Chấn động: 3,1 triệu USD bức tranh Việt Nam chạm mức giả kỷ lục không tưởng

Đó là tác phẩm “Chân dung Madam Phương”của họa sĩ Mai Trung Thứ được bán giá 3,1 triệu USD trong cuộc đấu giá mang tên Beyond Legends: Modern Art Evening Sale của Sotheby’s Hong Kong diễn ra lúc 17h30 ngày 18/4. Như vậy, bức tranh này phá kỷ lục cách đây hai năm của danh họa Lê Phổ. Cho đến nay, đây là tác phẩm có giá công khai cao nhất của nền mỹ thuật Việt Nam.

Theo ước đoán của nhà nghiên cứu Phạm Long, bức tranh có thể do một nhà sưu tập Việt Nam mua.

Họa sĩ Mai Trung Thứ (1906 – 1980) còn ký tên Mai Thứ, là một trong những họa sĩ tốt nghiệp khóa đầu tiên (1925 – 1930) của Trường cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương. Hầu hết cuộc đời ông sống ở Pháp. Ông được xếp vào nhóm “Việt Nam tứ kiệt” ở châu Âu cùng 3 danh họa Lê Phổ, Lê Thị Lựu, Vũ Cao Đàm.

Họa sĩ Mai Trung Thứ là người có nhiều đóng góp quan trọng trong việc hình thành nên những bản hòa sắc phong phú cho tranh lụa Việt Nam. Đề tài của ông thường xoay quanh phụ nữ, trẻ em và cuộc sống thường ngày.

Chân dung Madam Phương trưng bày lần đầu tại Trường cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương vào năm 1930. Sau đó, tác phẩm được tuyển chọn để tham dự Triển lãm quốc tế thuộc địa năm 1931 ở Paris.

Đây là một cuộc triển lãm kéo dài 6 tháng, thu hút hơn 33 triệu lượt tham quan từ Pháp và quốc tế. Chương trình đã mở cánh cửa quan trọng cho họa sĩ Việt Nam sang châu Âu.

Từ đó đến nay, tác phẩm Chân dung Madam Phương thuộc sở hữu của bà Đỗ Thị Lan (hay còn được biết đến với cái tên Madam Dothi Dumonteil). Bà cùng với chồng mình Pierre Dumonteil – một nhà sưu tập nghệ thuật có tiếng – đã sở hữu nhiều tác phẩm của các danh họa Việt Nam.

Bức tranh vẽ Madam Phương nằm trong bộ sưu tập Les Souvenirs d’Indochine: The Madame Dothi Dumonteil Collection (tạm dịch: Ký ức Đông Dương: bộ sưu tập của Madam Dothi Dumonteil). Tác phẩm này từng xuất hiện trong nhiều phân cảnh của bộ phim Mùi đu đủ xanh (1993) của đạo diễn Trần Anh Hùng. Hiện tác phẩm vẫn đang ở trong tình trạng tốt.

Sau 90 năm đằng đẵng, cuối cùng người Việt Nam lại có cơ hội nhìn thấy tác phẩm Portrait de Mademoiselle Phuong (Chân dung Madam Phương) của danh họa Mai Trung Thứ, dù chỉ là qua phiên đấu giá quốc tế.

Sotheby’s miêu tả bức tranh “là một tác phẩm hoành tráng nhưng rất dịu dàng và gần gũi. Bức tranh lôi cuốn này còn thể hiện sự ngưỡng mộ sâu sắc của Mai Thứ đối với người mẫu, một quý cô được đồn đại là người yêu của nghệ sĩ”.

“Người mẫu – Madam Phương – là một phụ nữ trẻ thuộc tầng lớp quý tộc Hà Nội, nổi tiếng với vẻ đẹp tự nhiên và duyên dáng. Người ta cho rằng họ đã yêu nhau. Tuy nhiên, do sự ngăn trở của giai cấp xã hội và các chuẩn mực đạo đức, mối quan hệ lãng mạn của họ đã bị cấm” – Sotheby thông tin thêm về nhân vật Madam Phương.

Trong phiên đấu giá lần này, ngoài Chân dung Madam Phương (Lô 126), 8 bức tranh của họa sĩ Vũ Cao Đàm, Lê Phổ, Lê Thị Lựu cũng được các nhà sưu tập đặc biệt chú ý.

Hạnh Nhân