Bảo vệ dân phố, dân phòng sẽ có tên gọi mới

Bộ Công an đề xuất thống nhất tên gọi của bảo vệ dân phố, dân phòng và công an xã bán chuyên trách là lực lượng bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở.

Bộ Công an vừa đăng tải dự thảo Luật lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự (ANTT) ở cơ sở nhằm lấy ý kiến rộng rãi. Đây cũng là lần đầu tiên một dự án luật được nghiên cứu, xây dựng để có quy định cụ thể về lực lượng này.

Thống nhất tên gọi ba lực lượng

Bộ Công an cho biết hiện có ba lực lượng tham gia bảo vệ ANTT ở cơ sở, gồm bảo vệ dân phố, dân phòng và công an xã bán chuyên trách kết thúc nhiệm vụ công an xã (phân biệt với công an xã chính quy – PV).

Thực tế, việc bố trí ba lực lượng đang xảy ra tình trạng không thống nhất, một địa bàn cấp xã cùng tồn tại các lực lượng quần chúng với tên gọi khác nhau, có tính chất tương đồng, rất khó phân biệt (nhiệm vụ, quyền hạn, trang phục…), dễ dẫn đến chồng chéo, mâu thuẫn.

Do đó, Bộ Công an đề xuất cả ba lực lượng nêu trên sẽ được thống nhất thành một với tên gọi là bảo vệ ANTT ở cơ sở. Lực lượng này chịu sự lãnh đạo, điều hành, quản lý của Đảng ủy, UBND cấp xã và tham gia phối hợp với công an trong công tác bảo đảm ANTT.

Số liệu cho thấy toàn quốc đang có gần 72.500 bảo vệ dân phố, hơn 543.000 dân phòng và hơn 126.000 công an xã không phải là công an chính quy.

Như vậy, số lượng bảo vệ ANTT ở cơ sở sẽ là hơn 741.500 người. Mỗi thành viên được hưởng mức bồi dưỡng, hỗ trợ hàng tháng, được hỗ trợ đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế theo mức do HĐND cấp tỉnh quyết định.

Dù con số là rất lớn nhưng Bộ Công an khẳng định việc đề xuất xây dựng, thông qua luật không làm phát sinh tăng biên chế, không tăng chi ngân sách nhà nước, ngược lại còn góp phần giảm số lượng người hoạt động không chuyên trách và giảm chi ngân sách nhà nước.

Chưa hết, trung bình mỗi xã chỉ có thể bố trí tối đa năm cán bộ công an chính quy, trong khi nhiều địa bàn rất rộng, phức tạp về ANTT, địa hình hiểm trở, đi lại khó khăn… Việc duy trì lực lượng bảo vệ ANTT ở cơ sở là rất cần thiết trong bối cảnh không thể bố trí đủ lực lượng công an xã chính quy.

Được sử dụng con dấu riêng

Dự thảo cũng quy định chi tiết về nhiệm vụ, quyền hạn của lực lượng bảo vệ ANTT ở cơ sở.

Trong đó, lực lượng này sẽ nắm tình hình hoạt động của bị can, bị cáo, người bị kết án phạt tù đang được tại ngoại, người được hưởng án treo, các hiện tượng tụ tập, gây rối trật tự công cộng, khiếu kiện đông người… để kịp thời báo cáo với công an, UBND cấp xã có biện pháp phòng ngừa, ngăn chặn, xử lý.

Bảo vệ ANTT ở cơ sở còn có nhiệm vụ phối hợp với công an kiểm tra hộ khẩu, nhân khẩu, tạm trú, tạm vắng, căn cước công dân, CMND hoặc giấy tờ tuỳ thân khác của những người đến làm ăn, sinh sống hoặc người có nghi vấn đến địa bàn.

Lực lượng này dự kiến còn phối hợp cùng công an, lực lượng chức năng để truy bắt người phạm tội, người đang bị truy nã, truy tìm, trốn thi hành án phạt tù đang lẩn trốn.

Ngoài ra, bảo vệ ANTT ở cơ sở được quyền nhắc nhở các trường hợp lấn chiếm lòng lề đường, vỉa hè, khi có hiện tượng ùn tắc giao thông, tụ tập gây rối trật tự công cộng, tụ tập đua xe trái phép thì cần có biện pháp chủ động hoặc phối hợp với công an giải quyết.

Đặc biệt, dự thảo có nêu lực lượng bảo vệ ANTT ở cơ sở được sử dụng con dấu riêng theo quy định của Bộ trưởng Bộ Công an; được trang bị, sử dụng công cụ hỗ trợ; được trang bị, sử dụng trang phục, huy hiệu, phù hiệu, biển hiệu, giấy chứng nhận theo quy định của Chính phủ.

Từng đề xuất gọi là trị an viên

Trước đó, trong dự thảo Báo cáo đánh giá tác động của chính sách trong dự án Luật lực lượng trị an cơ sở, Bộ Công an đề xuất bổ sung chức danh trị an viên.

Trị an viên bao gồm những người tự nguyện tham gia lực lượng trị an cơ sở và những người trước đây đảm nhiệm các chức danh công an xã hoạt động không chuyên trách nay có nguyện vọng tiếp tục tham gia thực hiện nhiệm vụ bảo đảm ANTT.

Theo Bộ Công an, việc đổi tên lực lượng công an xã bán chuyên trách thành trị an viên là để phân biệt với tên gọi của các chức danh công an xã do sĩ quan, hạ sĩ quan công an đảm nhiệm.

Tuy nhiên, dự thảo Luật lực lượng tham gia bảo vệ ANTT ở cơ sở lần này không nhắc tới chức danh trị an viên như đã nêu.

TUYẾN PHAN/PL