Bao nhiêu người nghèo chạm được đến gói vay 110.000 tỷ đồng?

Giữa thời buổi bất động sản khủng hoảng, ngân hàng tăng lãi suất, gói vay bị siết rất nhiều dự án bị bỏ trống, tạm hoãn hoặc có những chính sách giảm giá đến bất ngờ. Thế nhưng đối với những người có thu nhập thấp hoặc trung bình những căn hộ, mảnh đất ấy dù có đưa về mức giá đúng cũng vẫn rất xa tầm với. Trong bối cảnh ấy, gói vay 110.000 tỷ đồng dành cho nhà ở xã hội như một chiếc phao đưa tới. Vui cũng có nhưng sau đó là nỗi trăn trở, bao nhiêu người nghèo chạm được tới gói vay này?

Bộ Xây dựng vừa đề xuất dành gói tín dụng 110.000 tỷ đồng cho nhà ở xã hội, tương tự như gói ưu đãi 30.000 tỷ đồng, với mức lãi suất cho vay chỉ từ 5 – 6%/năm. Nếu như vậy thì những rối ren từ gói vay 30.000 tỷ sẽ khiến rất nhiều người lo lắng.

Gói hỗ trợ tín dụng 30.000 tỷ đồng khi ra đời được xem như “một mũi tên trúng hai đích”. Vừa là liều thuốc “cấp cứu” cho thị trường bất động sản đang bị đóng băng (thời điểm 2013), vừa hỗ trợ người thu nhập thấp có điều kiện sở hữu nhà. Thế nhưng, khi bước vào thực thi đã xuất hiện rất nhiều điều gây nhức nhối.

Về phía người đi vạy, thẳng thắn mà nói họ bị “hành” rất nhiều về mặt thủ tục. Để “chạm” được tới gói 30.000 tỷ, có thể nói người dân phải đi qua nhiều “cửa ải” xin xác nhận đủ loại giấy tờ, thủ tục.

Về phía người cho vay, “nút thắt” lớn nhất là các ngân hàng đang dùng cơ chế cho người nghèo vay tiền cũng giống như cho người giàu vay tiền. Tức là cũng bắt họ chứng minh thu nhập, chứng minh khả năng trả nợ, phải có tài sản thế chấp… rồi chờ đợi họ đến “phòng máy lạnh” hỏi vay tiền. Trong khi ở nhiều nước khác tín dụng cho người nghèo là cán bộ tín dụng phải xuống tận địa bàn có người nghèo để tìm hiểu và cho vay. Thậm chí, nhiều ngân hàng thương mại đăng ký tham gia giải ngân gói 30.000 tỷ là để “PR”, “làm hàng” chứ thực chất không mặn mà cho vay, vì lợi nhuận thu về từ gói tín dụng này thấp hơn nhiều so với các gói vay thương mại (biên độ lợi nhuận chỉ vào khoảng 2%).

Chính vì thế dù là một chính sách chủ trương đúng đắn, nhưng rõ ràng khi bước vào thực tiễn đã lộ ra rất nhiều nút thắt. Tiêu chí của gói 110.000 tỷ đồng gấp 3 lần gói cũ trong ra đời trong hoàn cảnh tương tự, dù rất cần thiết nhưng nếu muốn phát huy hết những giá trị thì phải cần nghiên cứu kỹ lưỡng.

Mỗi chủ trương, chính sách đưa ra là rất nhiều quyết tâm là những trăn trở rất lớn của không ít những người đứng đầu đất nước. Giấc mơ an cư lạc nghiệp có một nơi trú chân là có thật, rất cần. Những cố gắng khơi thông dòng chảy, đảm bảo an sinh xã hội từ các gói vay cũng đang hiện hữu. Nhưng những khúc mắc để tiếp cận nó cũng rất lớn. Chính vì thế cần phải tính toán thật kĩ, tránh những câu hỏi đau lòng không đáng có.

Công Luân