Cảnh giác với trào lưu đầu cơ thổi giá hậu “lan đột biến”
Có một thời gian nhiều nơi trong cả nước phát sốt với trào lưu “lan đột biến” đầy rủi ro, khiến cho nhiều người nhà tan cửa nát. Bất chấp việc các cơ quan chức năng ra sức cảnh báo, giám sát, loại hình đầu cơ thổi giá tự phát này có dấu hiệu quay trở lại với những hình thức hoàn toàn mới.
Mới đây, mạng xã hội chia sẻ một buổi giao dịch bán chó với cái giá “trên trời” là…700 triệu cho một cặp mèo, được tô vẽ bằng chi tiết là giống quý hiếm. Với những giao dịch dân sự, tự phát, nhỏ lẻ như thế này thì cơ quan chức năng chỉ quản lý vấn đề thuế thu nhập, còn dư luận nói chung không có nhiều lý do để chú ý, và họ hoàn toàn có thể làm âm thầm. Thế nhưng có vẻ như những nhân vật chính của buổi mua bán này đang cố gắng làm rùm beng câu chuyện, từ mức giá, chủng loại, cho đến độ chịu chơi. Chi tiết này khiến cho không ít người nhận ra sự quen thuộc: lăng-xê, thổi giá cho một loại hàng hóa thông thường, và kỳ vọng vào một cơn sốt đầu cơ mới.
Năm 2020, nhiều nơi trong cả nước “lên cơn sốt” với lan đột biến và mặt hàng này trở thành đối tượng săn lùng của dân chơi lan dù giá cao chót vót, lên tới vài chục tỷ đồng. Những người đầu cơ và bán lan khi đó ra sức mô tả sự quý hiếm của các giống lan, và những cuộc giao dịch lan đột biến được tung hô, chia sẻ rầm rộ trên mạng, bên cạnh những ý kiến phản bác về chiêu trò làm giá, có mục đích phía sau. Cụ thể, tháng 7/2020, giới chơi lan rầm rộ chia sẻ một chậu lan Juliet được giao dịch với giá… 83 tỷ đồng. Tiếp đó vài ngày, giới sinh vật cảnh cả nước lại được phen trầm trồ khi có thương vụ giao dịch lan đột biến lên tới… 1.400 tỷ đồng. Đây là con số khiến nhiều người bán tín bán nghi, và trước làn sóng phẫn nộ của dư luận, cả người bán và người mua đã phải lên tiếng đính chính và cho rằng đây là lỗi của nhà in.
Thời điểm đó, nhiều chuyên gia, tiến sỹ về sinh vật cảnh tỏ ý nghi ngờ phương pháp trồng và nhân giống lan, khẳng định trào lưu chơi lan khi đó là muốn làm giàu nhanh, họ mong muốn đầu tư vào để bán đi bán lại rồi thu lợi nhuận chứ không phải là thú chơi đơn thuần. Quả thực, thời điểm năm 2020 khi đại dịch Covid-19 bùng phát, nhiều ngành nghề đình trệ nên bên cạnh chứng khoán, bất động sản, lan đột biến được không ít người coi là kênh đầu tư trong mùa dịch khi lãi suất ngân hàng có chiều hướng giảm. Tuy nhiên hình thức đầu cơ này gây ra rất nhiều rủi ro, nhiều người đã thế chấp đất đai, nhà, tài sản để vay tiền tổ chức tín dụng tham gia góp vốn cho một số người kinh doanh hoa lan, kết quả là mất trắng.
Trước tình hình này, cơ quan Nhà nước đã rất nhiều lần đưa ra cảnh báo. Ngân hàng Nhà nước thì đề nghị các ngân hàng, tổ chức tín dụng chấn chỉnh hoạt động cho vay các giao dịch có nguy cơ rủi ro cao, nhất là có liên quan đến yếu tố lan đột biến. Công an một số tỉnh thành khuyến cáo người dân cần tỉnh táo, tìm hiểu kỹ thông tin còn Tổng cục Thuế cũng đưa ra hàng loạt quy định để thu thuế, quản lý hoạt động này. Tuy vậy, theo quy định thì ngoài những hàng hóa Nhà nước ấn định, định giá thì những hàng hóa khác trên thị trường được các bên giao dịch tự do thỏa thuận, cơ quan chức năng chỉ có thể vào cuộc xác minh khi có những dấu hiệu vi phạm pháp luật trong hoạt động giao dịch hoặc cảnh báo. Lợi dụng việc này, các hoạt động đầu cơ, thổi giá dạng lan đột biến dường như có dấu hiệu tiếp diễn, đơn cử như hoạt động bán chó được quảng cáo rùm beng gần đây.
Một điều dễ thấy là các hoạt động giao dịch như vậy không tạo ra bất kỳ giá trị gì, và tiền chỉ chuyển từ túi người này qua túi người khác. Có người “ăn được vài tỷ” thì tất yếu sẽ có một, hoặc vài người khóc vì mất vài tỷ. Thế nhưng có thể do lòng tham, không ít người vẫn say sưa lao vào với hi vọng mình là người may mắn, để rồi tạo điều kiện cho những kẻ xấu trục lợi. Hiện nay lan đột biến đã trở về với giá trị thực, đồng nghĩa với việc rất nhiều người lâm vào cảnh “đột quỵ” khi thấy số tiền “đột biến” về 0. Nhưng những kẻ đầu cơ thì nhanh chóng tìm kiếm các vật phẩm khác, có thể là chó, mèo, cây, hoặc đặc sản, mọi người cần hết sức đề cao cảnh giác, tìm hiểu khuyến cáo của các cơ quan chức năng để tránh những sự việc đáng tiếc xảy ra.
An Diễm
