Các cường quốc châu Á sẽ dẫn dắt các thị trường mới nổi

Mới đây, Goldman Sachs, ngân hàng đầu tư đa quốc gia cyar Mỹ đã đưa ra dự báo tăng trưởng dài hạn đều đặn cho các nền kinh tế BRIC kể từ lần đầu tiên họ đưa ra dự báo tăng trưởng dài hạn hai thập kỷ trước với dự đoán các cường quốc châu Á sẽ dẫn dắt các thị trường mới nổi.

Cụ thể trong năm nay, Goldman Sachs đã mở rộng dự báo đó để bao gồm hiệu suất của 104 quốc gia cho đến năm 2075. Goldman Sachs đã xác định bốn chủ đề chính cho nền kinh tế toàn cầu:

Đầu tiên, tốc độ gia tăng dân số chậm lại kéo theo tốc độ tăng trưởng tiềm năng toàn cầu chậm lại. Thứ hai, dưới sự lãnh đạo của các cường quốc châu Á, các thị trường mới nổi sẽ duy trì tốc độ tăng trưởng (năm 2050, 5 nền kinh tế hàng đầu thế giới sẽ là Trung Quốc, Hoa Kỳ, Ấn Độ, Indonesia và Đức). Thứ ba, thập kỷ trước của Hoa Kỳ không còn như trước (thập kỷ trước, Hoa Kỳ thường hoạt động tốt hơn mong đợi, nhưng trong thập kỷ tới, lịch sử sẽ không lặp lại). Cuối cùng, với sự tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ của các nước thị trường mới nổi, khoảng cách thu nhập toàn cầu sẽ thu hẹp, nhưng khoảng cách thu nhập khu vực sẽ mở rộng.

Được biết, thuật ngữ BRIC (BRIC), bao gồm các chữ cái đầu tiên của Brazil, Nga, Ấn Độ và Trung Quốc, lần đầu tiên được đặt ra bởi Jim O’Neill, cựu kinh tế trưởng của Goldman Sachs, và sau đó trở thành một danh từ riêng. Thuật ngữ này lần đầu tiên xuất hiện trong báo cáo của ông “Xây dựng một nền kinh tế toàn cầu tốt hơn BRICS” xuất bản vào ngày 30/11/2001.

Năm 2003, Goldman Sachs bắt đầu dự báo tăng trưởng kinh tế dài hạn của các nước BRIC và các nền kinh tế liên quan. Vào tháng 12/2011, Goldman Sachs đã mở rộng dự báo của mình lên 70 nền kinh tế. Năm nay, Goldman tiếp tục mở rộng dự báo của mình để bao phủ 104 quốc gia, từ năm 2050 đến năm 2075.

Tiềm năng tăng trưởng toàn cầu chậm lại do dân số tăng chậm

Goldman Sachs cho biết tăng trưởng kinh tế toàn cầu đã chậm lại từ tốc độ tăng trưởng trung bình hàng năm là 3,6% trong thập kỷ trước cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu xuống còn tốc độ tăng trưởng trung bình hàng năm là 3,2% (theo trọng số thị trường) trong thập kỷ trước khi xảy ra đại dịch COVID-19.

Sự chậm lại diễn ra trên diện rộng — ở cả các nền kinh tế tiên tiến và mới nổi. Điều này chủ yếu là do hai yếu tố là tăng trưởng dân số toàn cầu chậm lại và tăng trưởng năng suất yếu, có liên quan đến tốc độ toàn cầu hóa chậm lại. Goldman Sachs cho rằng tăng trưởng kinh tế toàn cầu đã đạt đến đỉnh điểm, từ năm 2024 đến năm 2029, tốc độ tăng trưởng trung bình hàng năm của toàn cầu sẽ là 2,8%, sau đó sẽ đi vào kênh suy giảm chậm.

Goldman Sachs cho rằng nguyên nhân chính khiến tăng trưởng kinh tế toàn cầu giảm tốc là tốc độ gia tăng dân số chậm lại. Trong 50 năm qua, tốc độ tăng dân số toàn cầu đã giảm một nửa, từ khoảng 2%/năm xuống dưới 1% hiện nay. Mặc dù người ta đã dự đoán trước rằng tốc độ tăng trưởng dân số sẽ chậm lại, nhưng tốc độ này đã chậm lại nhanh hơn dự kiến.

Vấn đề này là một điều tốt cho sự phát triển bền vững của môi trường toàn cầu, và kiểm soát dân số là điều kiện cần thiết để cải thiện môi trường. Tuy nhiên, tốc độ tăng trưởng dân số chậm lại và hậu quả là dân số già đi sẽ đặt ra một số thách thức cho nền kinh tế. Trong vài thập kỷ tới, nền kinh tế của ngày càng nhiều quốc gia (bao gồm cả các nước phát triển và đang phát triển) sẽ phải đối mặt với những thách thức nghiêm trọng về già hóa dân số.

Các cường quốc châu Á dẫn dắt các thị trường mới nổi bắt kịp

Goldman Sachs cho biết trong báo cáo rằng mặc dù tăng trưởng GDP thực tế đã chậm lại ở cả các nền kinh tế tiên tiến và mới nổi, nhưng nói một cách tương đối, tăng trưởng ở các thị trường mới nổi sẽ tiếp tục vượt xa tốc độ tăng trưởng ở các nền kinh tế tiên tiến. Tốc độ của sự hội tụ này đã chậm lại một chút so với thập kỷ đầu tiên của thế kỷ trước, nhưng đã nhanh hơn nhiều so với những thập kỷ trước (khi hội tụ thu nhập giữa các quốc gia không phải là tiêu chuẩn).

Hội tụ thu nhập giữa các nền kinh tế mới nổi và tiên tiến có nghĩa là tỷ trọng của các thị trường mới nổi trong GDP toàn cầu sẽ tiếp tục tăng theo thời gian; thu nhập của các nền kinh tế mới nổi sẽ dần hội tụ về mức của các nền kinh tế tiên tiến; phân phối thu nhập toàn cầu sẽ trở nên nhiều hơn. Phần lớn dòng chảy đổ vào các nền kinh tế đang phát triển nhóm “thu nhập trung bình” ở các nền kinh tế mới nổi.

Mặc dù tăng trưởng GDP ở hầu hết các nền kinh tế đều thấp hơn dự báo năm 2011 của Goldman Sachs, bức tranh khác nhau giữa các quốc gia. Trung Quốc, Ấn Độ và Indonesia đều có kết quả cao hơn một chút so với dự báo của Goldman, trong khi Nga, Brazil và Mỹ Latinh nhìn chung có kết quả kém hơn đáng kể. Do đó, Goldman Sachs dự đoán rằng tỷ trọng của châu Á trong GDP toàn cầu sẽ tăng hơn nữa trong 30 năm tới.

Đến năm 2050, Goldman Sachs dự đoán rằng năm nền kinh tế lớn nhất thế giới (tính theo đồng đô la) sẽ là Trung Quốc, Hoa Kỳ, Ấn Độ, Indonesia và Đức (Indonesia đã thay thế Brazil và Nga trở thành một trong những quốc gia có thị trường mới nổi lớn nhất). Nếu thời gian dự báo được mở rộng đến năm 2075, các quốc gia như Nigeria, Pakistan và Ai Cập có thể trở thành một trong những nền kinh tế lớn nhất thế giới với tốc độ tăng dân số nhanh và những thay đổi về thể chế và chính sách hợp lý.

Tuệ Ngô