Campuchia sẽ theo đuổi chiến lược đối ngoại nào dưới thời Thủ tướng Hun Manet?
Là một nhà lãnh đạo trẻ của Campuchia và đã nhận được đào tạo tại phương Tây, Thủ tướng Hun Manet được kỳ vọng sẽ mang đến “luồng gió mới” trong việc tiếp tục chính sách đối ngoại từ chính phủ tiền nhiệm.
“Làn gió mới” trong chính sách?
Vào ngày 22/8, ông Hun Manet, 45 tuổi, đã tọa sư mạng Thủ tướng Campuchia sau khi Quốc hội nước này đã phê chuẩn.
Ngay từ ngày ông Hun Manet được bổ nhiệm là Thủ tướng vào ngày 7/8, ông đã trình bày 5 ưu tiên chiến lược trong việc quản lý quốc gia. Ông nhấn mạnh rằng Campuchia sẽ tiếp tục thực hiện chính sách đối ngoại độc lập dựa trên nguyên tắc luật pháp.
Chiến lược này tập trung vào việc xây dựng mối quan hệ thân thiện và hợp tác với tất cả các quốc gia trên thế giới và tham gia các tổ chức quốc tế. Campuchia sẽ tích cực góp phần vào hòa bình, ổn định, an ninh và thịnh vượng trong khu vực và toàn cầu.
Các chuyên gia đã phân tích, đánh giá và dự đoán về hướng đi trong chính sách đối ngoại của Thủ tướng Hun Manet, đặc biệt trong việc đối diện với các quốc gia lớn như Mỹ và Trung Quốc, cũng như tương tác với các tổ chức quốc tế và khu vực mà Campuchia tham gia.
Sau khi ông Hun Manet được chỉ định làm Thủ tướng, một số chuyên gia đã nhận xét rằng việc ông từng học tập tại Mỹ và Anh có thể góp phần tác động đến chính sách đối ngoại của Campuchia đối với phương Tây.
Tuy nhiên, ông Kin Phea, Viện trưởng Viện Quan hệ Quốc tế tại Học viện Hoàng gia Campuchia, cho biết nguyên tắc hướng dẫn chính sách đối ngoại của các quốc gia Đông Nam Á không dựa vào nền tảng giáo dục của nhà lãnh đạo, mà dựa vào Điều 53 của Hiến pháp.
Điều khoản này thể hiện cam kết của Campuchia trong việc duy trì chính sách trung lập, không liên kết và thúc đẩy sự hòa bình cùng tồn tại hòa bình với các quốc gia. Đảng Nhân dân Campuchia đã đề ra 7 nguyên tắc cốt lõi cho chính sách đối ngoại của quốc gia trong 5 năm tới, trong đó có các điều khoản như không can thiệp vào công việc nội bộ của các quốc gia khác và cấm quân đội nước ngoài hiện diện tại Campuchia.
Ông Kin Phea nhấn mạnh rằng, với quá khứ xung đột và chiến tranh, Campuchia đặc biệt quan trọng việc duy trì hòa bình và ổn định, cả trong nước và khu vực, và cam kết thúc đẩy phát triển và thịnh vượng, đồng thời ngăn chặn bất kỳ sự can thiệp nào vào quan hệ của quốc gia này với các quốc gia khác.
Theo chuyên gia Chheang Vannarith, Chủ tịch tổ chức Viện Tầm nhìn châu Á tại Phnom Penh, vì các vấn đề liên quan đến kinh tế, Campuchia có xu hướng tiếp tục duy trì quan hệ gắn kết với Trung Quốc. Trung Quốc là đối tác thương mại quan trọng nhất của Campuchia, chiếm khoảng 35% lượng hàng hóa nhập khẩu và chiếm 90,5% tổng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài của Campuchia năm ngoái.
Theo ông Kin Phea, ưu tiên hàng đầu trong chương trình nghị sự của ông Hun Manet sẽ là tham gia vào Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) và ASEAN của Campuchia, cũng như ký kết các hiệp định thương mại tự do với Trung Quốc và Hàn Quốc để duy trì sự ổn định chính trị và tăng trưởng kinh tế 7% đáng kể trong những năm gần đây.
Theo báo cáo của Asia Times, ông Hun Manet dự kiến sẽ đưa vào nội các của mình một số cá nhân được đào tạo tại phương Tây. Điều này có thể mang đến “luồng gió mới” cho hướng đi của Campuchia sau nhiều năm căng thẳng với phương Tây.
John Bradford, một chuyên gia cấp cao tại Trường Nghiên cứu Quốc tế S Rajaratnam ở Singapore, cho rằng nền tảng giáo dục của ông Hun Manet “đã khiến một số nhân vật phương Tây kỳ vọng rằng ông có thể thay đổi về chính sách”.
Trong bối cảnh căng thẳng trong quan hệ với Mỹ, đặc biệt là sau khi Trung Quốc hỗ trợ Campuchia nâng cấp căn cứ hải quân ở vùng Vịnh Thái Lan, ông Bradford cho rằng dưới lãnh đạo của ông Hun Manet, Campuchia có thể đẩy mạnh hợp tác với Mỹ. Tuy nhiên, để thực hiện điều này, cần phải xây dựng một cơ sở vững chắc về lợi ích chung và tôn trọng lẫn nhau.
Theo Asia Times, mặc dù các quốc gia phương Tây đã áp dụng biện pháp trừng phạt đối với Campuchia, những quốc gia này vẫn là những đối tác chính trong việc nhập khẩu hàng hóa từ Phnom Penh. Ví dụ, thương mại giữa Mỹ và Campuchia đã tăng từ 3,4 tỷ USD năm 2017 lên 12,6 tỷ USD vào năm ngoái, theo dữ liệu từ Washington.
Do đó, theo các chuyên gia, Campuchia dưới sự lãnh đạo của ông Hun Manet có thể tăng cường mối quan hệ với phương Tây. Báo Asia Times giải thích rằng, điều này sẽ mang lại lợi ích kinh tế cho Campuchia theo chiến lược này.
Đặt lợi ích quốc gia lên hàng đầu
Đảng Nhân dân Campuchia (CPP) đang áp dụng một hướng tiếp cận mềm dẻo đối với chính sách đối ngoại, nhằm thích ứng với sự biến đổi liên tục của tình hình chính trị toàn cầu và cạnh tranh giữa các cường quốc trên thế giới.
Phnom Penh Post trích dẫn chuyên gia Chhay Sopha cho biết khi lãnh đạo quốc gia, ông Manet sẽ tuân thủ con đường chính sách của CPP.
Chuyên gia Kin Phea nhấn mạnh: “Chính sách đối ngoại của Campuchia sẽ tập trung vào lợi ích quốc gia chiến lược, dù ông Hun Manet có được đào tạo ở bất kỳ đâu. Điều này bao gồm đảm bảo hòa bình và an ninh, thúc đẩy phát triển, xây dựng uy tín quốc gia trên sân quốc tế và nâng cao vai trò khu vực cũng như quốc tế của Campuchia”.
Trước cuộc bầu cử ngày 23/7, ông Hun Manet đã nhấn mạnh trong các bài đăng trên mạng xã hội rằng việc lãnh đạo một quốc gia đòi hỏi ưu tiên lợi ích quốc gia và đặt người dân vào trung tâm mọi quyết định, ngay cả khi hướng tiếp cận này gây không bằng lòng cho những người khác. Vì vậy, các chuyên gia dự đoán rằng ông Hun Manet sẽ tiếp tục thúc đẩy chính sách trung lập trong khi điều hành Campuchia, đặt lợi ích quốc gia lên hàng đầu.
Tuệ Ngô
