Bầu cử TT Mỹ: Cả nước Mỹ hướng về “hòn đá tảng” Pennsylvania
Một trong những ưu điểm của sự phân hóa ở một nền chính trị như Mỹ là tỉ lệ cử tri đi bầu cao hơn, khi họ thấy được sự khác nhau giữa các ứng cử viên.
Tuy nhiên, sự chia rẽ giữa các ứng cử viên cũng như các cử tri đã lên tầm cao mới, đặc biệt là ở tiểu bang chiến địa khi các bên sử dụng đủ mọi biện pháp để giành giật lá phiếu.
“Hòn đá tảng”
Trong các bang chiến địa của cuộc bầu cử 2020, bang Pennsylvania luôn thu hút nhiều sự chú ý bởi chính ở nơi đây 4 năm trước bà Hillary Clinton đã thua đau sát nút ông Trump với chỉ 0,72% số phiếu, tương đương khoảng 44.000 phiếu phổ thông, trong khi tiểu bang này từng là khu vực bầu cử ưa thích với các chiến thắng giòn giã của các ứng cử viên Đảng Dân chủ trong 6 kỳ bầu cử liên tiếp cho đến năm 2016.
Năm nay, Pennsylvania vốn có biệt danh là tiểu bang “hòn đá tảng” lại tiếp tục trở thành chìa khóa trong việc duy trì triển vọng thắng cử của ông Biden và ông Trump.
Hai ứng cử viên hiểu tầm quan trọng ở tiểu bang này nên họ đã dành tới 4 ngày trong 2 tuần cuối cùng của chiến dịch ở đây và diễn thuyết khắp tiểu bang.
Về mặt cấu trúc nhân khẩu, có sự chia rẽ rõ rệt ngày càng sâu sắc và nghiêm trọng theo khu vực địa lý giữa các cử tri theo Đảng Dân chủ ở các thành phố lớn của tiểu bang như Philadelphia và Pittsburg với các cử tri theo Đảng Cộng hòa ở các khu vực nông nghiệp và ngoại ô thành phố.
Trong những năm gần đây, lực lượng cử tri hậu thuẫn Đảng Dân chủ là các nghiệp đoàn công nhân đã sụt giảm mạnh. Nhiều cử tri đổ thừa cho chính sách thương mại và bảo vệ môi trường của Đảng Dân chủ đã làm suy giảm ngành công nghiệp chế tạo và khai khoáng của tiểu bang này, và đánh mất sức hút đối với lực lượng cử tri đông đảo này.
Do đó, nếu muốn giành chiến thắng ở tiểu bang, nhiệm vụ của ông Biden và cộng sự là phải giành số phiếu từ những cử tri da trắng chưa tốt nghiệp đại học và những cử tri da đen, cũng như từ các khu vực bầu cử ngoại ô thành phố.
Chính những cử tri này ủng hộ cách xử lý cơn đại dịch COVID-19 của ông Trump khi vừa mở cửa kinh tế vừa chống dịch. Tiểu bang Pennsylvania có tỉ lệ thất nghiệp cao lên tới 10%, cao hơn mức trung bình trong cả nước, do đó cách xử lý thả lỏng không hi sinh kinh tế để chống dịch của ông Trump được lòng những cử tri lao động của Đảng Cộng hòa.
Tuy nhiên, cơn bùng phát dịch COVID-19 lại trong tháng 9 và tháng 10 ở Pennsylvania đã làm cho nhiều người quay lưng với ông Trump. Chính sự chia rẽ sâu sắc về cách xử lý đại dịch của ông Trump đã khoét sâu hơn mâu thuẫn giữa cử tri ủng hộ 2 đảng Cộng hòa và Dân chủ ở tiểu bang Pennsylvania.
Cuộc chiến pháp lý?
Để giành sự ủng hộ từ cử tri trong ngành công nghiệp chế tạo và khai khoáng vốn chiếm khoảng 10% nền kinh tế tiểu bang Pennsylvania, ông Trump cho rằng mình là người duy nhất có thể ngăn chặn chính sách môi trường của ông Biden sẽ ảnh hưởng nặng nề tới ngành công nghiệp khai thác dầu đá phiến ở tiểu bang này.
Dù cho kết quả kiểm phiếu cuộc bầu cử ở tiểu bang Pennsylvania nghiêng rõ rệt về ông Biden thì cuộc chiến pháp lý sau bầu cử nhiều khả năng sẽ được tiếp tục sử dụng.
Các thẩm phán tòa án tối cao cho phép đếm lá phiếu đóng dấu bưu điện ngay ngày bầu cử 3-11 vẫn sẽ được tính nếu tới nơi 3 ngày sau đó vào ngày 6-11 ở bang Pennsylvania.
Đảng Cộng hòa muốn ngăn chặn kéo dài thời hạn nhận phiếu bầu qua thư ở Pennsylvania nhưng bị tòa án tối cao bác bỏ.
Đề nghị của Đảng Cộng hòa xuất phát từ việc các cử tri Đảng Dân chủ có khuynh hướng bỏ phiếu qua thư nhiều hơn giữa đại dịch COVID-19, do đó sự ngăn chặn những lá phiếu đến trễ sau 3-11 nếu thành công sẽ có lợi cho ông Trump.
Tuy nhiên, khả năng tòa án tối cao quay lại vấn đề này vẫn còn khi các lá phiếu được nhận sau 20h bờ Đông ngày 3-11 (tức 8h sáng 4-11 giờ VN) sẽ bị tách riêng ra. Do đó, vấn đề pháp lý đối với việc kiểm đếm các lá phiếu này chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến kết quả bầu cử.
Nếu chúng không được đếm thì số phiếu ủng hộ ông Biden này sẽ bị sụt giảm nghiêm trọng, và nhiều khả năng đưa hai ứng cử viên này vào cuộc tranh chấp pháp lý kéo dài sau bầu cử để quyết định ai được 20 phiếu đại cử tri. Cả nước Mỹ đang hướng về Pennsylvania không chỉ trong ngày 3-11.
20 Pennsylvania có 20 phiếu đại cử tri. Chỉ có bốn tiểu bang là có số phiếu đại cử tri lớn hơn của Pennsylvania là California (55), Texas (38), Florida (29), và New York (29).
TS NGUYỄN THÀNH TRUNG (giám đốc Trung tâm nghiên cứu quốc tế, Trường ĐH KHXH&NV – ĐHQG TP.HCM)
