Bịt lỗ hổng lợi ích nhóm trong đăng kiểm
Thời gian qua, Công an nhiều tỉnh, thành trên cả nước liên tiếp điều tra sai phạm trong hoạt động đăng kiểm, đã có hàng chục bị can là giám đốc, phó giám đốc, nhân viên bị khởi tố, bắt tạm giam. Đến nay, Cơ quan Cảnh sát điều tra vẫn đang điều tra mở rộng, làm rõ hành vi, trách nhiệm của những người liên quan.
Từ phát hiện sai số trong dữ liệu đăng kiểm của một chiếc xe tải, Công an TP.HCM mở rộng điều tra, khởi tố 43 bị can về hành vi Môi giới hối lộ, Đưa hối lộ, Nhận hối lộ và Giả mạo trong hoạt động đăng kiểm. Ngay sau đó tại Bắc Ninh, cơ quan cảnh sát điều tra, Công an tỉnh cũng vừa ra quyết định khởi tố 14 bị can về hành vi “Nhận hối lộ” xảy ra tại Trung tâm đăng kiểm xe cơ giới đường bộ 99-03D. Các trung tâm đăng kiểm tại Long An, Tiền Giang, Sóc Trăng, Đồng Tháp cũng đang trong quá trình khởi tố. Đây là được xem những hành vi đặc biệt nghiêm trọng, gây mất an toàn, đe dọa tính mạng người dân tham gia giao thông trên cả nước, ảnh hưởng tiêu cực tới trật tự quản lý công cộng; gây dư luận xấu cho xã hội…
Ngoài hơn 70.000 phương tiện giao thông cơ giới đường bộ được nhóm TTĐK tại các tỉnh phía Nam cố ý bỏ qua lỗi vi phạm để thu lợi bất chính gần 10 tỉ đồng, còn có 52.291 giấy chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường phương tiện giao thông cơ giới đường bộ được cấp trái với quy định để nhóm này thu lợi trên 10 tỉ đồng. Với hàng chục ngàn phương tiện không bảo đảm an toàn như vậy lăn bánh trên mọi ngả đường, hậu quả sẽ cực kỳ nghiêm trọng. Tai nạn xảy ra, thiệt hại nhân mạng, tài sản xã hội là rất lớn, do đó sự vào cuộc quyết liệt của cơ quan công an được dư luận xã hội hoan nghênh.
Mặc dù trước mắt cuộc điều tra có thể sẽ gây ra những phiền phức cho người dân và các thiệt hại kinh tế cho doanh nghiệp dịch vụ vận tải. Nhưng đây là việc trước sau vẫn phải làm quyết liệt để chấm dứt tình trạng tiêu cực tại các trạm đăng kiểm hiện nay. Đặc biệt đây là cơ hội bịt lại các lỗ hổng lợi ích nhóm, lợi dụng chủ trương “xã hội hóa” nhằm trục lợi.
Câu chuyện những lỗ hổng trong quá trình đăng kiểm phương tiện cơ giới đã diễn ra từ lâu, nhất là tại những Trung tâm đăng kiểm được thực hiện theo hình thức xã hội hóa. Có rất nhiều cách để các tài xế “lách” trong quá trình đăng kiểm phương tiện, theo như phản ánh của các tài xế: Bên ngoài các trung tâm đăng kiểm có các dịch vụ cho thuê lốp. Nhiều xe đi rất hay bị nổ lốp, những xe tải cũ, lúc đăng kiểm bên ngoài họ sẽ thuê lốp bên ngoài vào đăng kiểm, đăng kiểm xong họ lại ra trả lắp vào xe. Hầu như xe tải xe nào cũng cơi thành, chở quá trọng tải, nhưng đến lúc đi đăng kiểm cắt thành ra một tý, vẫn đăng kiểm bình thường, vẫn chạy hàng ngày bình thường.
Thẳng thắn thừa nhận rằng, xã hội hóa Trung tâm đăng kiểm là một xu hướng đúng đắn trong điều kiện nguồn vốn ngân sách còn hạn chế. Tuy nhiên, mặt trái của quá trình này, việc nở rộ các Trung tâm đăng kiểm không đi kèm với các hoạt động thanh tra, kiểm soát hoạt động đăng kiểm tương ứng nên dẫn đến những khó khăn trong quá trình kiểm tra, quản lý. Để cho các trung tâm đăng kiểm chạy theo lợi nhuận, xem nhẹ mục tiêu bảo đảm an toàn kỹ thuật đối với các phương tiện tham gia giao thông là trách nhiệm cơ quan quản lý. Chính vì thế, đây là một bài học rất lớn về việc quản lý những lợi ích nhóm từ chính sách của nhà nước. Chính sách là đúng nhưng người quản lý, kiểm tra, giám sát thiếu trách nhiệm nên đã dẫn đến hậu quả nghiêm trọng, gây bức xúc rất lớn trong người dân.
Nói tóm tại, tính mạng người dân là trên hết, mục tiêu đảm bảo an toàn giao thông phải thực hiện cho bằng được ở mức độ cao nhất, nên không thể nương nhẹ với những người xem thường tính mạng của người khác. Chỉ có làm nghiêm, thẳng tay đối với các vi phạm thì mới có thể xóa đi những điểm mù, góc khuất nhạy cảm trong hoạt động đăng kiểm xe cơ giới vốn được đầu tư nhiều công nghệ hiện đại, nhưng vẫn rất dễ bị tác động, làm sai lệch kết quả bởi các yếu tố liên quan đến con người.
Diệu Hương
