Cảnh báo dùng thiết bị công nghệ để gian lận thi tốt nghiệp

Thượng tá Đỗ Thái Huy, Phó trưởng Phòng An ninh thông tin mạng, Cục A05, Bộ Công an, chia sẻ cách nhận diện, phương pháp phát hiện gian lận thi cử bằng thiết bị công nghệ cao.

Thượng tá Đỗ Thái Huy nói rằng thiết bị có khả năng hoạt động độc lập, tự động, điều khiển từ xa, hoặc hoạt động theo sự điều khiển trực tiếp từ người sử dụng. Chúng có thể hoạt động trong thời gian dài, từ 2 tiếng tới hàng tuần. Thiết bị có khả năng ghi âm, ghi hình, truyền tin với chất lượng cao.

Từ thắt lưng gắn thiết bị đến tai nghe siêu nhỏÔng Huy thông tin một số thiết bị ghi hình, ghi âm ngụy trang như camera ngụy trang hỗ trợ kết nối với Wi-Fi, thiết bị phát sóng Wi-Fi sử dụng sim, thẻ điện thoại, phần mềm cài đặt trên điện thoại. Có thể xem, nghe trực tiếp hình ảnh, âm thanh trên thiết bị từ xa.

Một số phần mềm hỗ trợ thiết bị ghi hình, ghi âm ngụy trang như kính ngụy trang thiết kế với những đường viền nhỏ chạy xung quanh, khi đeo có thể quay phim, chụp ảnh theo hướng nhìn camera, được bố trí gắn ở cạnh kính như một điểm ốc vít, nên khó phát hiện.

Thiết bị ghi hình ngụy trang ở dạng bút có thể quay, thu âm chụp ảnh tương tự kính mắt ngụy trang. Thiết bị này hỗ trợ lưu hình ảnh, âm thanh ở trên thẻ nhớ hoặc trên server của ứng dụng, tùy thuộc phần mềm ứng dụng tương thích với từng thiết bị.

Đối với thiết bị ghi hình ngụy trang dạng thắt lưng, tính năng tương tự kính mắt ngụy trang, bút ngụy trang… Ngoài ra, còn có thiết bị ghi hình ngụy trang dạng khuy áo, dây đeo cổ, đồng hồ đeo tay… Đây là những vật dụng thông thường, rất khó phát hiện.

Đặc điểm chung của thiết bị công nghệ cao dùng để gian lận thi cử là có hình dạng bên ngoài giống đồ vật thông dụng, hoặc được thiết kế nhỏ gọn để gắn vào đồ vật thông dụng.

“Thiết bị tai nghe siêu nhỏ ở một thiết bị lắp sim siêu nhỏ dùng để hỗ trợ cuộc gọi. Thiết bị hỗ trợ này được ngụy trang dưới nhiều dạng vật dụng nên dễ dàng đưa vào phòng thi. Thiết bị lắp đặt thẻ sim, hỗ trợ cuộc gọi có thể tự động bắt máy khi có cuộc gọi tới.

Thiết bị tai nghe siêu nhỏ có kích thước 6mm x 10mm, thậm chí có những loại được thiết kế tinh vi, siêu nhỏ dưới dạng hạt chỉ khoảng 2mm, được cấy trực tiếp vào trong tai. Thời lượng hoạt động của các thiết bị tai nghe siêu nhỏ có thể lên tới 20 tiếng”, ông Huy cho hay.

Ngoài ra, còn có những loại thiết bị được thiết kế gắn vào trong thẻ ATM để tiếp sóng cuộc gọi và có thể được ngụy trang dưới nhiều dạng khác nhau. Quy tắc hoạt động chung của nhóm thiết bị này là thiết kế để lắp đặt được sim thẻ. Thiết bị sẽ tự động tiếp nhận cuộc gọi đến từ bên ngoài và truyền tín hiệu lên tai nghe siêu nhỏ được đặt trong tai của người dùng…

Phòng chốngTheo ông Huy, thiết bị ghi hình, ghi âm ngụy trang được triển khai và hoạt động tại địa điểm cần thu thập thông tin. Thiết bị đầy đủ gồm 3 khối: thiết bị thu phát (camera, thiết bị ghi âm); thiết bị trung gian có gắn sim, thẻ có thể đặt trong khoảng cách dưới 30m để tiếp nhận thông tin; trung tâm xử lý, có thể ở nhà riêng, hoặc ở đâu đó nhận thông tin, để xử lý thông tin và truyền ngược trở lại tới tai nghe của thí sinh.

Có hai trường hợp gian lận thi cử. Một là hoạt động trực tuyến khi thí sinh trong phòng thi chụp ảnh đề thi bằng thiết bị trung gian, gửi tới trung tâm xử lý thông tin ở bên ngoài rồi trung tâm truyền đáp án ngược trở lại. Hai là chỉ nhận thông tin và chuyển tới nơi khác, ví dụ tại địa điểm ra đề thi, thiết bị thu sẽ chụp ảnh, ghi âm; sau đó được mang ra khỏi địa điểm cần xử lý thông tin, được xử lý sau, không sử dụng đường truyền. Trường hợp thí sinh chỉ sử dụng tai nghe là khó phát hiện nhất vì thí sinh chỉ nhận thông tin một chiều do đề thi có khả năng bị lộ từ trước.

Ông Huy khẳng định có thể phát hiện các thiết bị dùng để gian lận thi cử bằng mắt thường hoặc dùng thiết bị hỗ trợ rà quét, thiết bị chặn phá sóng tại khu vực thi. Phát hiện bằng mắt thường là phương pháp chủ yếu và trên diện rộng tại các điểm thi, dựa vào những biểu hiện nghi vấn. Trường hợp dùng thiết bị hỗ trợ rà quét và chặn phá sóng thì rất khó khả thi trên diện rộng.

Thí sinh gian lận sẽ tìm mọi cách để che giấu hành vi của mình và luôn thụ động, có biểu hiện không tập trung làm bài thi, chờ thông tin qua thiết bị giấu được ở trong người hoặc mang theo. Giám thị có thể nắm bắt được tâm lý thí sinh, từ đó có thể gây sức ép, hoặc quan sát, tập trung nhìn vào các thí sinh này. Qua đó, cũng có thể vô hiệu hóa hoạt động sử dụng thiết bị công nghệ cao của thí sinh.

Trâm Anh