Bức ảnh hiếm hoi về đám cưới Thủ tướng đầu tiên của Việt Nam

Ngày 16/10/1946, đám cưới của ông bà Phạm Văn Đồng – Phạm Thị Cúc được tổ chức tại nhà 86 phố Hàng Bạc – Hà Nội (tư gia của nhà tư sản Phạm Chấn Hưng) theo nếp “đời sống mới”.

Trong bức ảnh, từ Từ trái qua phải là Tổng bí thư Trường Chinh (39 tuổi)
– Anh trai cô dâu: ông Phạm Quang Chúc
– Chủ hôn lễ: chủ tịch Hà Nội, bác sĩ Trần Duy Hưng (34 tuổi)
– Bà Phạm Thị Cúc – cô dâu (20 tuổi)
– Bộ trưởng tài chính Phạm Văn Đồng – chú rể (40 tuổi)
– Bộ trưởng nội vụ Võ Nguyên Giáp (35 tuổi)

Cho đến những năm cuối đời, Thủ tướng Phạm Văn Đồng ôn đi ôn lại để tìm ra câu hỏi, vì sao một người con gái mới lớn lên đã dành tình yêu, tình thương, sự quý trọng, cao đẹp cho ông? Hỏi vậy nhưng ông cũng tự tìm ra kết luận rằng không có câu trả lời. “Người ta yêu là yêu tất cả, yêu say đắm, yêu không có bờ bến”, Ông nói với trợ lý Nguyễn Tiến Năng như vậy.

Thủ tướng Phạm Văn Đồng là người có hoàn cảnh gia đình hết sức đặc biệt. Sau khi xây dựng gia đình (tháng 10-1946) ông đi vào hoạt động ở Liên khu 5, mấy năm sau mới thu xếp được cho vợ là bà Phạm Thị Cúc vào ở cùng. Hồi đó, việc đi lại rất gian khổ, bà Cúc phải đi đường bộ mấy tháng trời mới vào đến nơi. Năm 1949, vợ chồng mới ra miền Bắc, nhưng vì công việc của ông rất bận nên hai người không ở chung. Sau khi sinh con (hiện là Thiếu tướng Phạm Sơn Dương ) năm 1951, bà Cúc bị bệnh và vẫn không khỏi đến tận bây giờ.

Dù không ở chung nhưng ông rất quan tâm, chăm lo dạy bảo cậu Dương, nhờ anh chị em trong cơ quan từ những việc bú mớm cho đến việc học hành sau này… Đối với bà Cúc, ông luôn nghĩ rằng mình có lỗi, luôn trăn trở về trách nhiệm của mình đối với vợ. Ông luôn đau đáu về chuyện không chữa khỏi bệnh cho bà dù đã cố gắng đưa bà đi ra cả nước ngoài (Liên Xô, Trung Quốc) nhưng không có kết quả.

Tuần nào ông cũng đến thăm vợ vào chiều chủ nhật hoặc mời bà đến chỗ ông và bao giờ cũng có quà. Khi đi nghỉ ở đâu ông cũng đưa bà theo, dù mỗi người ở một nhà riêng nhưng hằng ngày ông đều đến thăm bà. Có lần ở Đồ Sơn, ông không đến và cho người mời bà đến chỗ ông, thế là bà giận. Ông đã đến xin lỗi và vẫn giữ nguyên những cử chỉ ôm hôn âu yếm. Tình cảm của ông đối với bà rất thủy chung. Có lần người nhà bà Cúc gợi ý ông nên làm bạn với người phụ nữ khác, còn bà Cúc sẽ được gia đình trông nom. Nhưng ông dứt khoát không chịu và vẫn tiếp tục sống như vậy để chăm sóc vợ.

Ông Phạm Văn Đồng mất trước bà Phạm Thị Cúc. Trước khi mất, Thủ tướng Phạm Văn Đồng gọi con trai duy nhất là Phạm Sơn Dương lại bảo: “Ba không có tài sản gì để lại cho con. Ba chỉ có một sự nghiệp phải tiếp tục. Ba yêu cầu con chăm sóc má của con, chăm lo dạy bảo các con của con mạnh khỏe, ngoan ngoãn, học giỏi, trở thành người có ích cho xã hội, cho đất nước, con xứng đáng là người sĩ quan của quân đội ta”.

T.H