Bộ Chính trị đồng ý chuyển 3 dự án cao tốc Bắc – Nam sang đầu tư công
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cho biết, Bộ Chính trị đã họp và kết luận không đồng ý chuyển cả 8 dự án cao tốc Bắc – Nam sang đầu tư công mà chỉ đồng ý chuyển một số dự án.
Trình Quốc hội 3 phương án “chuyển đổi”
Trình bày tờ trình của Chính phủ tại phiên họp Ủy ban Thường vụ Quốc hội ngày 1.6, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể cho biết, việc lựa chọn chuyển đổi 8 dự án của cao tốc Bắc – Nam phía đông được thực hiện trên 3 nguyên tắc: sự cần thiết, cấp bách của dự án; khả năng huy động vốn tín dụng và khả năng đấu thầu thành công; đảm bảo tính kết nối giao thông liên tục, đồng bộ.
Từ đó, Chính phủ trình Quốc hội 3 phương án. Phương án 1 là chuyển đổi toàn bộ cả 8 dự án như đã trình tại phiên họp Ủy ban Thường vụ Quốc hội lần trước.
Phương án 2 là chỉ chuyển đổi 5/8 dự án sang đầu tư công, gồm 4 dự án cấp bách (đoạn Mai Sơn – QL45, QL45 – Nghi Sơn, Nghi Sơn – Diễn Châu và Phan Thiết – Dầu Giây) và 1 dự án không có nhà đầu tư qua sơ tuyển (đoạn Vĩnh Hảo – Phan Thiết).
Theo phương án này, tổng mức đầu tư khoảng 100.250 tỉ đồng; trong đó: vốn ngân sách nhà nước khoảng 88.059 tỉ đồng (đã bố trí kế hoạch 2016 – 2020 là 55.000 tỉ đồng, cần bổ sung thêm 33.056 tỉ đồng), vốn huy động ngoài ngân sách khoảng 12.194 tỉ đồng.
Phương án 3, theo ông Thể là chỉ chuyển đổi 3/8 dự án, gồm 2 dự án cấp bách (đoạn Mai Sơn – QL45 và Phan Thiết – Dầu Giây) và 1 dự án không có nhà đầu tư (đoạn Vĩnh Hảo – Phan Thiết).
Với phương án này, tổng mức đầu tư khoảng 100.816 tỉ đồng; trong đó: vốn ngân sách nhà nước khoảng 78.461 tỉ đồng (đã bố trí kế hoạch 2016 – 2020 là 55.000 tỉ đồng, cần bổ sung thêm 23.461 tỉ đồng), vốn huy động ngoài ngân sách khoảng 22.355 tỉ đồng.
Thẩm tra tờ trình của Chính phủ, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, ủy ban này không đồng tình phương án 1 và 2 vì trái các nguyên tắc mà Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã kết luận tại phiên họp trước.
Đố với phương án 3, ông Thanh cho hay, đa số ý kiến không nhất trí với việc lựa chọn dự án là dự án Mai Sơn – QL45 và dự án Phan Thiết – Dầu Giây mà Chính phủ trình ra.
Lý do là 2 dự án này có tiềm năng, khả thi nhất để thực hiện theo hình thức đối tác công tư. Bên cạnh đó, nếu 2 dự án này được lựa chọn chuyển đổi, tổng vốn ngân sách nhà nước cần bổ sung sẽ rất lớn (23.462 tỉ đồng).
Từ đó, các ý kiến này đề nghị xem xét phương án lựa chọn dự án QL45 – Nghi Sơn và dự án Nghi Sơn – Diễn Châu là 2 dự án có ít nhà đầu tư vượt qua vòng sơ tuyển nhất (mỗi dự án 2 nhà đầu tư), tổng vốn hỗ trợ từ ngân sách nhà nước cần bổ sung thấp (12.707 tỉ đồng).
Một phương án lựa chọn khác được Ủy ban Kinh tế “gợi ý” là 2 dự án Nha Trang – Cam Lâm và dự án Cam Lâm – Vĩnh Hảo là 2 dự án có lưu lượng nhu cầu vận tải và tổng vốn ngân sách nhà nước cần bổ sung thấp nhất (9.574 tỉ đồng).
Chỉ chuyển 3/8 dự án sang đầu tư công
Thảo luận sau đó, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cho hay, vấn đề này đã được xin ý kiến Bộ Chính trị. Theo đó, Bộ Chính trị kết luận không chuyển hết cả 8 dự án sang đầu tư công mà chỉ xem xét chuyển một số dự án trong số này.
“Bộ Chính trị giao Ban cán sự Đảng và Đảng Đoàn quốc hội bàn bạc thống nhất lựa chọn dự án chứ không chỉ rõ đoạn nào”, bà Ngân cho biết, và đề nghị 2 bên thống nhất rồi làm chứ không phải báo lại Bộ Chính trị.
“Thủ tướng có nói chuyển 3 dự án thì ít, thôi cho 4 dự án nhưng tôi nói thôi cứ làm 3 dự án”, bà Ngân nói thêm, đồng thời khẳng định đồng tình với phương án mà Chính phủ chọn, dù ý kiến thẩm tra của Ủy ban Kinh tế là “rất có trách nhiệm”.
Bà Ngân giải thích, phương án Chính phủ trình, ngoài đoạn Vĩnh Hảo – Phan Thiết không có nhà đầu tư thì 2 đoạn Mai Sơn – QL45 và đoạn Phan Thiết – Dầu Giây là 2 đoạn nối vào Hà Nội và TP.HCM, lưu lượng xe rất lớn, rất hấp dẫn các nhà đầu tư. Song tại 2 dự án này, số vốn nhà nước tham gia ít, vốn đối tác đầu tư nhiều nên sợ khó khăn trong nguồn vốn để thi công. Do đó, việc lựa chọn 2 đoạn dự án này theo bà Ngân là phù hợp.
Nêu ý kiến, Phó chủ tịch thường trực Tòng Thị Phóng cũng đồng ý phương án này. Bà Phóng nhấn mạnh, việc lựa chọn 2 đoạn dự án như Chính phủ trình, nối vào 2 thành phố lớn là Hà Nội và TP.HCM sẽ dễ giải thích với Quốc hội. Bên cạnh đó, việc thi công nhanh thì thu hồi vốn qua thu phí cũng nhanh hơn nên báo cáo với Quốc hội cũng sẽ thuyết phục hơn.
Kết luận phiên thảo luận, Phó chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển khẳng định, quan điểm nhất quán của Ủy ban Thường vụ Quốc hội là chỉ chuyển đổi sang đầu tư công dự án không có nhà đầu tư tham gia, bên cạnh đó, lựa chọn 2 dự án có ý nghĩa quan trọng, giải quyết vấn đề cấp bách. Từ đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất phương án lựa chọn đoạn dự án chuyển đổi mà Chính phủ trình vì cho rằng, Chính phủ đã có sự cân nhắc kỹ lưỡng.
Từ đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ hoàn thiện tờ trình để trình Quốc hội xem xét tại đợt 2 của kỳ họp 9, bắt đầu từ ngày 8.6.
