“Bong bóng vỡ”, liệu Trung Quốc có thể sống sót khi mùa đông sắp tới?

Mới đây, tạp chí Eurasia Review đưa ra nhận định về ngành công nghiệp Internet Trung Quốc khi nước này hiện đang phải đối mặt với nhiều “biến động” trên thị trường và những thay đổi lớn trong thị trường Internet.

Khi Cục Dự trữ Liên bang tăng tốc thắt chặt tiền tệ, môi trường đầu tư trên toàn cầu đã có những thay đổi to lớn. Các công ty Internet từng là tâm điểm của thị trường vốn đang phải đối mặt với những điều chỉnh định giá khi chi phí tài chính tăng và thu nhập trong tương lai giảm. Trong trường hợp của các công ty Internet của Trung Quốc, những thay đổi không thể tránh khỏi trong môi trường tiền tệ và những thay đổi lớn trên thị trường Internet trong nước đã có tác động kép.

Biến động công nghiệp Internet toàn cầu

Các nhà nghiên cứu tại ANBOUND chỉ ra rằng các công ty Internet Trung Quốc đã nhận được cổ tức kinh tế ảo khổng lồ trong đại dịch COVID-19, dưới tình hình thay đổi hiện nay, họ đã bước vào một mô hình hội tụ cổ phiếu tổng thể mới. Không hoàn toàn lạc quan rằng những gã khổng lồ internet này có thể tồn tại trong mùa đông kinh tế hiện tại, và nhiều khả năng thị trường công nghệ internet sẽ chứng kiến ​​một số thay đổi lớn.

Ngành công nghệ Internet Trung Quốc đặt trong bối cảnh ngành công nghệ Internet toàn cầu đang trải qua sự thay đổi dòng chảy ngược dòng vốn trong bối cảnh Fed tăng lãi suất và ngành công nghiệp này không còn là con cưng của thị trường vốn nữa. Cổ phiếu của các công ty internet đang được các nhà đầu tư bán ra khi Fed liên tục tăng lãi suất.

Cụ thể, ANBOUND cho biết tính đến ngày 27/10, trong số 5 gã khổng lồ Internet FAANG trên thị trường chứng khoán Mỹ, giá trị thị trường của Google đã bốc hơi 66% và giá trị thị trường một năm của nó giảm 1.274,4 tỷ USD. Giá trị thị trường của Amazon đã bốc hơi 587,7 tỷ USD, giảm 34%. Tỷ suất lợi nhuận ròng quý III gần nhất của công ty chỉ là 2%, mức thấp mới trong những năm gần đây. Trong khi kết quả kinh doanh quý 3 của Netflix rất rực rỡ với đà tăng trưởng người dùng và các chỉ số quan trọng đã vượt quá mong đợi, giá trị thị trường trong một năm qua của Netflix vẫn giảm một nửa (-55%), với khoản lỗ gần 160,7 tỷ USD. Apple đang tình hình chung tốt hơn, mặc dù giá trị thị trường vẫn mất 60,3 tỷ USD, giảm nhẹ 2%.

Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu suy thoái và Fed thắt chặt tăng trưởng, tốc độ tăng trưởng chậm lại và hiệu suất kém đang trở thành tiêu chuẩn chung cho những gã khổng lồ công nghệ này.

Khủng hoảng ập đến

Khi nói đến Trung Quốc, tình hình còn tồi tệ hơn. Theo thống kê của phương tiện truyền thông, vào cuối năm 2021, tổng giá trị thị trường của các công ty internet niêm yết của Trung Quốc là 12,4 nghìn tỷ NDT, giảm 30,8% so với cùng kỳ năm ngoái. Tính đến cuối tháng 6/2022, tổng giá trị thị trường của các doanh nghiệp là 10,9 nghìn tỷ NDT và giá trị thị trường của các công ty internet Trung Quốc dự kiến ​​sẽ tiếp tục giảm vào tháng 10.

Theo dữ liệu, cổ phiếu khái niệm của Trung Quốc ở nước ngoài, chủ yếu là các công ty Internet, đã bước vào thời kỳ điều chỉnh sâu. Từ đầu năm 2021 đến ngày 20/10, tỷ lệ suy giảm trung bình chung vượt quá 50%. Cả hai gã khổng lồ công nghệ Trung Quốc là Tencent và Alibaba đều đã thu hẹp hơn 70% so với thời kỳ đỉnh cao của họ. Điều này có nghĩa là kỷ nguyên của mô hình định hướng vốn trong thời kỳ bùng nổ của ngành công nghiệp internet đã kết thúc. Giờ đây, các công ty internet phải dựa vào hiệu quả hoạt động của chính họ thay vì “bong bóng” vốn để tồn tại.

Với nhu cầu tổng thể bị thu hẹp trong thời kỳ hậu đại dịch, sự phát triển của các công ty Internet của Trung Quốc đã gặp phải những tắc nghẽn về hiệu suất. Năm 2021, lợi nhuận ròng của các công ty internet niêm yết trong nước tăng 7,6% so với cùng kỳ năm ngoái, mức tăng trưởng thấp hơn mức 37,3% của năm 2020 và 23,3% vào năm 2019.

Dữ liệu mới nhất cho thấy trong ba quý đầu năm nay, doanh thu và lợi nhuận kinh doanh Internet tại Trung Quốc tiếp tục giảm. Trong giai đoạn này, các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ Internet và dịch vụ có liên quan trên quy mô được chỉ định có thu nhập kinh doanh là 1.099,8 tỷ NDT, giảm 0,9% so với cùng kỳ năm ngoái. Chi phí hoạt động của các công ty Internet tăng 3,9% so với cùng kỳ năm ngoái. Tổng lợi nhuận đạt được là 96,6 tỷ NDT, giảm 8,3% so với cùng kỳ năm ngoái và mức giảm 0,1 điểm phần trăm so với 8 tháng đầu năm.

Sự sụt giảm hiệu quả hoạt động của các công ty internet có thể là do nhu cầu chung chậm chạp do suy thoái kinh tế. Tốc độ tăng trưởng đã giảm đáng kể so với những năm trước.

Mặt khác, việc mở rộng thị trường mà trước đây theo đuổi số lượng người dùng ở Trung Quốc đang gặp hạn chế, khiến thị trường đối mặt với sự cạnh tranh chứng khoán. Sự xuất hiện của ranh giới thị trường khiến các công ty Internet Trung Quốc ngày càng khó tìm kiếm không gian gia tăng.

“Mùa đông” của gã khổng lồ công nghệ

Các nhà nghiên cứu tại ANBOUND tin rằng lý do chính dẫn đến sự gia tăng nhanh chóng của các công ty internet Trung Quốc trong quá khứ là do không gian thị trường rộng lớn về mặt ứng dụng.

Trong khi đó, các chính sách giám sát của Trung Quốc tiếp tục gia tăng các yêu cầu về giám sát dữ liệu. Sự thâm nhập của các công ty Internet vào các lĩnh vực khác bị hạn chế bởi các biện pháp chống độc quyền, do đó hạn chế sự mở rộng hơn nữa của họ sang lĩnh vực tài chính và đào tạo giáo dục, cũng như các lĩnh vực tiêu dùng khác như chăm sóc y tế và du lịch.

Điều này đã hạn chế phần lớn việc sử dụng dữ liệu của các công ty internet và việc thiếu các mô hình tiêu dùng mới cũng khiến các công ty này gặp rắc rối. Những thay đổi trong môi trường chính sách “ngoại cảnh” như tranh chấp kiểm toán giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc, các ràng buộc chính sách mà các công ty internet Trung Quốc phải đối mặt đã tăng lên đáng kể, nơi ranh giới chính sách cũng được hình thành.

Sự phát triển của Internet chuyển từ phương thức sử dụng vốn sang chế độ dựa trên công nghệ của Trung Quốc cũng đối mặt với những thách thức đối với những gã khổng lồ công nghệ, bởi vì đây không phải là một trò chơi vốn đơn giản có thể đạt được và giải quyết được.

Một số công ty vẫn có lợi thế có thể bám vào lĩnh vực mà họ quen thuộc và giữ nguyên hiện trạng, trong khi những công ty khác không thể thay đổi sẽ gặp khó khăn trong việc tồn tại và thậm chí có thể bị “loại bỏ” bởi đối thủ, điều mà sự sụp đổ của họ sẽ kéo theo những làn sóng chấn động cho toàn bộ ngành.

Xét trong hoàn cảnh như vậy, về mặt chính sách quản lý, không còn là vấn đề “bật đèn xanh” và phân chia thị trường mà cần hướng tới sự khuyến khích và hỗ trợ khác biệt để tránh sự sụp đổ của các công ty Internet lớn trong một “mùa đông lạnh giá” như vậy.

Nếu các công ty Internet này muốn giành chiến thắng trong cuộc cạnh tranh, họ không chỉ cần những đột phá về công nghệ để mang lại các ứng dụng công nghiệp mới mà còn cần xem xét các mô hình kinh doanh mới, nếu không, họ có thể gặp khó khăn trong việc sống sót qua “mùa đông lạnh giá” sắp tới, theo Eurasia Review.

Tuệ Ngô (Theo Eurasia Review)