Bảo lãnh vay tỷ USD làm sân bay Long Thành, nợ công sẽ thế nào?

Nhiều đại biểu Quốc hội đề nghị cần có đánh giá việc Chính phủ bảo lãnh cho ACV vay hàng tỷ USD để đầu tư xây dựng sân bay Long Thành.

Chiều 24/10, Quốc hội thảo luận tại tổ về báo cáo nghiên cứu khả thi dự án xây dựng sân bay Long Thành (tỉnh Đồng Nai) do Chính phủ trình. Tại tổ TP.HCM, các đại biểu bày tỏ ủng hộ chủ trương xây dựng sân bay, trong đó có giao cho nhà đầu tư trong nước là Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) và Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam (VATM).

Lo nợ xấu khi bảo lãnh cho ACV vay tiền

Phát biểu, đại biểu Phạm Phú Quốc bày tỏ băn khoăn về phương án tài chính trong báo cáo của Chính phủ đặt ra. Theo đó, ACV cho biết vốn dự có là 1,57 tỷ USD (chiếm khoảng 37%), còn lại là đi vay. Muốn như vậy, Chính phủ phải bảo lãnh cho doanh nghiệp này vay gần 2,6 tỷ USD.

Đại biểu băn khoăn việc Chính phủ bảo lãnh cho ACV vay lượng lớn tiền như vậy sẽ ảnh hưởng như thế nào đến nợ công.

“Việc bảo lãnh cũng phải tính vào nợ công. Cần có đánh giá tác động ảnh hưởng đến nợ công như thế nào, có đụng trần hạn mức của Chính phủ hay không”, ông Quốc nói.

Ông Quốc cũng cho biết trong báo cáo ACV nói có 1,57 tỷ USD trong giai đoạn 2019-2025. Như vậy, một khoản tiền không nhỏ là tính ở “tương lai”.

Ông phân tích, khi đưa Long Thành vào khai thác, sân bay này sẽ chia sẻ lượng khách với nhiều sân bay khác, do đó hiệu quả kinh doanh tại các sân bay mà ACV đang khai thác giảm xuống. Từ đó dẫn đến các nguồn thu sẽ giảm, huy động tiền sẽ khó khăn hơn.

“Dòng tiền mà ACV báo cáo cần có phân tích, chứng minh rõ nét. Nói là có 37% vốn nhưng khi đi vay thêm có thể dẫn tới nợ xấu và ảnh hưởng đến trần nợ công. Cần làm rõ con số này thì trình ra Quốc hội mới thuyết phục”, ông nói.

Đồng tình, đại biểu Trần Anh Tuấn cũng cho rằng cần phân tích rõ tính khả thi khi Chính phủ bảo lãnh để ACV vay tiền, có thể tiềm ẩn rủi ro trong đó. Ông cũng nhấn mạnh cần có ý kiến của hội đồng thẩm định quốc gia về báo cáo khả thi để thấy rõ hơn về mặt hiệu quả khi đưa dự án vào khai thác.

“Cần đánh giá trên cơ sở dòng tiền thu được khi đưa sân bay vào vận hành. Như vậy, Quốc hội rất cần thêm ý kiến của hội đồng thẩm định”, ông Anh Tuấn nói.

Lo lắng chậm tiến độ

Đại biểu Trần Hoàng Ngân thì lo lắng về tiến độ của dự án khi đặt mục tiêu hoàn thành chậm nhất vào năm 2025. Ông Ngân nhấn mạnh muốn triển khai dự án ngay vào năm sau thì phải có đất sạch, trong khi tiến độ giải phóng mặt bằng đang rất chậm chạp.

Cụ thể, đến tháng 8, việc đền bù giải phóng mới giải ngân được 232 tỷ đồng, trong tổng số 11.400 tỷ đồng (giai đoạn 2018-2019). Theo báo cáo, nếu nỗ lực hết 2019, sẽ thực hiện giải ngân được thêm 176 tỷ đồng, như vậy mới đạt khoảng 15%.

“Việc chậm giải phóng dẫn đến giá cả đất đai đền bù, thu hồi gia tăng, ảnh hưởng kế hoạch giải phóng mặt bằng, có thể làm chậm dự án”, ông Ngân nói.

Đồng quan điểm, đại biểu Nguyễn Minh Hoàng (Thiếu tướng, Phó chính ủy Quân khu 7) cũng băn khoăn về tiến trình giải phóng mặt bằng rất chậm chạp. Ông cho biết theo quy hoạch thì 5.000 ha đất dành cho dự án đã đóng băng từ rất lâu, nên triển khai sớm để sớm đạt hiệu quả.

Việc thu hồi thêm 136 ha đất để làm thêm đường kết nối với sân bay, lại nằm ngoài ranh 5.000 ha trước kia được phê duyệt sẽ lại càng gây khó khăn hơn cho việc giải phóng mặt bằng.

“Dự án 5.000 ha mà chưa tính đến đường dẫn vào sân bay. Đến bây giờ mới tính thêm để thu hồi 136 ha nữa. Đây là cố tình hay vô ý? Còn cái gì phát sinh hay không? Hay tầm nhìn có vấn đề?”, ông đặt câu hỏi.

Cuối cùng, ông Hoàng nhấn mạnh Chính phủ phải làm thế nào cho Quốc hội an tâm khi triển khai dự án. Ông cũng đề nghị sớm có ý kiến của hội đồng thẩm định quốc gia về dự án.

Đề nghị làm nhà ga T3 Tân Sơn Nhất khi đợi sân bay Long Thành

Đại biểu Trần Hoàng Ngân cho rằng giao thông hàng không đang quá tải, đặc biệt là tại sân bay Tân Sơn Nhất. Việc quá tải làm ảnh hưởng đến đi lại của người dân, đảm bảo an toàn bay, thu hút đầu tư, cạnh tranh quốc tế…

Ông nhấn mạnh trong bối cảnh thế giới hiện nay, nên có giải pháp cho tiến độ xây dựng Long Thành nhanh nhất. Đồng thời với đó là việc phải sớm đẩy nhanh dự án xây dựng nhà ga T3 Tân Sơn Nhất, để giải quyết ùn tắc.

Đồng quan điểm, bà Văn Thị Bạch Tuyết, Phó trưởng đoàn đại biểu TP.HCM, cho rằng nếu chờ 5 năm nữa mới có sân bay Long Thành thì Tân Sơn Nhất ngày càng quá tải, sẽ phát sinh nhiều hệ lụy. Bà cũng mong muốn phải có nhà ga T3 để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của hàng không.

Là người phát biểu gần cuối cùng, đại biểu Nguyễn Văn Chương mong muốn Chính phủ thực hiện sự án với sự quyết tâm cao nhất, chống gian dối, nhóm lợi ích, sớm đưa sân bay vào hoạt động.

Theo báo cáo nghiên cứu khả thi của Chính phủ, giai đoạn 1 của sân bay Long Thành có tổng mức đầu tư 111.689 tỷ đồng (4,779 tỷ USD). Theo đó, sẽ đầu tư xây dựng 1 đường cất hạ cánh dài 4.000 m; 1 nhà ga hành khách với công suất 25 triệu hành khách/năm; nhà ga hàng hóa 1,2 triệu tấn hàng hóa/năm và các hạng mục phụ trợ.

Chính phủ dự kiến giao VATM xây dựng khu bay, còn ACV xây dựng cảng và các công trình phụ trợ.

Theo báo cáo, tổng số vốn ACV cần huy động là 4,194 tỷ USD , tương đương khoảng 98.014 tỷ đồng. Trong đó, vốn chủ sở hữu mà ACV đã tích lũy được lượng tiền mặt trước ngày 31/12/2018 là 24.268 tỷ đồng.

Trong giai đoạn 2019-2025, ACV dự kiến tiếp tục tích lũy 12.339 tỷ đồng từ kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh. Do đó, dự kiến ACV bố trí vốn chủ sở hữu được 36.607 tỷ đồng, tương đương 1,566 tỷ USD, chiếm 37% tổng vốn đầu tư.

Số vốn còn lại ACV phải đi vay khoảng 2,628 tỷ USD.

Hiếu Công