Bị tiết lộ đứng đằng sau xây dựng “căn cứ quân sự”, Trung Quốc chối quanh
Hãng tin Pháp AFP ngày 29-10 dẫn lời một người phát ngôn Quốc hội Tajikistan cho biết, Hạ nghị viện Tajikistan đã thông qua kế hoạch cho phép Trung Quốc xây dựng một căn cứ tại huyện Ishkashim, tỉnh Gono-Badakshan. Điều đáng chú ý, tất cả việc xây dựng 8,5 triệu USD đều do Trung Quốc tài trợ.
Theo quan sát, căn cứ quân sự này có hơn 10 tòa nhà, bao gồm doanh trại, ký túc xá, tòa nhà văn phòng, nhà ăn, tháp quan sát, trạm cấp nước và các công trình phụ trợ khác với tổng diện tích 3.550 mét vuông. Trung Quốc sẽ chịu trách nhiệm thiết kế, cung cấp vật liệu và thi công xây dựng, đồng thời cung cấp các thiết bị văn phòng và sinh hoạt khác nhau như máy tính và đồ nội thất trong tòa nhà văn phòng và các tòa nhà khác.
Về phản ứng của Trung Quốc trước thông tin Trung Quốc giúp xây dựng căn cứ cho Tajikistan, theo tin tức trên trang web chính thức của Bộ Ngoại giao Trung Quốc, ngày 29/10, một phóng viên hãng Bloomberg đã hỏi ông Uông Văn Bân – người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc tại cuộc họp báo: “Có thông tin nói rằng Tajikistan đã chấp nhận đề nghị của Trung Quốc về việc xây dựng một đồn cảnh sát ở khu vực biên giới giữa quốc gia này và Afghanistan, nói đây là biểu hiện mới nhất cho thấy mối quan ngại của Trung Quốc về tình hình an ninh khu vực sau khi quân đội Mỹ rút khỏi Afghanistan. Bình luận của Bộ Ngoại giao Trung Quốc về tin này như thế nào?”.
Uông Văn Bân đã trả lời: “Tôi đã trả lời các câu hỏi liên quan vào ngày hôm qua (28/10) ông có thể tìm đọc lại. Tôi cũng có thể nói với bạn một cách chắc chắn rằng Trung Quốc không có bất kỳ căn cứ quân sự nào ở Trung Á”.
Trước đó khi được hỏi về thông tin về căn cứ này, Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói: “Chúng tôi có thể đảm bảo rằng Trung Quốc không có bất kỳ căn cứ quân sự nào ở Trung Á”. Theo trang web Bộ Ngoại giao Trung Quốc, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Uông Văn Bân trong cuộc họp báo thường kỳ ngày 28/10 khi được hỏi về tin Trung Quốc có căn cứ trong lãnh thổ và đang xây dựng một căn cứ an ninh mới ở Tajikistan trên biên giới với Afghanistan, đã nói rằng “tôi không nắm được thông tin mà ông đề cập”.
Trước đó, có thông tin nói rằng Trung Quốc có một doanh trại dã chiến chung Trung Quốc – Tajikistan ở vùng biên giới phía đông Tajikistan giáp với Tân Cương của Trung Quốc. Tờ Washington Post vào năm 2019 từng đưa tin, một phóng viên của tờ báo đã nhìn thấy căn cứ quân sự và thấy logo Trung Quốc trên tòa nhà. Ông ta cũng bắt gặp một nhóm lính Trung Quốc hoặc nhân viên bán quân sự đeo biển hiệu của một đơn vị ở Tân Cương. Họ xác nhận họ đã đóng quân trong khu vực này từ ba đến bốn năm. Tuy nhiên, cả Trung Quốc và Tajikistan đều phủ nhận sự tồn tại của khu doanh trại này.
Một nguồn tin khác ngày 27/10 cho biết, theo thông cáo của Đại sứ quán Trung Quốc tại Dushanbe gửi Bộ Ngoại giao Tajikistan, để đổi lấy viện trợ quân sự của Trung Quốc, chính phủ Tajikistan đã chuyển giao toàn bộ quyền kiểm soát một căn cứ quân sự hiện có ở nước này cho Bắc Kinh.
Sau khi Taliban chiếm được Afghanistan, Trung Quốc bày tỏ hy vọng thiết lập quan hệ hữu nghị với nước này, nhưng đồng thời hy vọng Taliban sẽ tấn công các chiến binh người Duy Ngô Nhĩ (Uyghur) của tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS) vì lo ngại họ có thể từ Syria đến Afghanistan và xâm nhập Tajikistan, rồi từ đó thâm nhập sâu hơn vào Tân Cương.
Với dân số 9,5 triệu người, Tajikistan từng nhận được hỗ trợ tài chính từ cả Trung Quốc và Mỹ để xây dựng và củng cố các đồn biên phòng của mình. Ngoài ra trên đất Tajikistan cũng có một căn cứ quân sự của Nga. Căn cứ này là căn cứ quân sự nước ngoài lớn nhất trong lịch sử Tajikistan.
Thụy Ngọc
