Chánh án Nguyễn Hòa Bình: Nhiệm kỳ qua không có người nào bị kết án oan

Chánh án Tòa án nhân dân tối cao (TANDTC) Nguyễn Hòa Bình cho biết việc xét xử các vụ án hình sự bảo đảm đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, trong nhiệm kỳ không để xảy ra án oan.

Sáng nay 25/3, trước Quốc hội, Chánh án TANDTC Nguyễn Hòa Bình báo cáo về công tác của các tòa án trong nhiệm kỳ 2016-2021.

Theo Chánh án Nguyễn Hòa Bình, trong nhiệm kỳ qua, số lượng công việc tăng với tính chất phức tạp, trong khi đó, ngành vẫn phải thực hiện nghiêm việc tinh giản biên chế.

Các tòa án đã không ngừng đổi mới, triển khai nhiều biện pháp đột phá, sáng tạo nên đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ.

Ông cho biết, hệ thống Tòa án nhân dân đã hoàn thành nhiệm vụ, xét xử đạt và vượt các chỉ tiêu, yêu cầu quan trọng Quốc hội giao với chất lượng cao.

7.463 vụ án tham nhũng, chức vụ, kinh tế với 14.540 bị cáo

Các tòa án đã thụ lý hơn 2,4 triệu vụ việc, giải quyết được hơn 2,3 triệu vụ việc, đạt tỷ lệ 97,6%. Chất lượng xét xử tiếp tục được bảo đảm và có nhiều tiến bộ. Tỷ lệ bản án, quyết định bị hủy, sửa do nguyên nhân chủ quan hàng năm đều dưới 1,5%, đạt chỉ tiêu Nghị quyết của Quốc hội.

Đặc biệt, đã xét xử các vụ án hình sự đạt tỷ lệ 99,5%; giải quyết các vụ việc dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh thương mại và lao động đạt tỷ lệ 97,3%, vượt chỉ tiêu Nghị quyết của Quốc hội.

Ông Nguyễn Hòa Bình cho biết, việc xét xử các vụ án hình sự bảo đảm đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, trong nhiệm kỳ không để xảy ra trường hợp nào kết án oan người không có tội. Việc giải quyết, xét xử các vụ việc dân sự, vụ án hành chính đúng pháp luật.

Về xét xử các vụ án tham nhũng, chức vụ, kinh tế được Đảng, Nhà nước và nhân dân đánh giá cao, dư luận đồng tình, ủng hộ. Chánh án thông tin, các tòa án đã đưa ra xét xử nghiêm 7.463 vụ án tham nhũng, chức vụ, kinh tế nghiêm trọng, phức tạp.

14.540 bị cáo bị đưa ra xét xử, chịu hình phạt tương xứng với tính chất, mức độ nguy hiểm của hành vi phạm tội.

Đã áp dụng các biện pháp thu giữ, tạm giữ, kê biên tài sản, phong tỏa tài khoản để thu hồi hàng chục nghìn tỷ đồng.

Tập trung nguồn lực, nâng cao chất lượng giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm, đơn thư khiếu nại, tố cáo. Tòa án nhân dân đã giải quyết 36.042 đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm; đã đề ra nhiều giải pháp để đẩy nhanh tiến độ và nâng cao chất lượng giải quyết. Do đó, tỷ lệ giải quyết đơn trong những năm gần đây có nhiều tiến bộ, năm sau luôn đạt cao hơn năm trước.

Các tòa án đã giải quyết 26.770 đơn khiếu nại quyết định tố tụng và hành vi tố tụng, đạt tỷ lệ 98,8%. Việc giải quyết tuân thủ đúng thủ tục, thời hạn, có căn cứ và đúng pháp luật.

Tòa án nhân dân tối cao đã công bố 39 án lệ; nghiên cứu xây dựng 3 cuốn “Án lệ và Bình luận” và Giáo trình “Án lệ và thực tiễn xét xử”. Ông Bình cho rằng, mặc dù việc phát triển án lệ mới đang ở giai đoạn đầu nhưng đã có những án lệ được Chánh án Tòa án tối cao nhiều nước đánh giá đạt trình độ quốc tế, mở ra thời kỳ mới về phát triển án lệ. Tăng cường áp dụng án lệ trong xét xử.

Nhiệm kỳ qua đã có hơn 1.000 vụ án viện dẫn án lệ trong xét xử. Bước đầu đã hình thành kỹ năng và tập quán áp dụng án lệ trong xét xử như xu thế chung của thế giới.

Mỗi “phiên tòa rút kinh nghiệm” đều là bài học bổ ích

Ông Nguyễn Hòa Bình đánh giá, phiên tòa theo tinh thần cải cách tư pháp được chỉ đạo đổi mới theo hướng công tác xét xử phải tuân thủ pháp luật, đảm bảo nguyên tắc tranh tụng. Hội đồng xét xử thực hiện đầy đủ các quyền năng pháp lý.

Các thẩm phán đã nhận thức sâu sắc hơn tranh tụng là con đường đi đến công lý nên thực hiện nghiêm Chỉ thị của Chánh án TANDTC về việc không hạn chế thời gian tranh tụng, ghi nhận tất cả các vấn đề tranh tụng và căn cứ vào kết quả tranh tụng để đưa ra phán quyết.

Người đứng đầu ngành toà án cho hay, những kiến nghị của tòa án không chỉ khắc phục sai sót của các cơ quan tố tụng mà còn khắc phục sơ hở trong cơ chế, chính sách quản lý vĩ mô và thực thi pháp luật của các cơ quan nhà nước, chính vì vậy chất lượng xét xử không ngừng được nâng lên.

Các tòa án cũng thường xuyên tổ chức phiên tòa rút kinh nghiệm theo yêu cầu cải cách tư pháp để các thẩm phán nâng cao tinh thần trách nhiệm, tích lũy kiến thức, kinh nghiệm xét xử. Đã phối hợp với Viện kiểm sát nhân dân tổ chức 25.697 “Phiên tòa rút kinh nghiệm”.

Ông Bình cho biết: “Thông qua việc rút kinh nghiệm từ chính thực tiễn xét xử, giải quyết các loại vụ việc mà các thẩm phán tự đào tạo, tự học tập. Mỗi phiên tòa này đều là bài học bổ ích, thiết thực cho thẩm phán, kiểm sát viên”.

Chủ động bố trí, kiện toàn lãnh đạo tòa án các cấp trước, trong và sau Đại hội Đảng các cấp. Giới thiệu và bầu gần 700 thẩm phán tham gia cấp ủy, đạt tỷ lệ trên 97%.

“Đây là tỷ lệ tham gia cấp ủy cao nhất trong nhiều nhiệm kỳ. Qua đó khẳng định vị thế và tín nhiệm của tòa án với Đảng và nhân dân”, ông khẳng định.

Việc xây dựng đội ngũ hội thẩm nhân dân đủ số lượng, chất lượng đáp ứng yêu cầu công tác xét xử. Tòa án nhân dân hiện đã thành lập đủ các đoàn hội thẩm và hiện đang có 16.913 hội thẩm nhân dân phục vụ công tác xét xử.

Đội ngũ hội thẩm nhân dân thường xuyên được bồi dưỡng nghiệp vụ, về cơ bản đã đảm bảo cơ chế nhân dân tham gia hoạt động xét xử, hỗ trợ tòa án hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị được giao, hoạt động ngày càng nề nếp, hiệu quả.

Trong thời gian dịch bệnh, đã xét xử 57 vụ án, 119 bị cáo liên quan đến hành vi lan truyền bệnh dịch, tung tin sai sự thật, đầu cơ, làm hàng giả, tham ô… theo thủ tục rút gọn và tuyên án nghiêm khắc, góp phần tích cực vào công tác phòng chống dịch bệnh cùng cả nước.

Trần Thường