Cảnh báo về tác động của việc đồng USD tăng giá lên toàn cầu
Mới đây, IMF vừa đưa ra cảnh báo mới cho các nền kinh tế thế giới khi giá trị của đồng USD tăng giá. Trong đó cho thấy việc đồng USD tăng giá gây hại cho các nền kinh tế đang phát triển hơn thông qua các kênh tài chính và thương mại nhiều hơn so với các nền kinh tế tiên tiến.
IMF cho rằng đồng USD tăng giá 10% sẽ làm giảm GDP của các nền kinh tế thị trường mới nổi 1,9% sau 1 năm và tác động tiêu cực chỉ tiêu tan sau 2 năm rưỡi.
Các tác động tiêu cực đối với các nền kinh tế tiên tiến ít hơn đáng kể và chỉ tồn tại trong thời gian ngắn, với mức giảm GDP 0,6% sau một quý.
IMF cho biết, nhiều nền kinh tế thị trường mới nổi cũng bị khủng hoảng tín dụng, dòng vốn chảy vào giảm và thị trường chứng khoán biến động mạnh hơn.
Báo cáo cho thấy đồng USD tăng giá trong năm nay đã có tác động rõ rệt đến tăng trưởng kinh tế toàn cầu, được phản ánh trong số dư tài khoản vãng lai toàn cầu – thước đo chính để tính tổng số dư tài khoản vãng lai tuyệt đối giữa các quốc gia.
Tỷ giá hối đoái giảm và chính sách tiền tệ thích ứng tạo điều kiện thuận lợi cho việc điều chỉnh khu vực bên ngoài đối với các nền kinh tế tiên tiến. Ở các nền kinh tế thị trường mới nổi, nỗi sợ hãi về việc để tỷ giá hối đoái biến động và thiếu điều chỉnh chính sách tiền tệ sẽ phóng đại sự gia tăng tài khoản vãng lai.
Ở đó, kênh nén thu nhập – nơi thu nhập thấp hơn dẫn đến việc mua các mặt hàng nhập khẩu giảm – đóng một vai trò tương đối lớn hơn. Sự điều chỉnh của khu vực bên ngoài ở các nền kinh tế thị trường mới nổi bị cản trở nhiều hơn do họ tiếp xúc nhiều hơn với đồng đô la Mỹ thông qua hóa đơn thương mại và mệnh giá trách nhiệm pháp lý.
Dong Shaopeng – nhà nghiên cứu cấp cao tại Viện Nghiên cứu Tài chính Sùng Dương thuộc Đại học Nhân dân Trung Quốc – nói với Hoàn cầu Thời báo: “Đồng USD tăng giá đã tác động đến tất cả các nền kinh tế trên thế giới, đặc biệt là các quốc gia có cơ cấu kinh tế đơn nhất”.
Ông Dong lưu ý, lý do chính khiến đồng USD tăng giá là để thu hút vốn nước ngoài vào Mỹ nhằm hỗ trợ nền kinh tế của nước này.
“Mấy năm trước, Mỹ cắt giảm mạnh lãi suất thì nay lại tăng lãi suất nhiều lần. Chính sách tiền tệ thất thường của Mỹ đã tác động tiêu cực đến thị trường tài chính toàn cầu” – ông Dong nói.
Tổng thống Argentina Alberto Fernandez đã cảnh báo về việc sụt giá mạnh của đồng tiền nước này trong một cuộc phỏng vấn hôm 18.7 với Bloomberg TV tại Brussels, nơi ông tham dự hội nghị thượng đỉnh của các nhà lãnh đạo từ châu Mỹ Latinh và châu Âu.
Đồng peso của Argentina đã bị ảnh hưởng trong bối cảnh khủng hoảng kinh tế của quốc gia Nam Mỹ. Tỉ giá hối đoái chính thức vào ngày 20.7 là 268 peso đổi 1 USD, và nhiều nhà kinh tế địa phương dự đoán tỉ giá này sẽ suy yếu xuống 400 peso/1 USD vào cuối năm nay.
Trong năm 2023, đồng peso đã mất 34% giá trị so với đồng USD, trở thành đồng tiền hoạt động kém nhất ở các thị trường mới nổi.
Theo ông Dong, quá trình phi USD hóa đang tăng tốc và mặc dù quá trình này có thể chậm, một số quốc gia đã bắt đầu cố gắng phòng ngừa rủi ro do đồng USD gây ra bằng các giao dịch hoán đổi tiền tệ.
Wang Wenbin, người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Trung Quốc, cho biết vào ngày 8/6 rằng Hoa Kỳ là nền kinh tế lớn nhất thế giới và là nhà phát hành một loại tiền tệ quốc tế lớn. Do đó, tác động lan tỏa nặng nề của các điều kiện tài chính và lựa chọn chính sách đối với nền kinh tế thế giới và tầm quan trọng đối với Hoa Kỳ trong việc áp dụng các chính sách tài chính và tiền tệ có trách nhiệm.
Tuy nhiên, Mỹ từ lâu đã sử dụng quyền bá chủ của đồng đô la, vay mượn một cách liều lĩnh, xoay chuyển các cuộc khủng hoảng và theo đuổi chính sách nới lỏng định lượng không giới hạn. Điều này đã lan truyền lạm phát của Mỹ sang các khu vực khác trên thế giới, khiến vấn đề nợ nần và khủng hoảng kinh tế ở các nền kinh tế thị trường mới nổi và các nước đang phát triển trở nên tồi tệ hơn và kìm hãm nghiêm trọng sự phục hồi toàn cầu.
Tuệ Ngô
