Bức tranh ở Nigeria và lời cảnh báo cho cả thế giới
Theo hãng thông tấn The Guardian, một nghiên cứu mới đây đã phát hiện ra rằng mưa lớn đằng sau lũ lụt tàn khốc gần đây ở Nigeria, Niger và Chad có khả năng cao hơn khoảng 80 lần do khủng hoảng khí hậu.
Phát hiện này là ví dụ điển hình mới nhất về những tác động nghiêm trọng mà tình trạng nóng lên toàn cầu đã gây ra cho các cộng đồng, ngay cả khi nhiệt độ toàn cầu chỉ tăng 1 độ C cho đến nay.
Theo báo cáo, lũ lụt xảy ra trong khoảng thời gian từ tháng 6 đến tháng 11 là một trong những trận lũ lụt nghiêm trọng nhất từng được ghi nhận trong khu vực. Hàng trăm người thiệt mạng, 1,5 triệu người phải sơ tán và hơn 500.000 ha đất canh tác bị hư hại.
Nghiên cứu thuộc một nhóm các nhà khoa học khí hậu quốc tế thuộc nhóm Phân bổ thời tiết thế giới (WWA) đã sử dụng dữ liệu thời tiết và mô hình máy tính để so sánh khả năng mưa lớn trong thế giới nóng bức ngày nay so với một thế giới không có hiện tượng nóng lên toàn cầu. Họ phát hiện ra rằng những trận mưa như vậy sẽ cực kỳ hiếm nếu không có lượng nhiệt do con người tạo ra. Điều đáng nói là hiện tượng này giờ đây dự kiến sẽ xảy ra mỗi thập kỷ một lần.
Nghiên cứu của WWA cho biết lý do khiến lũ lụt trở nên thảm khốc như vậy là do người dân trong khu vực vốn đã rất dễ bị ảnh hưởng bởi thời tiết khắc nghiệt, do nghèo đói, xung đột bạo lực và bất ổn chính trị.
Giáo sư Maarten van Aalst, Giám đốc Trung tâm Khí hậu Trăng lưỡi liềm đỏ của Hội Chữ thập đỏ, người có mặt tại Cop27, cho biết: “Phân tích đã tìm thấy dấu vết rất rõ ràng về biến đổi khí hậu do con người gây ra. “Lũ lụt đã gây ra những đau khổ và thiệt hại to lớn, đặc biệt là trong bối cảnh con người rất dễ bị tổn thương.”
Phát hiện đã gây thêm áp lực lên các quốc gia trên thế giới tại hội nghị thượng đỉnh về khí hậu Cop27 của Liên Hợp Quốc ở Ai Cập để đưa ra hành động có ý nghĩa nhằm bảo vệ và bồi thường cho các quốc gia bị ảnh hưởng.
Ông Maarten nói: “Là các nhà khoa học, chúng tôi không có quyền nói với các nhà đàm phán của Cop27 rằng liệu đó có phải là một quỹ tổn thất và thiệt hại, hay một cơ sở, hay một loạt các giải pháp, như tất cả những gì đang được thảo luận. “Nhưng điều rất rõ ràng từ khoa học rằng đây là một vấn đề hiện thực và đặc biệt là các nước nghèo đang bị ảnh hưởng rất nặng nề, vì vậy rõ ràng là cần có các giải pháp.”
Một vấn đề quan trọng để thành công tại Cop27 là thiết lập nguồn tài trợ cho “tổn thất và thiệt hại” – bồi thường để xây dựng lại sau những thảm họa khí hậu không thể tránh khỏi đang ngày càng tấn công các quốc gia đang phát triển dễ bị tổn thương, vốn ít gây ra khủng hoảng khí hậu. Các quốc gia này đang yêu cầu hành động từ các quốc gia giàu có.
Giáo sư Johan Rockström, giám đốc Viện Nghiên cứu Tác động Khí hậu Potsdam và cũng tại Cop27, cho biết các phân tích như phân tích từ WWA đã cho thấy rõ ràng mối liên hệ giữa tình trạng nóng lên toàn cầu và các thảm họa khí hậu: “Vì vậy, tính hợp pháp của tổn thất và thiệt hại chưa bao giờ cao như ngày hôm nay.”
Nhóm WWA cũng đánh giá đợt hạn hán năm 2021 ở khu vực trung tâm Sahel ở Châu Phi đã gây thiệt hại cho mùa màng và góp phần gây ra cuộc khủng hoảng lương thực vào năm 2022. Tuy nhiên, các nhà khoa học không thể ước tính ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng khí hậu do thiếu dữ liệu của trạm thời tiết. Điều này đã chỉ ra sự cần thiết của việc đầu tư cho các trạm thời tiết hiện nay.
Tiến sĩ Friederike Otto tại Đại học Hoàng gia Luân Đôn cho biết: “Ở khắp mọi nơi trên thế giới, chúng ta đang thấy tầm quan trọng của việc biết thời tiết hiện nay như thế nào, nhờ đó chúng ta có thể hiểu chính xác thời tiết đang thay đổi như thế nào và chúng ta cần tập trung nỗ lực thích ứng vào đâu”.
Tuệ Ngô (Theo Guardian)
