Cám ơn bà Nguyễn Thị Kim Tiến!
Khi một Tiến sĩ Dịch tễ học, nguyên Viện trưởng Viện Pasteur TP HCM lên ghế bộ trưởng Y tế, dân tình nhiều người hoài nghi, coi thường. Khi bà về hưu sau 2 nhiệm kỳ, nhiều người vỗ tay khoái chí. Trong 2 nhiệm kỳ làm Bộ trưởng Y tế, bà Nguyễn Thị Kim Tiến cũng không tránh khỏi những “thị phi” – ghế Bộ trưởng Tư lệnh ngành y xưa nay không dễ ngồi, và chính bà cũng thừa nhận khi rời ghế rằng “Bản thân tôi bị thị phi!”.
Khi bà kêu gọi phát quang bụi rậm, lật úp lu nước bỏ không để phòng sốt xuất huyết; khuyên mọi người thường xuyên rửa tay diệt virus, vi khuẩn xâm nhập; tập thể dục để tăng sức đề kháng…, nhiều người cười nhạo bà, chuyện gì cũng réo tên bà ra. Facebook tràn ngập những ảnh chế độc ác về bà. Trong khi bà không phải là thánh trong muôn vàn khó khăn, thử thách của ngành Y tế nước nhà. Mà lạ cái là bà không hề thanh minh, phản pháo gì.
Khi đảm nhiệm vị trí Bộ trưởng Bộ Y tế, bà Kim Tiến là “Bộ trưởng hành động”. 13 năm gắn bó với ngành y, bà đã tạo nên 1 bước ngoặt, tạo nên những thay đổi nhất định, kéo ngành y ra khỏi sự trì trệ, quan liêu. Bà Tiến có 1 quá trình công tác “nhiều tranh cãi”, nhưng không ai có thể phủ nhận những đóng góp to lớn của bà với y tế Việt Nam hiện đại. Nữ Chính khách Việt Nam không nhiều, nhưng một khi họ đã cất bước thì nơi nào họ bước tới nơi ấy có tiếng vang!
Người ta nói “Lương y như từ mẫu”, và chính bà Kim Tiến đã làm được tốt điều ấy. 13 năm trên cương vị lãnh đạo, bà đã khiến thái độ của cán bộ y tế cải thiện rõ rệt. Chỉ số PAPI 2018 cho thấy, tỷ lệ hài lòng của người bệnh đối với dịch vụ y tế tại các bệnh viện công tăng 76%. Tổ chức Sáng kiến Việt Nam phỏng vấn 3.000 người nhà bệnh nhân sau khi ra viện 2 tuần cho kết quả hài lòng lên tới 80%. Thực tế tại nhiều bệnh viện, khu vực ngoại trú, khám bệnh giảm từ 12-14 bước xuống còn 4-8; giảm trung bình 48,5 phút/lượt khám bệnh. Từ đó đã tiết kiệm được trung bình 27,2 triệu ngày công lao động/năm cho xã hội. Có 1 sự thật là hiện nay bệnh nhân đi khám không còn phải “xếp lốt” lấy số đứng chờ lâu như trước. Ngành y tế đang dần điện tử hóa nhiều thỉ tục nhanh gọn và tiết kiệm thời gian hơn rất nhiều. Đó là tư duy y tế 4.0 của bà Tiến.
Nhớ lại thời điểm Bộ y tế quyết định tăng giá dịch vụ y tế – một trong những quyết định gây tranh cãi nhất trong 8 năm nhiệm kỳ của bà Tiến. Đó là một quyết định đầy dũng cảm và bản lĩnh, nhưng là một quyết định có cơ sở.
Cái mà bà Kim Tiến làm được, là tăng viện phí đi đôi với tăng chất lượng dịch vụ và phổ cập bảo hiểm y tế cho người nghèo. Nhưng vào thời điểm tăng viện phí, người ta chưa nhìn thấy tăng chất lượng, chưa nhìn thấy bảo hiểm có chạy tốt không. Nên người dân có nghi ngờ, đặt câu hỏi, thậm chí phản đối quyết liệt. Đương nhiên họ sợ, nếu nhỡ may viện phí tăng rồi mà chất lượng không tăng, bảo hiểm không chạy thì lúc đó sẽ là thảm hoạ. Nhưng mọi thứ gần như ngược lại suy nghĩ của họ, ngược lại những “thị phi” mà những người “ghét” bộ trưởng Tiến lúc bấy giờ gieo rắc.
Thực tế, giá thấp song hành với chất lượng thấp diễn ra không chỉ trong y tế, mà còn cả giáo dục, năng lượng, nước sạch, giao thông công cộng, hạ tầng giao thông… Và để cải thiện những lĩnh vực này, như y tế đã làm được bước đầu, thì quyết định tăng giá luôn phải được đưa ra cùng với một kế hoạch tỷ mỉ, kín kẽ và minh bạch về việc tăng chất lượng và trợ cấp người nghèo. Thêm một điều kiện cần nữa là có các chính khách dũng cảm, bản lĩnh, dám làm!
Đến hôm nay, khi bà Kim Tiến rời nhiệm sở, khi dịch Covid-19 đang hoành hành, khi thị phi đã không còn, người ta lại nhớ đến những thành tựu của ngành y do 1 nữ Bộ trưởng gầy dựng! Ngày hôm nay, khi Việt Nam đang kiểm soát tốt Covid-19, có lẽ người nên được cảm ơn chính là bà Nguyễn Thị Kim Tiến, 13 năm công tác quản lý, 8 năm tư lệnh ngành y, rút kinh nghiệm sâu sắc từ dịch Sars năm 2003, bà Tiến đã xây dựng nên 1 hệt thống y tế bài bản, hiện đại cả về cơ sở vật chất và trang thiết bị, y tế Việt Nam dần theo kịp các nước phát triển về nhiều mặt. Cùng các cộng sự của mình, bà Kim Tiến xây dựng nên 1 hệ thống y tế dự phòng tốt về mọi mặt, kéo dài đến tận cơ sở, làm tiền đề vững chắc cho công cuộc chống dịch thành công hôm nay.
Bà Kim Tiến đã xây dựng được 1 hệ thống y tế mà ở đó người bệnh là trung tâm của sự chăm sóc, ở đó y bác sỹ được đào tạo bài bản, có trình độ rất cao, có thực tiến rất phong phú, ở đó có cơ sở vật chất ngày càng khang trang, hiện đại. Ở đó, người nghèo, người cận nghèo, gia đình chính sách có điều kiện được tiếp cận miễn phí với bảo hiểm y tế. Bảo hiểm y tế len lỏi vào đời sống xã hội, san sẻ đáng kể gánh nặng cho gia đình người bệnh, chi trả 100% cho người bị nhiễm Covid-19… đó là di sản của 8 năm tư lệnh ngành y mà bà Kim Tiến để lại và hôm nay, nó đang phát huy tác dụng trước dịch bệnh nguy hiểm. Hàn Quốc hơn 600 ca mắc, Nhật Bản gần 200 ca và Việt Nam đã khống chế ở con số 16 – hiện chưa ghi nhận thêm con số mới.
Hoá ra, cùng trong một lần ra tay, một bác sĩ phẫu thuật giỏi sẽ cứu được một người nhưng một bác sĩ dịch tễ giỏi sẽ cứu hàng ngàn người.
Bà không giỏi làm chính trị, thậm chí ngây thơ, nhưng với hệ thống phòng dịch, kiểm soát bệnh tật từ tuyến cơ sở đến Trung ương, bà Tiến đã rất có công lao.
Cùng với sự tri ân các Y – Bác sĩ nhân ngày Thầy thuốc Việt Nam 27/02, xin được gửi đến bà một lời cảm ơn chân thành!
Thế Khoa (TH)
