Ca nhiễm Covid-19 mới: Lỗ hổng trong cách ly tại nhà

Việc phát hiện ca nhiễm Covid-19 trong cộng đồng ở TP.HCM cho thấy không chỉ có tình trạng lơ là trong phòng chống mà còn có dấu hiệu buông lỏng giám sát cách ly tại nhà.

Chiều tối 1.12, Sở Y tế TP.HCM phối hợp Sở TT-TT và các quận liên quan tổ chức họp báo cung cấp thông tin về một số ca nhiễm Covid-19 mắc mới trong thời gian qua.

Sau bệnh nhân (BN) 1347, TP.HCM hôm qua xác định thêm 2 BN Covid-19 mới, đều có địa chỉ ở Q.6 và có tiền sử tiếp xúc BN này. Cụ thể, BN 1348 (nam, 1 tuổi) hiện được cách ly, điều trị tại Bệnh viện (BV) Nhi đồng TP.HCM và BN 1349 (nữ̃, 28 tuổi hiện được cách ly, điều trị tại BV dã chiến Củ Chi (TP.HCM).

Bà Lê Thị Thu Thảo, Chủ tịch UBND Q.6, thông tin thêm quận đã có các quyết định phong tỏa khu vực các ca nhiễm Covid-19 là BN 1347 ở hẻm 106 đường Bình Tiên (P.3), BN 1348 ở lô E đường Phạm Văn Chí (P.7) và BN 1349 ở khu đường Hoàng Lê Kha (P.9). Đến chiều 1.12, ngành y tế Q.6 đã lấy tổng cộng 329 mẫu đối với các trường hợp tiếp xúc với 3 ca nhiễm Covid-19, cách ly tập trung 23 người, theo dõi tại nhà 78 người. Bên cạnh đó, UBND Q.6 cũng tạm ngừng hoạt động đối với Trường tiểu học Võ Văn Tần và Trường tiểu học Nguyễn Huệ do 4 giáo viên ở 2 trường này là F1 của BN 1347, kết quả xét nghiệm lần 1 của các giáo viên âm tính với Covid-19.

Không có công cụ giám sát người cách ly tại nhà

Tại buổi họp báo, nhiều cơ quan báo chí đặt vấn đề công tác giám sát trong khu cách ly tập trung đối với các tiếp viên và cách ly tại nơi cư trú có nhiều lỗ hổng, gây ra hậu quả nghiêm trọng?

Bác sĩ Nguyễn Trí Dũng, Giám đốc Trung tâm kiểm soát bệnh tật TP.HCM (HCDC), cho hay công tác giám sát cách ly tập trung và cách ly tại nhà, cách ly tại khách sạn đều phải theo quy trình của Bộ Y tế. Đối với khu cách ly tập trung của Tổng công ty hàng không Việt Nam (Vietnam Airlines), đơn vị này được phép làm khu cách ly cho riêng tổ bay và tự quản lý, ngành y tế chỉ giám sát về hồ sơ, quy trình, chưa đúng thì điều chỉnh. Trong thời gian ở nhà, nếu người cách ly có triệu chứng thì nhân viên y tế sẽ lấy mẫu ngay, nếu không có triệu chứng thì đủ 14 ngày sẽ lấy mẫu xét nghiệm lại. Trong thời gian này, chủ nhà trọ và chính quyền địa phương phải có trách nhiệm giám sát, người cách ly phải ký cam kết tuân thủ quy định phòng dịch. Dù vậy, ông Dũng cho rằng sẽ khó giám sát do “không có công cụ để coi họ có ra khỏi nhà, ra khỏi phòng hay không”, ngành y tế cũng không thể “chui” vào nhà để kiểm tra.

Trước phản ánh về việc người trong khu cách ly gửi đồ đạc, quần áo ra bên ngoài, ông Dũng cho biết “sẽ yêu cầu địa phương chấn chỉnh”.

Còn theo GS-TS Nguyễn Tấn Bỉnh, Giám đốc Sở Y tế TP.HCM, quy định mỗi một chuyến bay cách ly ở một khu riêng, tiếp viên không được tiếp xúc với nhau, nhưng BN 1342 (nam tiếp viên Vietnam Airlines) đã vi phạm và đây là trách nhiệm của Vietnam Airlines. Các khu cách ly tập trung (bao gồm cả cách ly tại khách sạn) đều được Sở Y tế thẩm định, trình UBND TP.HCM phê duyệt, trong đó có khu cách ly tập trung của Vietnam Airlines. Ông Bỉnh cho biết, Sở Y tế thường xuyên chỉ đạo, kiểm tra giám sát, thành lập đoàn kiểm soát định kỳ. Trong trường hợp các khu cách ly của Vietnam Airlines không kiểm soát thì Hà Nội và TP.HCM sẽ thống nhất phương án cách ly 14 ngày với tiếp viên dù âm tính hay dương tính.

Địa phương đã giám sát ra sao?

Trao đổi với PV về việc cách ly BN 1342, đại diện Trung tâm y tế Q.Tân Bình thông tin mọi thành phần khi âm tính lần 1, lần 2 ở khu cách ly tập trung Vietnam Airlines về cách ly tại nhà, nơi lưu trú đều có quyết định do Ban Chỉ đạo (BCĐ) phòng chống dịch Covid-19 P.2 (Q.Tân Bình) ban hành. Và trên lý thuyết thì BCĐ phòng chống dịch Covid-19 P.2 đã nắm những trường hợp này. Cơ quan y tế đã tiếp cận với người này và cho ký thêm 1 cam kết cách ly y tế tại nhà, trong đó có nội dung phải ở phòng riêng. Tuy nhiên, hiện nhân viên y tế không đến nhà đo nhiệt độ 2 lần/ngày mà theo dõi sức khỏe thông qua việc liên hệ bằng điện thoại, người cách ly tự đo, tự chụp hình gửi qua điện thoại, khi có vấn đề sức khỏe thì báo nhân viên y tế. Với BN 1342 đến ngày 14 thì được nhân viên y tế nhắc đi làm xét nghiệm lần cuối. Vì vậy, ý thức cách ly tại nhà là chính và Vietnam Airlines tin tưởng vào ý thức của nhân sự của mình. Nhiều người tuân thủ tốt nhưng lại “tòi” ra một người như vậy.

“Họ đã cam kết tuân thủ cách ly y tế tại nhà, nếu không chấp hành là vi phạm pháp luật. Chúng tôi thường xuyên gọi điện thoại, thăm hỏi sức khỏe. Rất nhiều ca cách ly y tế tại nhà nên không quận nào đủ nhân sự để canh gác, trừ khi nhà có camera, nếu có phong tỏa thì mới cử người ngồi gác. Do đó, Q.Tân Bình cũng kiến nghị là đối tượng cách ly tập trung không được đưa về cách ly y tế tại nhà”, đại diện Trung tâm y tế Q.Tân Bình nói.

Theo tìm hiểu của PV, BN 1342 tên D.T.H, là nam tiếp viên hàng không của Hãng Vietnam Airlines, sinh sống trong một căn nhà cao 5 tầng trên đường Bạch Đằng, P.2, Q.Tân Bình, là tổ hợp văn phòng và nhà cho thuê. Sau khi tiếp nhận thông tin BN mắc Covid-19, chính quyền địa phương đã phong tỏa căn nhà, khử khuẩn và lấy mẫu xét nghiệm đối với những người sinh sống ở đây. Ghi nhận của PV chiều 1.12 cho thấy, phía trước căn nhà có một bảo vệ dân phố và một người mặc sắc phục công an túc trực. Những người dân sinh sống ở khu vực nhà này bày tỏ sự bất ngờ, bởi trước đó không thấy bóng dáng công an hay bảo vệ dân phố giám sát cũng như không hề nhận được thông tin về các tiếp viên sinh sống trong căn nhà.

Chiều 1.12, PV đã đến UBND P.2, Q.Tân Bình để làm rõ về quy trình giám sát tiếp viên, nhưng một phó chủ tịch UBND phường nói rằng chỉ có chủ tịch phường mới được phát ngôn, cung cấp thông tin cho báo chí. Tuy nhiên, chủ tịch phường đang họp ở Sở Y tế nên không thể trả lời. Sau đó, PV đã nhắn tin đề nghị vị chủ tịch phường cung cấp thông tin kịp thời nhưng lãnh đạo phường tiếp tục từ chối và hứa sẽ cung cấp trong buổi họp báo vào chiều cùng ngày. Thế nhưng, trong buổi họp báo chiều cùng ngày không thấy lãnh đạo P.2 cũng như UBND Q.Tân Bình tham dự.

Báo động khẩn toàn hệ thống điều trị

Cũng trong chiều 1.12, Sở Y tế họp khẩn trực tuyến với tất cả cơ sở y tế trên địa bàn TP.HCM bàn về các giải pháp phòng chống Covid-19 sau khi xuất hiện các ca nhiễm Covid-19 trong cộng đồng. PGS-TS Tăng Chí Thượng, Phó giám đốc Sở Y tế, đề nghị tất cả BV trên địa bàn cập nhật ngay các điểm mà HCDC công bố trên phiếu khai báo y tế. Những ai đến các địa điểm này trong thời gian HCDC thông báo là đưa vào trường hợp nguy cơ, cách ly, làm xét nghiệm. Những người đến các địa điểm này nhưng vào mốc thời gian khác và có triệu chứng bệnh cũng cách ly, xét nghiệm. Ngoài người bệnh và thân nhân thì cần kiểm soát các đối tượng mà BV ký hợp đồng, như nhân viên vệ sinh, bảo vệ, căn tin…

“Khối điều trị không được chủ quan, vì khả năng có người có triệu chứng tới BV rất cao. Cần rà soát lại thiết bị phòng hộ, dung dịch sát khuẩn, găng tay, khẩu trang… Củng cố các tiêu chí BV an toàn, nếu xảy ra chuyện thì đó là trách nhiệm của người đứng đầu. Các BV tiếp tục diễn tập tình huống phòng chống Covid-19. Trước 9 giờ sáng mỗi ngày, các BV có báo cáo nhanh cho Sở Y tế về tình hình tầm soát ca nghi ngờ, cách ly ở các BV”, PGS-TS Thượng chỉ đạo và cho biết thêm BV dã chiến Củ Chi vẫn hoạt động, BV điều trị Covid-19 Cần Giờ vẫn mở cửa, BV Bệnh nhiệt đới sẵn sàng tiếp nhận các ca nặng.

Theo TS-BS Nguyễn Văn Vĩnh Châu, Giám đốc BV Bệnh nhiệt đới TP.HCM, đến hôm nay tình hình vi rút SARS-CoV-2 vẫn chưa có gì thay đổi, dịch bệnh xảy ra là do “thủng” trong cách ly do nhiều tháng qua không có ca bệnh trong cộng đồng. TS-BS Châu đề nghị các BV tập trung sàng lọc ngoài cổng, nếu qua khỏi cổng thì các khoa phòng kiểm tra lại một lần nữa, bố trí 1 buồng cách ly sẵn sàng. 

Duy Tính/TNO