Bất thường về thời gian gây án của Hồ Duy Hải

Hà NộiChánh án Nguyễn Hòa Bình đồng tình với VKS về việc thực nghiệm lại hiện trường vụ án Hồ Duy Hải để làm rõ những bất hợp lý về thời gian gây án.

Ngày 7/5, phiên giám đốc thẩm vụ án Hồ Duy Hải (35 tuổi) kêu oan về cáo buộc giết hai nữ nhân viên Bưu điện Cầu Voi ở xã Nhị Thành, huyện Thủ Thừa (Long An) tiếp tục với phần chất vấn của Hội đồng thẩm phán TAND Tối cao, VKSND Tối cao đối với các cơ quan tố tụng tỉnh Long An. Động thái này nhằm làm rõ các mâu thuẫn, bất thường trong quá trình giải quyết vụ án.

Về thời gian gây án, kết luận điều tra xác định Hải có mặt tại bưu điện lúc 19h30 ngày 31/3/2008. Nhưng VKSND Tối cao cho rằng không thể, bởi lúc 19h13 Hải có mặt tại hiệu cầm đồ cách đó khoảng 7,5 km. Sau đó Hải đi về nhà dì ruột trả xe máy, tiếp tục qua nhà người dì khác lấy xe khác, chạy đến một quán trả tiền cho anh Võ Lộc Đang rồi mới đi đến bưu điện. Tổng thời gian từ hiệu cầm đồ đến khi trả tiền cho anh Đang, Hải phải mất gần 30 phút. Tuy nhiên, cơ quan điều tra chưa làm rõ Hải mất bao lâu để đi từ điểm gặp anh Đang đến bưu điện.

Tại buổi làm việc, đại diện Hội đồng thẩm phán đọc nguyên văn bút lục 20 – lời khai của nhân chứng Đinh Vũ Thường ngày 31/3/2008. Theo đó, anh Thường cho biết, lúc 19h39 ngày 13/1/2008 (xảy ra án mạng) đến bưu điện gọi điện về Cà Mau.

Anh Thường khai: “Xe tôi đậu kế một xe Dream màu nho, bên trái xe có kính chiếu hậu màu đen. Khi tôi đi vào trong ngay cửa, thấy một người nữ ngồi ngoài ghế salon, một thanh niên ngồi giữa trên ghế salon đang cúi đầu bấm cái gì đó, có ánh đèn màu sáng hiện lên, tôi đoán là đang bấm điện thoại… Người thanh niên để tóc hai mái, khi cúi xuống tóc phủ lên mí mắt, không cắt cao như đầu đinh, không để dài quá tai… Về nhận dạng, tôi thấy chiếc xe Dream màu nho đỗ gần xe tôi. Trên chiếc xe đấy, tôi không thấy con số nào hết”. Anh Thường xác nhận chỉ nhìn thoáng qua nam thanh niên ngồi ghế salon, không nhớ mặt nên không thể nhận dạng.

Chánh án Nguyễn Hòa Bình điều khiển phiên giám đốc thẩm vụ án Hồ Duy Hải, ngày 6/5. Ảnh: Báo Công Lý.

Hội đồng thẩm phán sau đó đặt hàng loạt câu hỏi: Cơ sở nào tòa sơ thẩm vẫn xét xử vụ án khi không triệu tập nhân chứng Đinh Vũ Thường? Việc anh Thường vắng mặt có ảnh hưởng đến kết quả xét xử không? Vấn đề này, luật sư Trần Hồng Phong (bảo vệ Hồ Duy Hải) đã nêu lên và nhấn mạnh là rất quan trọng.

Đại diện TAND tỉnh Long An cho biết, khi thẩm tra vụ án có lấy lời khai Đinh Vũ Thường. Anh này khai phù hợp với lời khai của Hồ Duy Hải và lời khai của các nhân chứng khác về thời gian tối hôm đó có mặt Hải. Hải không nói về giờ, nhưng nói thời điểm đó có mặt ở Bưu điện Cầu Voi. Việc vắng mặt Thường không ảnh hưởng đến quá xét xử vì đã có lời khai trong quá trình điều tra.

Tham gia chất vấn, đại diện VKSND Tối cao hỏi đại diện Công an Long An: “Có lời khai của nhân chứng Đinh Vũ Thường, tại sao không đưa vào hồ sơ vụ án?”.

Theo điều tra viên, ngày 19/1/2008, cơ quan điều tra lần đầu lấy lời khai anh Thường với tư cách “đối tượng tình nghi trong vụ án” do có mặt tại hiện trường tối xảy ra vụ án. Quá trình lấy lời khai đã tập trung làm rõ về thời gian có mặt, nhân thân, nhận dạng. Sau đó, cơ quan điều tra lưu hồ sơ liên quan anh Thường chung với các đối tượng tình nghi khác, chứ không phải là nhân chứng vụ án.

Trả lời Hội đồng thẩm phán về việc Hải có hay không gọi điện thoại đến Bưu điện Cầu Voi ngày xảy ra án mạng, đại điện cơ quan điều tra tỉnh Long An cho biết, căn cứ dữ liệu bộ nhớ điện thoại của bưu điện đã truy ra Hải có gọi đến bưu điện bằng số điện thoại di động lúc 11h25.

Theo báo Công lý, về căn cứ xác định thời gian Hải gây án, điều tra viên cho biết đã cùng kiểm sát viên, mỗi người đi một xe máy và chạy theo đoạn đường như lời khai của Hải. Tổng chiều dài đoạn đường là 7,5 km, đi theo vận tốc 40km/h mất khoảng 15 phút (trên lý thuyết khoảng 11 phút). Kết hợp với thời gian Hải thực hiện các thao tác, cơ quan điều tra tính toán về toán học, sau đó đưa ra kết luận “Hải có mặt tại Bưu điện Cầu Voi lúc 19h30 là có sở khoa học vững chắc”.

Hội đồng thẩm phán TAND Tối cao gồm toàn bộ 17 thẩm phán cao cấp của cả nước. Ảnh: Báo Công Lý.

Sau khi nghe các bên đối đáp, Chánh án Nguyễn Hòa Bình cho rằng, căn cứ vào thời gian các hoạt động của Hải tối hôm đó thì thời điểm gây án chưa hợp lý. Nhưng sự có mặt của Hải không chỉ chứng minh bằng thời gian – cơ quan điều tra giải trình là còn bằng những chứng cứ khác. “Chúng ta phải tổng hợp chứng cứ, mới chứng minh được vấn đề này”, ông Bình nói.

Chánh án lập luận, dữ liệu điện thoại thể hiện Hải có gọi đến bưu điện. Thực nghiệm điều tra về khoảng thời gian Hải có mặt tại hiện trường là phù hợp. Tiếp đó, nhận dạng trong lời khai của nhân chứng Thường chưa xác nhận chính xác thanh niên đó là Hải vì hai người này không biết nhau, không thể nhìn qua là nhận dạng được. Nhưng mô tả đặc điểm nhận dạng là tương đồng, đặc biệt có một chi tiết phù hợp với lời khai của Hải là cầm điện thoại và anh Thường cũng nhìn thấy.

Tuy nhiên, đại diện VKSND Tối cao không đồng tình, cho rằng kết luận về thời gian Hải có mặt ở bưu điện đều từ những chứng cứ gián tiếp. Dữ liệu của bưu điện có cuộc điện thoại của Hải nhưng là từ buổi trưa không có ý nghĩa chứng minh điều gì. Hơn nữa, lời khai của nhân chứng chỉ nói “nhìn thấy có một thanh niên” chứ không khẳng định đó là Hải. Anh Thường nói có nhìn thấy “ánh đèn màu sáng” nhưng cũng không có căn cứ chứng minh đấy là điện thoại. Cơ quan điều tra giải thích, anh Thường là đối tượng tình nghi nên lời khai không đưa vào hồ sơ nhân chứng, nhưng lời khai này là một chứng cứ quan trọng trong vụ án, nên đề nghị cung cấp cho VKS và Hội đồng giám đốc thẩm.

Từ đó, VKSND Tối cao đề nghị cần thực nghiệm lại hiện trường. Trong đó, tính cả thời gian Hải có mặt ở tiệm cầm đồ, đi trả xe… rồi từ đó đến bưu điện. “Chúng ta không ngồi đây để suy diễn về khoảng thời gian”, đại diện VKS nói. “Tòa án cấp sơ thẩm, phúc thẩm đã có sai lầm nghiêm trọng trong việc đánh giá động cơ, mục đích. Khi xét xử, tòa án phải đánh giá toàn diện những vấn đề đó”.

Chánh án Nguyễn Hòa Bình nhìn nhận đây là những chứng cứ gián tiếp. Nếu tách ra từng lời khai, tình tiết, chứng cứ một cách độc lập không nói lên điều gì, nhưng tổng hợp lại sẽ có vấn đề. “Tại sao lại có nhiều vấn đề trùng hợp nhau đến như vậy với lời khai của Hải. Nên chúng ta không thể lấy từng việc, chẻ ra để phủ định từng cái”, ông Bình nói và đề nghị, đến phần đánh giá chứng cứ, các thẩm phán sẽ đánh giá một cách tổng thể.

Liên quan đến tài liệu luật sư Trần Hồng Phong cung cấp, thể hiện ngày 17/12/2011 nhân chứng Đinh Vũ Thường khẳng định không được các cấp tòa mời tham gia vụ án với tư cách nhân chứng. Anh này nói không nhận dạng được Hồ Duy Hải, nhưng trong cáo trạng nêu Thường đã nhìn thấy Hải tại khu vực Bưu điện Cầu Voi buổi tối vụ án diễn ra.

“Chứng cứ này là bản photo, chưa có công chứng, không giám định chữ viết, chữ ký nên không đủ tin tưởng là chữ ký của ai nên không thể đưa ra để làm căn cứ xét xử được”, Chánh án Bình nói.

Hồ Duy Hải bị cáo buộc, tối 13/1/2008 đã đến Bưu điện Cầu Voi chơi – nơi chị Nguyễn Thị Ánh Hồng (23 tuổi) và em họ tên Vân (21 tuổi) làm việc. Hải nảy sinh ý định quan hệ tình dục với chị Hồng nhưng không thực hiện được nên sát hại cô và người em.

Cuối năm 2008, Hải bị TAND tỉnh Long An tuyên phạt mức án tử hình. TAND Tối cao tại TP HCM mấy tháng sau đã bác đơn xin giảm nhẹ hình phạt của Hải y án sơ thẩm. Hải sau đó xin Chủ tịch nước ân giảm nhưng không được chấp nhận. Hải và gia đình đã làm đơn kêu oan gửi tới nhiều cơ quan. Đến 22/11/2019, VKSND Tối cao đã có kháng nghị chỉ ra loạt sai phạm, bất thường trong vụ án và đề nghị Hội đồng thẩm phán xem xét hủy hai bản án trước đó để điều tra lại.

Hải Duyên/ VNE