Vanda Insights, châu Á cần chuẩn bị cho kịch bản thiếu hụt dầu khí đang phát sinh. Sự sụt giảm sản lượng dầu chưa từng có trên toàn cầu trong hai năm qua, cùng với thiếu hụt trong đầu tư để tái thiết ngành, đang có khả năng làm rung chuyển thế giới, đặc biệt là khi nhu cầu đối với nhiên liệu bắt đầu phục hồi.
Theo bà Vandana Hari, tác động sẽ nặng nề nhất ở các nền kinh tế mới tại châu Á, khi khu vực này tiếp tục trở thành trung tâm tiêu thụ năng lượng nhanh nhất trên thế giới và liên tục thu mua dầu “trôi nổi” từ thị trường quốc tế. Các nhà nhập khẩu châu Á, vốn hay “bắt đáy” nhiên liệu hóa lỏng (LNG), đang phải cạnh tranh với một châu Âu sẵn sàng chi mạnh cho các lô hàng nói trên, bởi các dòng khí đốt từ Nga của họ đã cạn kiệt trong những tháng gần đây.
Điều tương tự cũng có thể xảy ra với dầu, khi có quá nhiều người săn đón mà lại có quá ít nguồn hàng, buộc các nước châu Á hoặc là chi trả cao hơn hoặc là dùng nguồn nguyên liệu thay thế ít thân thiện với môi trường hơn, như than.
Hiện tại, việc phải “xếp hàng” chờ mua trong khi thế giới rơi vào tình trạng thâm hụt nguồn cung là một viễn cảnh đáng sợ. Trong những tháng gần đây, những lo ngại về suy thoái gia tăng và triển vọng tiêu thụ dầu khó khăn đã khiến giá dầu thô giảm tới 33% so với mức đỉnh của tháng 3, khi cuộc xung đột giữa Nga – Ukraine làm dấy lên lo ngại về nguồn cung.
Nhưng cuộc suy thoái sắp tới có thể diễn ra ở châu Á. Bởi nhu cầu dầu của Trung Quốc cũng có thể tăng trở lại trong năm tới nếu nhà nhập khẩu ròng lớn nhất thế giới cuối cùng nới lỏng các biện pháp kiểm soát Covid nghiêm ngặt. Mức tiêu thụ nhiên liệu trung bình hàng tháng ở Ấn Độ, quốc gia nhập khẩu ròng lớn thứ hai, đã tăng 9% so với cùng kỳ năm ngoái trong 8 tháng đầu năm 2022.
Ngay cả khi giả định rằng Nga có thể thu hẹp khoảng 1,3 triệu thùng/ngày trong tương lai nếu tình hình Ukraine được giải quyết và các lệnh trừng phạt của phương Tây chấm dứt, liên minh các nhà sản xuất sẽ vẫn sản xuất dưới 2 triệu thùng/ngày, hoặc 2% lượng tiêu thụ toàn cầu.
Năng lực sản xuất dự phòng trong OPEC và các nhà sản xuất lớn khác, một bước đệm quan trọng chống lại các cú sốc lớn về nguồn cung, đã bị giảm xuống chỉ còn 1 triệu thùng/ngày.
Ngoài OPEC, thực chất cũng không có nhiều đơn vị cung cấp lớn khác. Mỹ đã không còn là nhà sản xuất “mạnh mẽ” như trước nữa. Sản lượng dầu thô của nước này dự kiến sẽ tăng trở lại mức đỉnh 12,3 triệu thùng/ngày (2019) vào năm 2023, nhưng ngay cả dự báo đó hiện cũng chưa chắc thành hiện thực.
Trong bối cảnh phức tạp hiện nay, triển vọng về một cuộc suy thoái toàn cầu đang ngày một rõ nét, nhưng nó lại làm sáng tỏ sức tăng trưởng kinh tế của châu Á. Trích dẫn chứng trong báo cáo Cập nhật Triển vọng Phát triển châu Á được công bố vào ngày 21/9 đã chỉ ra rằng, châu Á không chỉ vượt xa phần còn lại của thế giới hậu Covid-19 mà còn dự kiến sẽ có sức chống đỡ tốt hơn trong môi trường suy thoái đang đến gần.
Do đó việc chi trả và dự trữ năng lượng nên là ưu tiên của các nhà hoạch định chính sách châu Á. Năng lượng tái tạo chắc chắn sẽ được tăng tốc phát triển, nhưng có thể chỉ là một phần nhỏ của giải pháp.
Tuệ Ngô (Theo Nikkei Asia Review)
